Made in Asia

Της ΕΛΕΩΝΟΡΑΣ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ



Μπορούν η Ζανγκ Ζιγί και η Γκονγκ Λι να παίξουν τις ιαπωνίδες γκέισες; Μπορούν, είπε το Χόλιγουντ και γύρισε την ταινία «Οι αναμνήσεις μιας γκέισας», με την αφρόκρεμα του κινεζικού σινεμά να υποδύεται κορίτσια από τη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, τα οποία έκαναν παρέα, και όχι μόνο, σε σοβαρούς ιάπωνες κυρίους.
Οι Κινέζοι όμως είχαν άλλη άποψη και εδώ και μερικούς μήνες βρίσκεται σε εξέλιξη μια νέα σινοϊαπωνική διαμάχη, ορμώμενη φυσικά από το μαύρο παρελθόν, την εισβολή της Ιαπωνίας στην Κίνα (που συνοδεύτηκε από τις ωμότητες του τάγματος 731, το οποίο πραγματοποιούσε πειράματα μικροβιολογικού πολέμου σε ζωντανούς ανθρώπους) και τις θηριωδίες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Οι «Αναμνήσεις μιας γκέισας», που θα προβληθούν τις επόμενες ημέρες και στη χώρα μας, έχουν κάνει άνω κάτω την Απω Ανατολή, καθώς ούτε ο Σπίλμπεργκ ως παραγωγός, ούτε ο σκηνοθέτης Ρομπ Μάρσαλ (δημιουργός του βραβευμένου με Οσκαρ μιούζικαλ «Σικάγο») σκέφτηκαν ότι μπορεί να θίξουν τα άγια των αγίων της Κίνας, προτείνοντας σε κινέζες ηθοποιούς τον ρόλο Ιαπωνίδων. Κι όμως ένας χαμός έχει γίνει στο Ιντερνετ και στις εφημερίδες, με τον κόσμο να κατηγορεί τις τρεις πρωταγωνίστριες, κυρίως δε την Ζανγκ Ζιγί που συνάπτει στην ταινία ερωτικές σχέσεις -άκουσον άκουσον- με τον ιάπωνα ηθοποιό Κεν Γουάτανμπι.Τι κι αν βγήκε η Γκονγκ Λι και επικαλέστηκε τον Ρέιφ Φάινς που έγινε Γερμανός στη «Λίστα του Σίντλερ», τη Βίβιαν Λι που έγινε Αμερικανίδα στο «Οσα παίρνει ο άνεμος», τον Αντονι Χόπκινς και τόσους άλλους που άλλαξαν πατρίδα χάριν του ρόλου τους. Οι Κινέζοι, κυρίως οι νέοι, έμειναν απτόητοι στην κριτική τους. Ομως εδώ και καιρό, η Γκονγκ Λι, η Ζανγκ Ζιγί και μερικές ακόμη συμπατριώτισσές τους έπαψαν να ανήκουν στον στενό κινεζικό καλλιτεχνικό χώρο, άπλωσαν τα φτερά τους και έγιναν διεθνείς. Το κινεζικό σινεμά και τα αστέρια του είναι υψηλής ποιότητας εθνικό κεφάλαιο που εξάγεται με τους κανόνες της αγοράς, ενώ οι εθνικισμοί είναι όπως ξέρουμε προς εσωτερική κατανάλωση. Δύσκολο να το πεις μάλλον στο μέσο Κινέζο της ενδοχώρας, αλλά στο Χονγκ Κονγκ και τη Σαγκάη όλοι ξέρουν για το «κινεζικό όνειρο», το οποίο κορίτσια σαν τη Μάγκι Τσεν, τη Μισέλ Γεό και τη Ζανγκ Ζιγί το ντύνουν με τα ομορφότερα χρώματα. Γκονγκ Λι: Η μούσα του ΓιμούΤο δρόμο άνοιξε η Γκονγκ Λι, όταν μια μέρα, κρυφά από τους γονείς της, γράφτηκε στην εθνική δραματική σχολή του Πεκίνου. Η Γκονγκ Λι που γεννήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου