Παρασκευή 7 Μαΐου 2010

Ναυαρχίδα του "9.84" είναι οι ειδήσεις








(δημοσιεύτηκε στην Athens Voice-free press A984fm- στις 6.05.2010)


Όλοι όσοι ασχολούνται επαγγελματικά με το ραδιόφωνο προτάσσουν -και ορθώς- σε κάθε συζήτηση για το μέσο , την πραγματικά μοναδική δυνατότητα “συνάντησης” στον αέρα, αυτού που είναι πίσω απ' το μικρόφωνο με αυτόν που είναι μπροστά στο ραδιόφωνο! Είναι γοητευτικό, όποιος το ζήσει εθίζεται , είτε είναι στη μια πλευρά , είτε στην άλλη! Εγώ αποφάσισα να μιλήσω για τις ραδιοφωνικές ειδήσεις! Πρώτον διότι άλλοι θα τα πουν καλύτερα τα της μαγείας , κι εγώ ίσως πω, μετά από τόσα χρόνια, καλύτερα τα των ειδήσεων! Οι ειδήσεις δεν είναι το αποπαίδι του ραδιοφώνου, και σε ραδιόφωνα σαν το δικό μας, τον “Αθήνα 9.84”, είναι η ναυαρχίδα τους. Άρχισα να κάνω ειδήσεις στον “Αθήνα 9.84”, στα δεκαοκτώ μου χρόνια. Σπούδαζα στη Νομική , σπούδαζα και στην αίθουσα σύνταξης! Ακόμη αναρωτιέμαι ποιες σπουδές ήταν σκληρότερες! Παλιοί συνάδελφοι, αρχισυντάκτες, ο διευθυντής, διόρθωναν και ξαναδιόρθωναν την προσπάθεια μου να αρθρώσω δημοσιογραφικό λόγο. Ήταν σχεδόν βάσανο, να είσαι είκοσι , ξερόλας, και να σε υποβιβάζουν σε κάτι ικανοποιητικότερο από το «άσχετος». Και μετά μάθαινες…τα βασικά! Και διαπίστωνες απογοητευμένος ότι μια ζωή δε θα φτάσει για να μάθεις να χειρίζεσαι σωστά κρίσεις, επιτυχίες, πολιτικές πράξεις και προθέσεις, σεισμούς και αεροπορικές τραγωδίες, βραβεία Νόμπελ και επιτεύγματα της γενετικής!
Αλλά …αρκεί μια στιγμή, αρκεί να είσαι εκεί όταν πρέπει και θα επιτελέσεις το σκοπό του επαγγέλματος: Ήσουν στο ραδιόφωνο , στους σεισμούς της Αθήνας , σου είπαν ευχαριστώ που ήσουν μέσα όταν οι άλλοι ήταν έξω και τους έλεγες τι συμβαίνει , κι αυτό ξεκαθάρισε μέσα σου το τοπίο: αν μια φορά στη ζωή σου κάποιος χρειάστηκε τη φωνή σου και το επάγγελμα σου για να πάψει να φοβάται , τότε αυτό το επάγγελμα σου τα έχει δώσει όλα. Είμαι πλέον των δέκα χρόνων αρχισυντάκτρια των πρωινών ειδήσεων του Αθήνα 984, κι άλλα τόσα παιδί για τα θελήματα, βοηθός ρεπόρτερ, βοηθός παραγωγού, ρεπόρτερ, εσωτερικός συντάκτης , παραγωγός! Δεν υπήρξε ούτε μια μέρα της ζωής μου στο ραδιόφωνο χωρίς ουσία και νόημα. Για μένα δεν υπάρχει μόνο η μαγεία, αλλά και η προσπάθεια, η δική μου και των συναδέλφων μου, να μιλήσουμε για όλα αυτά που συμβαίνουν στη δημόσια σφαίρα χωρίς να νοηματοδοτούμε με ψεύτικα φορτία τις λέξεις. Στο ραδιόφωνο που μεγάλωσα και υπηρετώ, ένα κατεξοχήν ενημερωτικό ραδιόφωνο, άνθρωποι με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και καλές προθέσεις επιχειρούν κάθε μέρα το σχεδόν ακατόρθωτο σήμερα, να μιλήσουν για τα γεγονότα χωρίς να τα κάνουν σόου . Το ραδιόφωνο του Δήμου Αθηναίων είναι δεμένο με την πρώτη μου νεότητα , οι μισοί μου φίλοι δουλεύουν εκεί , η διεύθυνση δεν με αντιμετωπίζει με τα μάτια γιαπωνέζικης πολυεθνικής κι οι ακροατές μας είναι το πιο καλλιεργημένο ακροατήριο των ερτζιανών! Ζήσαμε όλοι μαζί την παλιά αίγλη, του πρώτου ελεύθερου ραδιοφώνου , εξακολουθούμε να ζούμε, πάντα μαζί, την αίγλη του καλού ραδιοφώνου! Αυτό εκτός από τύχη το αποκαλώ και ευτυχία!!

Σάββατο 1 Μαΐου 2010

Το ΔΝΤ του μέλλοντός μας




Ο Ολιβερ Στόουν παρουσιάζει στις Κάνες το σίκουελ της «Wall Street» για τη διεθνή κρίση, ενώ το σύγχρονο ροκ σαρκάζει με τους στίχους του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο

της Ελεωνόρας Ορφανίδου



Στις 19 Οκτωβρίου του 1987, μέσα σε μόνο μια συνεδρίαση, η Wall Street, ο ναός του παγκόσμιου χρήματος, έχασε 23% της αξίας των μετοχών που διαπραγματεύονταν, βυθίζοντας στην απόγνωση εκατομμύρια Αμερικανούς επενδυτές! Πριν την καταγράψει η ιστορία ως τη «Μαύρη Δευτέρα των αγορών», ο σκηνοθέτης Όλιβερ Στόουν ήδη την είχε κάνει ταινία! Κατ’ ακρίβεια μόλις ενάμιση μήνα μετά, στις 11 Δεκεμβρίου έβγαλε στις αίθουσες το «Wall Street” με πρωταγωνιστή έναν αδίστακτο χρηματιστή, τον Γκόρντον Γκέκο (Μάικλ Ντάγκλας), ο οποίος αφού έκανε παγκόσμιο χρηματιστηριακό άλλοθι τη φράση «Είναι καλό να είσαι άπληστος»(“greed is good”), καταβαράθρωσε το σύστημα. Η ταινία είχε γυριστεί πριν από την Μαύρη Δευτέρα, κι ως εκ τούτου αποδόθηκαν στο σκηνοθέτη διορατικότητα , οικονομικές γνώσεις και προφητικές ικανότητες. Ο Στόουν είπε ότι απλώς έκανε μια ταινία για να τιμήσει τον πατέρα του που ήταν χρηματιστής , αλλά δεν πείστηκαν για το τυχαίο της ταινίας ακόμη και έγκυρες οικονομικές εφημερίδες, οι οποίες τώρα επανήλθαν στην ιστορία του εμβληματικού γιάπι της δεκαετίας του ’80! Αφορμή το γεγονός ότι ο Γκόρντον Γκέκο μετά από 23 χρόνια ξαναχτυπά για να μας πει την ιστορία της κατάρρευσης της Lehman Brothers, έναυσμα για τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Αυτή τη φορά είμαστε πλήρως ενημερωμένοι για τα σπρεντ και τα χεντ φαντς! Τίποτα απ’ όσα θα μας πει από Σεπτέμβρη ο Γκέκο δεν θα μας είναι άγνωστο, μαζί και η απληστία του που εκτός από καλή, στη νέα του ταινία θα γίνει και νόμιμη (“greed is legal”)! Το «Wall Street: money never sleeps» που θα προβληθεί εκτός συναγωνισμού στο 63ο Φεστιβάλ των Κανών το Μάιο, ξεκινάει με την αποφυλάκιση του Γκέκο, ο οποίος λαμβάνει τα προσωπικά του είδη από τον φύλακα! Ο σκηνοθέτης δεν εστιάζει στο χρυσό , πανάκριβο ρολόι του αλλά στο τεράστιο κινητό του τηλέφωνο, έμβλημα δύναμης το ’87- ένδειξη αδυναμίας σήμερα: Έχουν αλλάξει τόσα πράγματα, τι άραγε θα μπορούσε να κάνει αυτός ο άπληστος γερόλυκος; Ιδού η έκπληξη:Ο Γκέκο δεν είναι πια (τόσο) κακός! Βλέπει πόσο στρεβλή είναι η τραπεζική και επενδυτική αγορά και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την επερχόμενη οικονομική κρίση. Παραλλήλως βοηθάει έναν ανερχόμενο χρηματιστή (Σάια Λα Μπεφ) να ανακαλύψει ποιος κρύβεται πίσω απ’ την δολοφονία του μέντορα του. «Αυτοί ξεπέρασαν και μένα» είχε πει ο Αλ Καπόνε , αναφερόμενος στους μπρόκερ! Ο Γκέκο θα μπορούσε να πει ακριβώς το ίδιο καθώς διαπίστωσε ότι ο πλούτος και η απληστία του 1987 ήταν απλώς ο πασατέμπος της οργιώδους διαφθοράς του σήμερα. Το ανησυχητικό με την νέα ταινία του Όλιβερ Στόουν, γράφουν διάφορα οικονομικά έντυπα, δεν είναι η εξιστόρηση αυτών που συνέβησαν αλλά οι προβλέψεις αυτών που έρχονται:του τέλους του καπιταλισμού όπως τον ξέρουμε και του τέλους του τρόπου ζωής μας όπως τον ξέρουμε! Κρατούν πάντα στην άκρη του μυαλού τους ότι στην ταινία παίζει και ο διάσημος καθηγητής Οικονομίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Νουριέλ Ρουμπινί, ο άνθρωπος που προέβλεψε από το 2006 την κρίση του 2008! Δεν μπορεί, σου λένε, θα έδωσε ένα στίγμα για τα μελλούμενα. Ο εν λόγω καθηγητής είναι πολύ γνωστός και σε μας, καθώς πολύ νωρίς προέβλεψε ότι τελικώς δεν θα το γλιτώσουμε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο! Είχε μάλιστα και μια προστριβή στο Νταβός με τον Γιώργο Παπανδρέου για τις εκτιμήσεις του ότι η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει , τις οποίες στήριξε σε ψευδείς πληροφορίες περί δήθεν δανεισμού της χώρας μας από την Κίνα. Στο Διεθνές Νομισματικό ταμείο όμως έπεσε διάνα. Tο σινεμά έχει καταθέσει κι άλλες φορές απόψεις γι αυτό, με ταινίες σαν το «The Take» σε σενάριο της πολύ γνωστής συγγραφέως και δημοσιογράφου Ναόμι Κλάιν, το ντοκιμαντέρ «Life and Debt» και το γαλλοαμερικανικό δράμα «Bamako»!
*Στο Life and Debt περιγράφεται η καταστροφική παρέμβαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην οικονομία της Τζαμάικας και στις ζωές των απλών ανθρώπων.
* Το Bamako μέσα από τη ζωή ενός ζευγαριού που έχει χρεοκοπήσει οικονομικά στο Μάλι, αποδίδει στο Διεθνές Νομισματικό ταμείο την οικονομική καταστροφή της Αφρικής.
*Τέλος το «The Take» περιγράφει την χρεοκοπία της Αργεντινής και την αντίδραση μιας ομάδας εργαζομένων στην καταστροφική για τη χώρα τους πολιτική του ΔΝΤ. Τη γνώμη του για την κρίση καταθέτει και ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, o οποίος βεβαίως δε λέει αυτά που εύγλωττα αντιλαμβάνεται κανείς απ' τις εικόνες!