του 1965, τελευταίο παιδί μιας πολυμελούς τυπικής κινεζικής οικογένειας, αποτέλεσε τη μούσα των σκηνοθετών της λεγόμενες πέμπτης γενιάς, της οποίας κορυφαίος εκπρόσωπος ήταν ο τότε σύντροφός της Ζαν Γιμού. Γνωρίστηκαν στο πανεπιστήμιο και έμειναν αχώριστοι μέχρι το 1995. Ενα χρόνο μετά εκείνη γνώρισε και παντρεύτηκε έναν καπνοβιομήχανο. Στην Κίνα ταυτίστηκε με το νέο πρότυπο της γυναίκας, που ακολουθεί μεν την παράδοση, αλλά αποκτά και δική της προσωπικότητα με δικαίωμα λόγου μέσα και έξω από το σπίτι. Στο εξωτερικό πάλι, ταυτίστηκε με την... Κίνα. Εξωτική ομορφιά, εξωτική σεμνότητα, εξωτική γοητεία. Στα Φεστιβάλ των Κανών τα οποία επισκεπτόταν με τον Γιμού, δημοσιογράφοι και φωτορεπόρτερ διαγκωνίζονταν για ένα κλικ ή μια δήλωσή της κι ας μην είχε ποτέ να πει κάτι που θα χώραγε σε ένα πρωτοσέλιδο. Η κυρία Γκονγκ Λι ήταν πρωτοσέλιδο ούτως ή άλλως γιατί ήταν η πιο όμορφη, Κίνα που είχε δει ποτέ η Δύση. Η πρώτη διεθνής αναγνώριση ήρθε το 1990, όταν έπαιξε στο «Ζου Ντου» την ομώνυμη ηρωίδα που απατά τον άντρα της με τον ανιψιό της. Δεν υπήρξε κινηματογραφικό περιοδικό στον κόσμο που να μη φιλοξένησε φωτογραφία ή δήλωσή της, ενώ ένα χρόνο μετά έγινε σταρ. Η ταινία είχε τον τίτλο «Σήκωσε τα κόκκινα φανάρια» και την είδε το σινεφίλ κοινό ολόκληρου του κόσμου. Ακολούθησαν το «Αντίο, παλλακίδα μου» του Τσεν Κάιγκε, το «Θα ζήσω» του Γιμού και το 1998 ο πρώτος της αγγλόφωνος ρόλος στο «Κινέζικο κουτί» του Γουέιν Γουάνγκ, με συμπρωταγωνιστή τον Τζέρεμι Αϊρονς. Ο Γουόνγκ Καρ Βάι την επέλεξε για το «2046» και του χρόνου θα τη δούμε στο «Miami Vice». Στις «Αναμνήσεις μιας γκέισας» υποδύεται την γκέισα Χατσουμόμο. Οταν είπαν στο άλλο αστέρι του κινεζικού σινεμά, τη Ζανγκ Ζιγί, ότι πολλά διεθνή μέσα την αποκαλούν μικρή Γκονγκ Λι, αρνήθηκε τη φιλοφρόνηση, τονίζοντας ότι δεν χωρούν συγκρίσεις σε τόσο άνισα μεγέθη. Είναι πολύ σεμνή είπαν κάποιοι, αλλά κάποιοι άλλοι είπαν ότι δεν ήθελε να υπενθυμίσει πως τον «τίτλο» τον απέσπασε και εξαιτίας της ερωτικής της σχέσης με τον Ζαν Γιμού, τον σκηνοθέτη που γνώρισε στη Δύση την πραγματική Κίνα ή κατ' άλλους την Κίνα που θέλαμε! Ζανγκ Ζιγί: Το καινούριο αστέριΓια τη Ζανγκ Ζιγί το παραμύθι ξεκινάει με τον αλά Γκονγκ Λι τρόπο, κοινώς γνωρίζει τον Ζαν Γιμού. Μαθήτρια ακόμη στο σχολείο παίζει σε ένα διαφημιστικό σποτ για σαμπουάν στο Χονγκ Κονγκ υπό τη σκηνοθετική του μπαγκέτα. Του έκανε τόση εντύπωση η ντελικάτη ομορφιά της που λίγα χρόνια μετά, το 1999, την έχρισε πρωταγωνίστριά του στην ταινία «Ο δρόμος για το σπίτι». Η άγνωστη μέχρι τότε