* Το ΔΝΤ έγινε και τραγούδι: αξίζει ν' ακούσει κανείς όσα του σούρνουν οι Radiohead στο «Electioneering» (ακούστε το στο www.youtube.com/watch?v=Yl-pXpXxK00): «It's just business/ cattle prods and the IMF/ Ι trust Ι can rely on your vote» (Δεν είναι προσωπικό, είναι απλώς μια δουλειά/ να σπρώχνεις φουκαράδες στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο/ πιστεύω ότι μπορώ να στηρίζομαι στην ψήφο σου».

* Ή οι Rage Against the Machine στο «Wind below» (www.youtube.com/watch?v=HetfgR6v1lg):

«Flip this capital eclipse/ then bury life with IMF shifts, and poison lips». («Θάβουν τη ζωή με τα τεχνάσματα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και τα δηλητηριώδη χείλη του».)

* Οι Thievery Corporation στο τραγούδι τους «Vampire» (www.youtube.com/watch?v=jquscqfs-ΧΕ) λένε τα καλύτερα: «Ψέματα και κλοπές, όπλα και χρέος, ζωή και θάνατος, ΔΝΤ»!

* Κι ο Καναδός Μπρους Κόκμπερν στο τραγούδι του «Call it democracy» (www.youtube.com/watch?v= 68zccrskOqQ), γραμμένο αποκλειστικά για το ΔΝΤ και τη στάση του απέναντι στον Τρίτο Κόσμο και τη στήριξη των αγορών εις βάρος των ανθρώπων, αναφέρει: «Διεθνές Νομισματικό Ταμείο/ βρόμικο Νομισματικό Ταμείο/ αρπάζει ό,τι μπορεί/ φροντίζοντας πάντα να τους κρατάει στο χέρι/με ανυπόφορα χρέη».

Καλή κουβέντα, πάντως, δεν είπε κανείς!

Κυριακή 28 Μαρτίου 2010

Σωτήρες που ήρθαν από το σινεμά




Ο Τράβις Μπικλ, ένας άσημος ταξιτζής της Νέας Υόρκης, έγινε το 1976 αυτόκλητος τιμωρός του κακού και έσωσε μια ανήλικη πόρνη από τα σκοτεινά κυκλώματα και τη ζωή των δρόμων.

Η Ελεν Ρίπλεϊ, λοχαγός διαστημοπλοίου, αυτοκτόνησε το 1992 πέφτοντας σε ένα καμίνι ορυχείου στον πλανήτη Φιορίνα, για να σώσει την ανθρωπότητα από το εξωγήινο πλάσμα που είχε στην κοιλιά της. Το σώμα της σχημάτισε κατά την πτώση το σημείο του σταυρού, σαν ένας εν κινήσει εσταυρωμένος του Νταλί. Ο Τόμας Αντερσον, προγραμματιστής ηλεκτρονικών υπολογιστών, έγινε το 1999 ο Εκλεκτός, με το όνομα Νίο, και εκλήθη να σώσει έναν μελλοντικό κόσμο από τις μηχανές και να τον βγάλει από την εικονική πραγματικότητα.

Ολα έγιναν στο σινεμά. Ο «Ταξιτζής» του Μάρτιν Σκορσέζε, το «Alien 3» του Ντέιβιντ Φίντσερ και το «Μάτριξ» των αδελφών Γουατσόφσκι είναι τρεις ταινίες των οποίων οι ήρωες έχουν κάτι κοινό: είναι αλληγορικές μορφές του Ιησού και, σαν και αυτόν, σωτήρες του κόσμου. «Σκοτεινός Μεσσίας» χαρακτηρίστηκε ο ήρωας που ενσάρκωσε ο Ρόμπερτ ντε Νίρο, ενώ ο Νίο του «Μάτριξ», τον οποίο υποδύθηκε ο Κιάνου Ριβς, είναι ο ήρωας που ταυτίζεται με την Καινή Διαθήκη. Η Ρίπλεϊ (Σιγκούρνι Γουίβερ) είναι η μεσσιανική φιγούρα που ανασταίνεται 200 χρόνια μετά ως υβριδικός κλώνος ο οποίος θα ξαναδώσει τη μάχη για τη σωτηρία των ανθρώπων.

Η σωτηρία, το θείο πάθος, ο θάνατος του Χριστού, η Ανάσταση, η Αγία Τριάδα δεν αποτελούν θεματική μόνο των βιβλικών ταινιών που έκανε ο Σεσίλ Ντεμίλ, ούτε της «Ωραιότερης ιστορίας του κόσμου» του Τζορτζ Στίβενς, που βλέπουμε κάθε Μεγάλη Εβδομάδα στην τηλεόραση. Αμερικανοί θεολόγοι, κριτικοί κινηματογράφου και καθηγητές κοινωνικών επιστημών έχουν «δει» την παρουσία του Μεσσία σε ταινίες που δεν πάει ο νους: στο «Χρονικό της Νάρνια», για παράδειγμα, ο Ασλάν, το λιοντάρι, ταυτίζεται με τον Θεό.

Μέχρι να κυκλοφορήσει το «Μάτριξ» υπήρχε μια αμφισβήτηση για την παρουσία του Θεού σε τόσες ταινίες. Στις δημόσιες συζητήσεις ακουγόταν συχνά η τοποθέτηση ότι το κοινό έβλεπε ό,τι επιθυμούσε να δει. Στο «Μάτριξ» δεν χρειάζεται μεγάλη εξυπνάδα για να καταλάβεις ότι ο Νίο είναι ο νέος Χριστός. Ευαγγελικοί πάστορες τον έριξαν στην πυρά, μελετητές των θρησκειών στήριξαν πάνω του την πεποίθησή τους ότι ο Θεός δεν πέθανε, απλοί πιστοί προβληματίστηκαν, φανατικοί τον δαιμονοποίησαν και οι αδελφοί Γουατσόφσκι παραδέχθηκαν ότι η Καινή διαθήκη αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για το έργο τους.

Ο πρωταγωνιστής σε ρόλο Μεσσία: Πρώτα απ' όλα τ' όνομά του, «Neo», που στα ελληνικά είναι ο νέος, ο καινούριος, ενώ με τον απαραίτητο αναγραμματισμό γίνεται ο «One», ο Ενας. Τον Νίο, έναν απλό προγραμματιστή, τον αναγνωρίζει και τον συστήνει ως «Εκλεκτό», ο Μορφέας, ως άλλος Ιωάννης Βαπτιστής. Μαζί τους στη μάχη κατά των μηχανών ρίχνεται μια κοπέλα, η Τρίνιτι (σαφέστατη αναφορά στην Αγία Τριάδα). Ο Νίο θέλει να καταστρέψει τον κόσμο του Μάτριξ για να σώσει τους ανθρώπους, όπως ο Χριστός θέλει να καταστρέψει τον Σατανά για να σώσει τους ανθρώπους. Ο Νίο πεθαίνει κι ανασταίνεται. Ο Χριστός επίσης.

Δεν τελειώνουν εδώ οι παραλληλισμοί, αλλά το «Μάτριξ» δεν είναι η μόνη ταινία επιστημονικής φαντασίας με πρωταγωνιστή μια μεσσιανική φιγούρα. Ακόμη πιο διάσημος είναι ο «Σούπερμαν», ενώ πριν από αυτόν, στα 1951, υπήρξε ο Κλάατου, ο εξωγήινος του «Οταν η Γη σταματήσει» του Ρόμπερτ Γουάιζ. Ο Κλάατου, προϊόν της ψυχροπολεμικής περιόδου και του φόβου της πυρηνικής καταστροφής, ήταν ο νέος Ιησούς που προειδοποιούσε τον κόσμο για τον πυρηνικό όλεθρο και που, παρά την ευγένεια και την καλοσύνη του, αντιμετωπίστηκε ως εχθρός, τραυματίστηκε και έφυγε. Το 2008 έγινε ριμέικ με τον Κιάνου Ριβς στον ρόλο του Κλάατου-Ιησού.

Ο Σούπερμαν, ο διασημότερος σωτήρας του κόσμου, ήρθε από τον ουρανό σταλμένος από τον πατέρα του για να σώσει τη Γη. Στο «Σούπερμαν: Η επιστροφή» του Μπράιαν Σίνγκερ, ο Σούπερμαν-Χριστός πέντε χρόνια μακριά από τους ανθρώπους, στα ερείπια πλέον του πλανήτη του, του Κρίπτον, προετοιμάζεται για την επιστροφή, η οποία πριν από την τελική δόξα έχει την οδύνη του θανάτου. Σχεδόν σταυρώνεται, πεθαίνει σ' ένα νοσοκομείο με τη θετή μητέρα του παρούσα (όπως η Μαρία), να υπομένει το μαρτυρικό του ταξίδι προς τον θάνατο και μέσα από την ανάστασή του να φέρνει στον κόσμο τη σωτηρία.

Σωτήρες της ανθρωπότητας με ανθρωπολογικά στοιχεία του Ιησού ήρθαν και από το μέλλον. Μισός άνθρωπος μισός μηχανή, ο Ρόμποκοπ του Πολ Βερχόφεν φτιάχτηκε γιατί ο σκηνοθέτης ήθελε, όπως ο ίδιος δήλωσε, να ξαναπεί την ιστορία του Χριστού. Ο αστυνομικός του Ντιτρόιτ Αλεξ Μέρφι, από τον οποίο κατασκευάστηκε ο Ρόμποκοπ, πυροβολήθηκε αρχικά στα πόδια, μετά στα χέρια και τελικά στο κεφάλι, κραυγαλέα υπόμνηση της Σταύρωσης. Αναστήθηκε δε υπό τη νέα του μορφή και τελικώς έσωσε την πόλη. Ενδεικτική των προθέσεων του σκηνοθέτη να ταυτίσει τον ήρωά του απολύτως με τον Χριστό, η σκηνή στην οποία σαν άλλος Ιησούς περπατάει πάνω στο νερό.