ηθοποιός κάνει το πρώτο μεγάλο της ταξίδι στα δυτικά, στο Βερολίνο για το φεστιβάλ και ο τύπος δεν χρειάστηκε παρά μόνο μερικές μέρες για να αναγνωρίσει το νέο αστέρι από την Κίνα. Δεν πέρασαν τρεις μήνες και στις Κάνες όλοι μιλούσαν γι' αυτήν και τη νέα της ταινία, το «Τίγρης και Δράκος» του Ανγκλ Λι. Κι όταν ο «Τίγρης» πήγε στα Οσκαρ, οι «Νιου Γιόρκ Τάιμς» υποδέχθηκαν την Ζανγκ Ζιγί, στον κόσμο των σταρ. Η κόρη του οικονομολόγου και της δασκάλας από το Πεκίνο έγινε περιζήτητο εξώφυλλο σε όλα τα μεγάλα αμερικανικά έντυπα, κι εξομολογήθηκε ότι δεν μπορούσε καν να ονειρευτεί όλα αυτά που της συμβαίνουν όταν φοιτούσε στη σχολή χορού του Πεκίνου, ακόμη κι όταν απέσπασε το πρώτο βραβείο του εθνικού διαγωνισμού. Το να κάνει μια ταινία για το Χόλιγουντ ήταν θέμα χρόνου. Το 2001 παίζει στο « Rush Hour 2», στο πλευρό του Τσάκι Τσαν και του Κρις Τάκερ. Ακολουθούν το «Ηρωας», τα «Ιπτάμενα στιλέτα» , το «2046» και τώρα η «Γκέισα». Η Ζανγκ Ζιγί υποδύεται την γκέισα Σαγιουρί, που γίνεται διάσημη για την ομορφιά και την εξυπνάδα της, μπαίνει στα μεγάλα σαλόνια της καλής κοινωνίας και ζει τις μεγάλες ανατροπές που φέρνει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Γι' αυτό το ρόλο, η Ανατολή διαφώνησε με τη Δύση. Και κάποιοι στο Πεκίνο έγραψαν στους τοίχους «Ζανγκ Ζιγί είσαι μια ξεδιάντροπη πόρνη».Μισέλ Γεό: Η μις Μαλαισία πάει σινεμάΤη Μισέλ Γεό την ενώνουν με την Γκονγκ Λι και τη Ζανγκ Ζιγί οι «Αναμνήσεις μιας γκέισας» και τη χωρίζουν δυο κουλτούρες. Κινέζα που γεννήθηκε στη Μαλαισία και μεγάλωσε στο Λονδίνο, φέρει πάνω της τον δυτικό τρόπο ζωής και σκέψης που ανταμώνει κανείς στο Χονγκ Κονγκ, μακριά από τα παραδοσιακά κατεστημένα του Πεκίνου. Αθλήτρια υψηλού επιπέδου στο κολύμπι και στις καταδύσεις, χορεύτρια υψηλών προδιαγραφών με σπουδές στη Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου, αθλήτρια των πολεμικών τεχνών, μις Μαλαισία το 1983, η Μισέλ Γεό ήθελε να ανήκει στη Δύση και τα κατάφερε πολύ νωρίς. Ο Ολιβερ Στόουν είχε πει γι' αυτήν ότι είναι η αγαπημένη του ηθοποιός και ο Τσάκι Τσαν την παραδέχθηκε ως ισάξιά του στις πολεμικές τέχνες, χρίζοντάς την συμπρωταγωνίστρια στην ταινία του «Supercop». Η καριέρα της εκτοξεύτηκε στα ύψη και το κοινό που έβλεπε τέτοιου είδους ταινίες τη λάτρεψε. Χάρη στο μαχητικό της προφίλ κέρδισε το ρόλο του κοριτσιού του Τζέιμς Μποντ στο «Το αύριο ποτέ δεν πεθαίνει», ενώ το 2000 ήρθε και η καλλιτεχνική αναγνώριση με το «Τίγρης και δράκος». Παίρνοντας παράδειγμα από τον Τσάκι Τσαν σταμάτησε να χρησιμοποιεί κασκαντέρ στις δύσκολες σκηνές , γεγονός