Στον «Εξολοθρευτή» του Τζέιμς Κάμερον ο Χριστός είναι ο Τζον Κόνορ (τα αρχικά του ονόματος στα αγγλικά συμπίπτουν με τα αρχικά του Jesus Christ). Γεννήθηκε για να σώσει τον κόσμο από την κυριαρχία των ρομπότ. Τα αρχικά «JC» φέρει και έτερος σωτήρας που ταξιδεύει στον χρόνο για το καλό του κόσμου. Ο Τζέιμς Κόουλ (Μπρους Γουίλις), πρωταγωνιστής των «Δώδεκα πιθήκων» του Τέρι Γκίλιαμ, πάει ανάποδα, από το μέλλον στο παρελθόν, για να γλιτώσει την ανθρωπότητα από έναν φονικό ιό που απειλεί να την αφανίσει. Είναι ένας μοναχικός Μεσσίας, σαν αυτόν που χρόνια πριν, το 1967, υποδύθηκε στην ταινία «Ο μεγάλος δραπέτης», του Στιούαρτ Ρόζενμπεργκ, ο Πολ Νιούμαν. Είναι ένας φυλακισμένος που, κόντρα σε όλες τις εξουσίες, συνεγείρει τα πλήθη (τους συγκρατούμενούς του), στο ταξίδι προς την ελευθερία.

Και βεβαίως υπάρχει ο «Shane»-Αλαν Λαντ στο γουέστερν «Ο άνθρωπος της χαμένης κοιλάδας» που το 1959 έρχεται από το πουθενά για να αποδώσει δικαιοσύνη και φεύγει πάλι στο πουθενά. Σταυροί (από το κοιμητήριο της πόλης) συνοδεύουν την τελευταία του σκηνή και την εξαφάνισή του προς το ηλιοβασίλεμα. Δεν είναι βεβαίως σύμπτωση ότι σκηνοθέτης της ταινίας είναι ο Τζορτζ Στίβενς, ο άνθρωπος που γύρισε έξι χρόνια μετά την ιστορία του Ιησού στην επική «Ωραιότερη ιστορία του κόσμου».
ΕΛΕΩΝΟΡΑ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ

Η ώρα της κρίσης





Οι «New York Times» το είπαν «Το κατά Τζέιμς Ευαγγέλιο». Συντηρητικός αρθρογράφος της εφημερίδας το χαρακτήρισε «απολογία του Πανθεϊσμού», της φιλοσοφικής θεωρίας που ταυτίζει τον Θεό με τον Κόσμο. Η «Washington Post» έγραψε ότι αποδίδει πνευματικές δυνάμεις στη φύση. Και το Βατικανό το κατηγόρησε ότι μετατρέπει την οικολογία σε θρησκεία της χιλιετίας.
Τίποτα απ όλα αυτά, όμως, δεν σταμάτησε την τρελή κούρσα του «Αβαταρ» για τα Οσκαρ και για τον τίτλο του μεγαλύτερου μπλοκμπάστερ όλων των εποχών. Αλλά η σχεδόν θρησκευτική θεώρηση του κόσμου και του ανθρώπου από τον Τζέιμς Κάμερον δεν είναι η μοναδική φετινή περίπτωση μεταφοράς στο σελιλόιντ των προβληματισμών του ανθρώπου για το θείο. Κωμωδίες όπως το «The invention of lying», δράματα σαν το «The blind side», ιστορίες για το τέλος του υλισμού, σαν τον «Εκλεκτό» και τον «Δρόμο», έφεραν στο σινεμά τη θρησκεία. Φυσικά δεν πρόκειται για μια συντονισμένη απόφαση ή μια συνωμοσία διαμόρφωσης θρησκευτικής συνείδησης αλλά μάλλον για μια απάντηση των ταινιών προς το κοινό τους. Σε έναν εξαιρετικά ασταθή κόσμο, αυτόν της κρίσης και της αβεβαιότητας, οι άνθρωποι ανατροφοδοτούν τη σχέση τους με το «θείο».

* Ακόμη και το γεγονός ότι φέτος τα Χριστούγεννα προβλήθηκε άλλο ένα ριμέικ της «Χριστουγεννιάτικης ιστορίας», με τον Τζιμ Κάρεϊ στον ρόλο του Σκρουτζ, συνδυάστηκε με την οικονομική δυσπραγία και την προσπάθεια αποσύνδεσης της ευτυχίας από τα υλικά αγαθά.

Ανθρωπιά και θρησκευτικότητα

* Αλλά σ' έναν κόσμο τρομακτικό, που μόλις βγήκε από τη βιβλική Αποκάλυψη, τίποτα υλικό δεν έχει σημασία. Στον «Δρόμο» του Τζον Χίλγκοτ, με τον Βίγκο Μόρντεσεν και τη Σαρλίζ Θερόν, αυτό που εξυμνείται είναι η ανθρωπιά κι όχι η επιτυχία. Η ταινία αφηγείται την περιπλάνηση ενός πατέρα κι ενός γιου στο νέο κόσμο, στον οποίο το μόνο άξιο να μεταδοθεί από την προηγούμενη στην επόμενη γενιά είναι η πνευματικότητα.

* Πνευματικότητα και υλισμός αναμετριούνται και στο «Last Station» του Μάικλ Χόφμαν, με τον Κρίστοφερ Πλάμερ στον ρόλο του διάσημου ρώσου συγγραφέα Λέοντος Τολστόι, ο οποίος προσπαθεί να αντέξει τις σειρήνες της ίδιας του της δόξας και του πλούτου και να παραμείνει πιστός στις θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Ο Τολστόι σε όλη του τη ζωή αναζητούσε το αληθινό νόημα του χριστιανισμού, και οι απόψεις του τον έφεραν σε σύγκρουση με τη ρωσική εκκλησία.

* Σαφείς είναι οι αναφορές στη χριστιανική θεολογία και στον «Εκλεκτό» των αδελφών Χιούζ, με τον Ντένζελ Ουάσινγκτον. Το «βιβλίο του Ελάι», στον πρωτότυπο αγγλικό τίτλο, είναι η Βίβλος. Και η σωτηρία της ανθρωπότητας, χριστιανική υπόθεση.

* Η Αποκάλυψη έρχεται και στο «Legion», μια ταινία του Σκοτ Στιούαρτ με τον Πολ Μπέτανι στον ρόλο του αρχάγγελου Μιχαήλ. Σε αυτή την ταινία δεν έχασαν οι άνθρωποι την πίστη τους στον Θεό, αλλά το ανάποδο.

* Ενα θρησκευτικό θέμα, την ιστορία του Ιώβ, και έναν θρησκόληπτο ήρωα, τον Λάρι Κόπνικ, έχει και η τελευταία ταινία των αδερφών Κοέν, «Ενας σοβαρός άνθρωπος». Ο πρωταγωνιστής της μαύρης αυτής κωμωδίας βλέπει τον κόσμο του να γκρεμίζεται, τον εαυτό του να υφίσταται τις ταλαιπωρίες του βιβλικού προγόνου του και καταφεύγει, για να σωθεί, ακόμη και στους ραβίνους.

* Κωμωδία, θρησκευτική σάτιρα κατ' ακρίβειαν, μπορεί να χαρακτηριστεί η ταινία του Ρίκι Τζερβέ «The invention of lying», για τη θρησκευτική ορθότητα της αλήθειας και το μπέρδεμα που μπορεί να προκαλέσει στον κόσμο η ανακάλυψη του ψέματος.

Χριστιανικά μηνύματα

* Η μετά θάνατον ζωή και οι αναπόφευκτες θρησκευτικές προεκτάσεις μπαίνουν στο επίκεντρο της νέας ταινίας του Πίτερ Τζάκσον «Παραδεισένια οστά». Θέμα της, ο βιασμός και η δολοφονία μιας δεκατετράχρονης κοπέλας, η οποία αιωρείται μεταξύ του Ανω και του Κάτω Κόσμου και παρακολουθεί πώς βιώνουν τον θάνατό της η οικογένεια αλλά και ο βιαστής της.

* Χριστιανικά τα μηνύματα και στο «The blind side» του Τζον Λι Χάνκοκ. Πρόκειται για την ιστορία μιας θρησκόληπτης εύπορης οικογένειας του Νότου, που υιοθέτησε ένα άστεγο μαύρο αγόρι, το οποίο, χάρη στη θετή μητέρα του, τη φετινή νικήτρια των Οσκαρ Σάντρα Μπούλοκ, έγινε μεγάλο αστέρι του ράγκμπι. Στην ταινία το περιβάλλον που αγκαλιάζει το φτωχό αγόρι είναι συντηρητικό και διαποτισμένο με αυστηρές ευαγγελικές παραδόσεις. *

Σάββατο 30 Ιανουαρίου 2010

Ο Περσέας στο Μανχάταν





Στις 13 Νοεμβρίου 2005, οι βιβλιοκριτικοί των «New York Times» υποδέχονταν τον Πέρσι Τζάκσον, αποχαιρετώντας τον Χάρι Πότερ. «Harry who?» ήταν ο πολύ κολακευτικός τίτλος του άρθρου που παρουσίαζε στο κοινό τον 12χρονο Πέρσι, ήρωα του εφηβικού βιβλίου «Percy Jackson and the Olympians: The lightning thief», ο οποίος δεν ήταν βρετανός μάγος, αλλά έλληνας ημίθεος, γιος του Ποσειδώνα.

Οι συντάκτες της εφημερίδας ήταν πράγματι προφητικοί! Επί 48 εβδομάδες το βιβλίο του τεξανού δασκάλου Ρικ Ριόνταν ήταν πρώτο στις λίστες της μεγαλύτερης εφημερίδας του κόσμου, πουλώντας εφτά εκατομμύρια αντίτυπα μόνο στις ΗΠΑ, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί καθώς έγινε φέτος και ταινία, η οποία θα προβληθεί τις επόμενες ημέρες και εδώ.

Ο συγγραφέας του βιβλίου (που κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις «Πάπυρος» σε μετάφραση Αναστασίας Λαμπροπούλου) καθώς και άλλων τεσσάρων συνεχειών του, δημιούργησε τον Πέρσι ανταποκρινόμενος στο αίτημα του δικού του γιου, ενός δυσλεξικού παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες, να του διηγείται ιστορίες από την ελληνική μυθολογία. Μύχια επιθυμία του κ. Ριόνταν να μπορούσε ο γιος να ξεπεράσει σαν τον Πέρσι τον προβληματικό σχολικό βίο ανακαλύπτοντας τις νέες του δυνάμεις. Ο Πέρσι τα κατάφερε, κι εκεί που δεν μπορούσε να στεριώσει σε τάξη, ανέβηκε στον Ολυμπο: Κατά το βιβλίο, το ελληνικό Δωδεκάθεο έχει μετακομίσει στην κορυφή του Εμπάιαρ Στέιτ Μπίλντιγκ. Αν είσαι ο Πέρσι Τζάκσον, πας προς το πεπρωμένο σου απλώς μπαίνοντας στο ασανσέρ! Πώς πήγαινε ο Χάρι Πότερ με τρένο στο σχολείο των μάγων;