που το πλήρωσε με μια πτώση από δέκα μέτρα ύψος και ένα σοβαρό κάταγμα στην πλάτη που την άφησε επί μήνες στο κρεβάτι. Δεν πτοήθηκε ούτε και τότε και συνέχισε να λατρεύει, όπως δήλωσε, τις ταινίες δράσης. Σαράντα τεσσάρων ετών σήμερα, υποδύεται στις «Αναμνήσεις» την γκέισα Μαμεχά, που καθοδηγεί με την εμπειρία της την Ζανγκ Ζιγί για να κατακτήσει τον κόσμο. Οι Κινέζοι πλέον τη θεωρούν απλώς Μαλαισιανή.Λούσι Λιού: Από τον Τσάρλι στον ΜπιλΑυτό που συνδέει τη Λούσι Λιού με την Κίνα είναι η καταγωγή των γονιών της και μόνο. Παιδί της Νέας Υόρκης με τα μπαλέτα του, τα μαθήματα υποκριτικής του και τα... χάμπουργκερ του, δεν κουβαλάει αυτό το μαγνητισμό που εκπέμπουν οι συμπατριώτισσές της από την Ανατολή. Ωστόσο η ομορφιά, το ταλέντο και ο αμερικανικός αυθορμητισμός της γράφουν μια διαφορετικά όμορφη εικόνα στο πανί, η οποία δεν πέρασε απαρατήρητη από το Χόλιγουντ. Η Λούσι Λιού ξεκίνησε το μακρύ ταξίδι της δημοσιότητας μέσα από το σίριαλ «Αλι Μακ Μπιλ» (προβλήθηκε και στη χώρα μας) και με κάποιες συμμετοχές στα «Χτυποκάρδια στο Μπέβερλι Χιλς» και «Στην Εντατική». Ελάχιστοι θυμούνται τον πρώτο κινηματογραφικό της ρόλο στο «Τζέρι Μαγκουάιρ» με τον Τομ Κρουζ, εν αντιθέσει με τη μεγάλη της εμπορική επιτυχία, τις δύο ταινίες των «Αγγέλων του Τσάρλι», δίπλα στις Ντρου Μπάριμορ και Κάμερον Ντίαζ. Εκεί είδαμε, μαζί με τον Τσάκι Τσαν και τον Κουέντιν Ταραντίνο, τις επιδόσεις της όχι μόνο στην υποκριτική αλλά και στις πολεμικές τέχνες. Αυτές οι τελευταίες ήταν που την ίδια χρονιά τής έδωσαν στο πλευρό του Τσάκι Τσαν ρόλο στο «Shanghai noon», ενώ τρία χρόνια αργότερα, η κυρία Λούσι Λιού έγινε και του ...«καλλιεχνικού» παίζοντας στα «Kill Bill vol.1 και 2». Ολ' αυτά την έφεραν στην κεντρική σκηνή του Χόλιγουντ και της έδωσαν ευκαιρίες για καλύτερες επιλογές , όπως τα «Domino» και «Cleaner». «Κατάλαβα», δήλωσε κάποτε, «ότι είναι πιο εύκολο απ' όσο πίστευα για την Αμερική να με αποδεχθεί παρά το γεγονός ότι ήμουν Κινέζα, όταν στο κολέγιο με επέλεξαν να παίξω την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων κι ας ήμουν έξω από το προφίλ του ρόλου λόγω φυλετικών χαρακτηριστικών».Μπάι Λινγκ: Από το Θιβέτ στο ΧόλιγουντΜπάι Λινγκ στα κινεζικά θα πει λευκό πνεύμα, κι είναι ένα όνομα που ταιριάζει απόλυτα στην αιθέρια ηθοποιό, η οποία στα δεκατέσσερά της (το 1986) έπαιζε σε επιχορηγούμενα από την κυβέρνηση μιούζικαλ που ψυχαγωγούσαν τους κινέζους στρατιώτες στο Θιβέτ. Το 1990 η Μπάι Λινγκ αποφασίζει ν' αλλάξει ζωή και μετακομίζει στις ΗΠΑ όπου και σπουδάζει στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, επιχειρώντας