Η Μέδουσα με λάπτοπ

Ο Πέρσι Τζάκσον, όσο κι αν ανθίσταται ο δημιουργός του, δεν γίνεται να μη συγκριθεί με τον Χάρι Πότερ. Κι ούτε φυσικά είναι τυχαία η επιλογή του Κρις Κολόμπους για τη μεταφορά του νέου ήρωα των παιδιών στο σινεμά. Ο Ολυμπος του Πέρσι μοιάζει με κείνη την αποβάθρα του Χάρι που σε πηγαίνει σε ένα τόπο μοναδικό. Παρά το γεγονός ότι αυτός ο τόπος είναι «το σήμερα στο Μανχάταν», η μαγεία υπάρχει! Η Μέδουσα (Ούμα Θέρμαν) είναι μοντέρνα, έχει κινητό και λάπτοπ αλλά και... φίδια στα μαλλιά. Η Πέμπτη λεωφόρος παραμένει ο πιο γνωστός δρόμος του κόσμου, αλλά τον περπατούν θεοί και τέρατα! Τα σχολικά μολύβια του Πέρσι γίνονται σπαθιά και οι φίλοι του, αν τους γνωρίσεις καλύτερα, είναι ένας Σάτυρος και η κόρη της θεάς Αθηνάς.

Ο «Πέρσι Τζάκσον» δεν είναι ο μόνος Περσέας που θα παίξει φέτος στο σινεμά. Το Δωδεκάθεο ξανάγινε μόδα στο Χόλιγουντ και έτσι έχουμε δύο ταινίες που θα βάλουν τους αρχαίους ελληνικούς μύθους πάλι στις κινηματογραφικές αίθουσες με στόχο την πρωτιά στο box office. Η «Τιτανομαχία» του Λουίς Λετεριέρ είναι ριμέικ της ομότιτλης ταινίας του 1981.

Ο Περσέας της «Τιτανομαχίας» συμμαχεί με τον Δία (Λίαμ Νίσον) ενάντια στον Αδη για να σώσει την οικογένειά του, ενώ στο «Percy Jackson» μάχεται για τον ίδιο σκοπό ψάχνοντας να βρει τους κλεμμένους κεραυνούς του βασιλιά των θεών (Σον Μπιν), με τη βοήθεια του Κένταυρου Χείρονα (Πιρς Μπρόσναν). Οι δύο ταινίες έχουν τεράστια χωροχρονική διαφορά, καθώς η «Τιτανομαχία» διαδραματίζεται στην Ελλάδα των μυθικών χρόνων και όχι στο σήμερα.

Στη μάχη του Μαραθώνα

Στην «Τιτανομαχία», ο Σαμ Γουόρθινγκτον (ο πρωταγωνιστής του «Avatar») που υποδύεται τον Περσέα, είναι καθαρόαιμος πολεμιστής, ο οποίος ακολουθεί τη μαγική συνταγή των «300» του Μίλερ. Ο Περσέας της «Τιτανομαχίας» δεν ζει μια περιπέτεια, σαν τον Πέρσι Τζάκσον, ζει έναν πόλεμο. Γιατί όχι; Το Χόλιγουντ χρησιμοποίησε τη Μάχη των Θερμοπυλών και θησαύρισε.

Οι «300» έφεραν το 2007 στα ταμεία της Γουόρνερ 456.068.181 εκατομμύρια δολάρια, ανοίγοντας την όρεξη και το δρόμο για άλλες ιστορίες. Τώρα η Μέκκα του κινηματογράφου θα αναπαραστήσει και τη Μάχη του Μαραθώνα. Ο Μίλερ έχει φτιάξει ήδη το κόμικ και ο σκηνοθέτης των «300» Ζακ Σνάιντερ ξεκίνησε την προετοιμασία της μετατροπής του σε «πρίκουελ» των «300», το οποίο μάλιστα θα φέρει το όνομα του υιού Ξέρξη, μολονότι θα περιγράφει τις πολεμικές περιπέτειες του πατρός Δαρείου, για να φανεί η σύνδεση με την πετυχημένη πρώτη ταινία! «Δεν μπορείς να μην γυρίζεις πίσω στους Ελληνες» δήλωσε ο Μίλερ για την εμμονή του με τους αρχαίους. «Εχουν υπέροχες ιστορίες!»

Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2010

Επιτραπέζια στο σινεμά





Την ημέρα που η αμερικανική ταινία «Transformers: Revenge of the fallen» έφτασε σε κέρδη τα 402.111.870 δολάρια, ερρίφθη ο κύβος για τη νέα μεγάλη χολιγουντιανή τρέλα: τις ταινίες με παιχνίδια!

Γιγάντια «ζωντανά» ρομπότ, σαν τον Optimus Prime, τον Megatron και τον Ironhide κουβαλώντας μαζί τους νοσταλγία για τη δεκαετία του '80, μπορούσαν να γεμίσουν με ένα δισ. δολάρια τα ταμεία των στούντιο!

Μέσα σε μερικούς μήνες, πολλά άλλα παιχνίδια, η Μπάρμπι, το Risk, η Monopoly, το Battleship και ο Stretch Armstrong έγιναν μέλη ενός λαμπερού κινηματογραφικού σταρ σίστεμ. Στις 28 Μαΐου του 2010, μάλιστα, η Ντίσνεϊ θα παρουσιάσει στο κοινό το βιντεοπαιχνίδι «Prince of Persia: The sand of time», ευελπιστώντας σε εκατομμύρια. Για ν' αυξήσει τις πιθανότητες επιτυχίας, ανέθεσε την κινηματογραφική μεταφορά τού δημοφιλούς παιχνιδιού στον σκηνοθέτη Μάικ Νιούελ (που έχει υπογράψει τα «Τέσσερις γάμοι και μία κηδεία», «Ο Χάρι Πότερ και το κύπελλο της φωτιάς»), τον παραγωγό Τζέρι Μπρουκχάιμερ («Πειρατές της Καραϊβικής») και τους ηθοποιούς Τζέικ Τζίλενχαλ και Μπεν Κίνγκσλεϊ.

Η Ντίσνεϊ είναι αποφασισμένη να κρατήσει την πρώτη θέση στην τάση που η ίδια επέβαλε το 2006, με τους «Πειρατές», τον Μπρουκχάιμερ και τον Τζόνι Ντεπ, ξεπερνώντας σε εισπράξεις παγκοσμίως το ένα δισ. Η υπόθεση της ταινίας δεν είναι διαφορετική από του βιντεοπαιχνιδιού: ο καλός πρίγκιπας αγωνίζεται ενάντια στο σκότος προκειμένου να προφυλάξει κάπου στην Περσία του 6ου αιώνα ένα αρχαίο στιλέτο που μπορεί να αναστρέψει τον χρόνο.

Tηs Lego και το Battleship

«Ο Πρίγκιπας» δεν είναι η μόνη παιχνιδο-ιστορία που ετοιμάζει η εταιρεία για την επόμενη χρονιά. Ηδη ανακοίνωσε τη συνεργασία της με την εταιρεία παιχνιδιών Lego για το καινούριο «Toy Story» καθώς και το νέο «Cars», σπάζοντας το απίστευτο μπαράζ της Universal που κάθε μέρα καλούσε σε συνέντευξη τύπου για να ανακοινώσει άλλη μια συμφωνία της με τον παιχνιδόκοσμο: Και το ναυτικό βιντεοπαιχνίδι στρατηγικής Battleship είναι δικό της (έχει ανακοινωθεί ότι θα το σκηνοθετήσει ο Πίτερ Μπεργκ που έκανε φέτος το «Hancock») και η Monopoly (σε σκηνοθεσία Ρίντλεϊ Σκοτ) και το Asteroids, το πασίγνωστο κλασικό παιχνίδι της Atari και το επιτραπέζιο παιχνίδι μυστηρίου Clue.

Στη μάχη ρίχτηκε και η Sony αγοράζοντας τα κινηματογραφικά δικαιώματα για το πασίγνωστο επιτραπέζιο «Risk», ενώ η Dreamworks ετοιμάζει ταινία με πρωταγωνιστή το γνωστό παιχνίδι της Fisher Price, το Viewmaster. Ο πόλεμος μόλις άρχισε. Κι η Γιουνιβέρσαλ έβγαλε άσο απ' το μανίκι, κλείνοντας συμφωνία με την εταιρεία Mattel για την κούκλα Barbie.

* Η Barbie έκανε ταινίες, ως καρτούν όμως, αποκλειστικά για το βίντεο και έξω από το Χόλιγουντ. Τώρα που θα πάει στα σινεμά ετέθη από τον τύπο και από τις θαυμάστριές της ζήτημα πρωταγωνίστριας, υπόθεσης, χαρακτήρα: Πρέπει να της μοιάζει; Να είναι η Σαρλίζ Θερόν; Εχει χαρακτήρα η Μπάρμπι ή απλώς γκλάμορους ζωή και μοδάτα ρούχα; Ούτως ή άλλως έχει μπλογκ για θέματα μόδας, σελίδα στο Facebook και επί 50 χρόνια φίλες όλες τις μαμάδες και τις κόρες του κόσμου...

* Εδώ γίνεται ταινία η «Μονόπολη» ένα παιχνίδι του real estate, δεν θα γίνει η Μπάρμπι; Από το 1935 που πρωτοβγήκε, έχουν παίξει μ' αυτή περισσότεροι από 750 εκατομμύρια παίκτες! Τίποτα ευκολότερο από το να γραφτεί ένα σχετικό σενάριο. Ιδού: Ο ήρωας είναι κτηματομεσίτης στο Μανχάταν, χαριτωμένος και αποτυχημένος (και στα επαγγελματικά και στα ερωτικά του), ο οποίος συμμετέχει σε ένα μαραθώνιο 70 ημερών παιχνιδιού, που τον οδηγεί σε ένα παράλληλο σύμπαν όπου το παιχνίδι γίνεται πραγματικότητα.

* Από την άλλη, στη «Ναυμαχία» οι μάχες θα είναι μεταξύ γήινων και εξωγήινων. Στο Clue (το δεύτερο πιο δημοφιλές μετά τη «Μονόπολη» επιτραπέζιο παιχνίδι), ο σκηνοθέτης Γκορ Βερμπίνσκι στήνει το μυστηριώδες σκηνικό του σε έναν πύργο του οποίου ο ιδιοκτήτης δολοφονείται. Ακριβώς όπως και στο παιχνίδι οι πρωταγωνιστές-παίκτες θα αναζητήσουν το δολοφόνο μεταξύ των έξι καλεσμένων του θύματος.

* Για την ταινία Asteroids δεν έχουν διαρρεύσει πληροφορίες για το σενάριο. Ο σεναριογράφος Μάθιου Λόπεζ έχει ξεκινήσει να γράψει τη δική του διαστημο-ιστορία, καθώς το ίδιο το παιχνίδι δεν είχε κάποια ιστορία να διηγηθεί. Στη Universal δεν ανησυχούν: όπως η Μπάρμπι θα φέρει στο σινεμά τα κορίτσια από πέντε έως 50, έτσι και το Asteroids θα μαζέψει όλα εκείνα τα αγόρια που πατούσαν το 1979 τα κουμπάκια για να χτυπήσουν τους αστεροειδείς μέσα από την ασφάλεια του ηλεκτρονικού τους διαστημόπλοιου... *