παράλληλα με τα λίγα αγγλικά της να μπει στον κόσμο του θεάματος. Την ευκαιρία της την έδωσε ο Μπερνάντο Μπερτολούτσι με τον «Μικρό Βούδα», αλλά πάτησε και με τα δυο της πόδια στον κόσμο του κινηματογράφου ένα χρόνο μετά, με το «Κοράκι». Η δημοσιότητα που έλαβε η ταινία λόγω του βίαιου θανάτου του Μπράντον Λι την έκανε γνωστή στο ευρύ κοινό και η Μπάι Λινγκ που ακόμη τελειοποιούσε αγγλική γλώσσα και προφορά, υποδύθηκε τη μεταφράστρια του προέδρου «Νίξον» στην ομώνυμη ταινία του Ολιβερ Στόουν. Πρωταγωνίστρια όμως χρίστηκε το 1997 στο πλευρό του Ρίτσαρντ Γκιρ, στην ταινία «Red Corner». Από τότε όλα ανθηρά για την κυρία Λινγκ που έπαιξε και στο «Η Αννα και ο βασιλιάς» , και στο «She hate me» και στο τελευταίο «Star wars». Από την εποχή του Θιβέτ άλλαξαν πολλά στη ζωή της. Μένει σε βίλα, αγαπάει τον Κρις Αϊζακ, γυρίζει κατ' εξοχήν αμερικανικές ταινίες και μάλλον συμφωνεί πλέον , εκεί στην καρδιά της Δύσης, ότι είναι κακό να διασκεδάζεις κινέζους εισβολείς.Μάγκι Τσενγκ: Ανάμεσα σε δύο εποχέςΗ Μάγκι Τσεν είναι μύθος. Ισως όχι με τον σοφιστικέ τρόπο της Γκονγκ Λι, αλλά πάντως ένας μεγάλος μύθος του Χονγκ Κονγκ, της πόλης που έφερε τη μεγάλη αλλαγή στην κινεζική κινηματογραφία. Τα τελευταία είκοσι χρόνια γύρισε περισσότερες από εβδομήντα ταινίες όλων των ειδών, κινεζικές και αμερικανικές, με κορυφαία καλλιτεχνική στιγμή την ερμηνεία της στο αριστούργημα του Γουόνγκ Καρ Βάι «Ερωτική επιθυμία». Γεννημένη στο Χονγκ Κονγκ η Μάγκι έζησε στην Αγγλία τα παιδικά και εφηβικά της χρόνια. Νιώθοντας ότι δεν χωράει παρά μόνο στην πατρίδα της, επέστρεψε. Ηταν όμως πια ξένη και εκεί. Εμεινε ελπίζοντας ότι θα καταφέρει να επανενταχτεί σε μια κοινωνία που δυτικοποιούνταν συνεχώς, λέγοντας «κι άλλο, κι άλλο». Μπήκε στον «δυτικό τρόπο πολέμου» και το 1983 εξελέγη «Μις Χονγκ Κονγκ», για ν' αρχίσει από κάπου. Το παραμύθι της άρχισε στο πλευρό του Τσάκι Τσαν. Μετά ήρθαν σκηνοθέτες σαν τον Γουόνγκ Καρ Βάι, τον Τζον Γου, τον Ζαν Γιμού, ηθοποιοί σαν τον Τσου Γιουν Φατ , βραβεύσεις στα Φεστιβάλ του Βερολίνου και της Ταϊβάν και η Μάγκι Τσενγκ έγινε και παραμένει ένα λαμπρό αστέρι του κινεζικού σινεμά, εκπροσωπώντας κάτι απ' το παλιό που φεύγει και κάτι απ' το νέο που είναι ήδη εκεί. Γι' αυτό και εύκολα υποδύεται ηρωίδες της σημερινής Κίνας αλλά και της παλιάς, ανοίγοντας το φάσμα των θαυμαστών της από το ένα άκρο στο άλλο. Είναι σαν εκείνη τη θεωρία για την Κίνα του «Μοναχικού λύκου». Μόλις ανακάλυψε τη δύναμή της και προσανατολίζεται ανάλογα στο παγκόσμιο γίγνεσθαι...
7 - 08/01/2006