της Ελεωνόρας Ορφανίδου
Οταν, τα Χριστούγεννα του 1993, ο Τζακ Σκέλινγκτον, ο πιο μποέμ σκελετός της μεγάλης οθόνης (και πρώτος πολίτης της πόλης του Χάλογουιν), ζήλεψε τη ζωή του Αγιου Βασίλη και αποφάσισε να κάνει τα Χριστούγεννα δική του γιορτή, το σινεμά έφτιαξε έναν ολότελα νέο κινηματογραφικό κόσμο.
Αλλά το κοινό που πήγε να δει ανυποψίαστο «άλλη μια χριστουγεννιάτικη ταινία», έπαθε σοκ. Διότι στο οπτικό του πεδίο μπήκε θριαμβευτικά η μαύρη κινηματογραφική ματιά μιας γιορτής που κατά το Χόλιγουντ όφειλε να είναι γλυκερή και μελό σαν κουραμπιές. Οχι ότι δεν είχαν γίνει στο παρελθόν ταινίες της απέναντι όχθης, αλλά εδώ ο προδότης ήταν η ίδια η Ντίσνεϊ.
Γεφύρι σε αυτό το πέρασμα, μια σπουδαία μορφή του σύγχρονου κινηματογράφου, ο Τιμ Μπάρτον.
* Ο «Χριστουγεννιάτικος εφιάλτης» αναποδογύρισε όλη τη μυθολογία της γιορτής των Χριστουγέννων μπερδεύοντάς την με τον τρόμο του Χάλογουιν. Αποτέλεσμα; Τα δώρα των παιδιών μακάβρια, η γιορτή τρομακτική και μυστηριώδης, κι ο Τζακ ένας «τραβεστί» Αϊ -Βασίλης...
Ο κύριος Σκέλινγκτον είχε τις καλύτερες προθέσεις, αλλά το κοινό δεν ξέρει πώς να αποτιμήσει το έργο του. Ο κόσμος του «Χριστουγεννιάτικου εφιάλτη», φτιαγμένος ολότελα από την αρχή από το μυαλό του Μπάρτον, δεν ενθουσίασε. Χρειάστηκε αρκετά χρόνια ο Τζακ ο Σκελετός για να σταματήσει να είναι το παραπαίδι του πνευματικού του αδερφού, του «Μπάτμαν», και να γίνει αυτό που είναι σήμερα, ένας «καλτ» ήρωας του σινεμά που ήθελε τα δικά του Χριστούγεννα, όχι τόσο όμορφα και ροζ όσο τα κανονικά, αλλά μαύρα κι άραχνα...
* Πολύ περισσότερο χρόνο πήρε σε ένα άλλο αριστούργημα να γίνει αποδεκτό από το μεγάλο χωνευτήρι του «ορθού» κινηματογραφικού ρεύματος, το «Black Christmas», που γύρισε το 1974 ο Μπομπ Κλαρκ, μια ταινία τρόμου που διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια των χριστουγεννιάτικων διακοπών στο πανεπιστημιακό οικοτροφείο του Μπέντφορντ, στον Καναδά. Ο σκηνοθέτης της ένας δημιουργός με πολιτικές ανησυχίες που κάνει ταινίες με ζόμπι και ψυχασθενείς δολοφόνους, ευθέως αναφερόμενος στην παράνοια του πολέμου του Βιετνάμ, στήνει ένα σκηνικό θανάτου, τρόμου και αίματος μέσα στη μεγάλη γιορτή της αγάπης. Η χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα υπάρχει μόνο για να ειρωνευτεί τα ανθρώπινα και ο δολοφόνος καραδοκεί πίσω από το μέγα σύμβολο, το στολισμένο έλατο της σάλας.
Η άλλη Αμερική, των λεγόμενων Β movies και του τρόμου έγραψε την δική της χριστουγεννιάτικη ιστορία, βουτώντας τις ημέρες τις αγάπης σε νύχτες φρίκης.
Ο νεαρός πρωταγωνιστής της ταινίας του Τσαρλς Σεριέ γίνεται το 1984 μάρτυρας της δολοφονίας των γονιών του το βράδυ των Χριστουγέννων.
Τα χρόνια περνούν και όλα αλλάζουν στη ζωή του όταν κάποια άλλα Χριστούγεννα το αφεντικό του του κάνει δώρο μια κόκκινη στολή.
* Τίτλος του φιλμ «Silent night, deadly night». Αρεσε τόσο, που γυρίστηκαν άλλες τέσσερις συνέχειες, αλλά δεν άγγιξε τη δόξα του «Santa Claws», που γύρισε το 1996 ο Τζον Ρούσο, της «Νύχτας των ζωντανών Νεκρών». Χρειάστηκαν όλα κι όλα 80 λεπτά, μια βιντεοκάμερα, φίλοι, συγγενείς και συνεργάτες από άλλες ταινίες, για να γίνουν τα «Γυμνά Χριστούγεννα» (όπως το είδαμε εδώ).
Είναι παραμονή Χριστουγέννων, και ο Γουέιν, ένα αγόρι ορφανό από πατέρα, σηκώνεται από τον καναπέ που κοιμόταν δίπλα στο χριστουγεννιάτικο δέντρο και σκοτώνει εν ψυχρώ τη μητέρα του και τον εραστή της. Κλείνεται σε μια ψυχιατρική κλινική. Χρόνια μετά, ο δρόμος του διασταυρώνεται με αυτόν μιας πρωταγωνίστριας ταινιών σεξ και τρόμου, η οποία αρχίζει να βρίσκει πιο ενδιαφέρουσα τη φρίκη εκτός σκηνής και σεναρίου. Μια ταινία γυρίζεται μέσα σε μια άλλη και η πραγματικότητα αλλάζει τα σενάρια, καθώς ο Γουέιν αποφασίζει να «λυτρώσει» την αγαπημένη του απ' όλους και απ' όλα, στο τέλος δε και από τον ίδιο της τον εαυτό...
* Την ίδια χρονιά, άλλος ένας ήρωας της μαύρης κινηματογραφικής σκηνής χρησιμοποιεί τα Χριστούγεννα για να εισέλθει στα σαλόνια της φιλήσυχης Αμερικής. Είναι ο Τζακ Φροστ, ένας «σίριαλ κίλερ» που μεταλλάσσεται όταν έρχεται κατά λάθος σε επαφή με γενετικό υλικό. Η ταινία έχει τ' όνομά του και απίστευτα πολύ χριστουγεννιάτικο αίμα, κάθε φορά που ο Τζακ δείχνει τα σκυλόδοντά του.
* Ο τρόμος τελικά επικοινωνεί με τα Χριστούγεννα μέσα από τα μονοπάτια των άκρως αντιθέτων: Η πιο φωτεινή γιορτή του κόσμου ως φόντο απόλυτης σκοτεινιάς. Ακόμη και το Χόλιγουντ έχει διαπιστώσει αυτή τη γοητευτική συνάρτηση, χρησιμοποιώντας την εν σπέρματι, διότι πόσο να του τη χαλάσεις τη γιορτή του θεατή; Ετσι, π.χ. στα «Gremlins» το 1984 τα τερατάκια που τρομοκρατούν ολόκληρη την πόλη είναι χριστουγεννιάτικο δώρο του πατέρα του ήρωα.
* Το 1989 στο «Ghostbusters 2» πάλι κινδυνεύουν τα Χριστούγεννα. Μόνο που εδώ, στο mainstream, ο τρόμος είναι ελεγχόμενος, υπάρχει χιούμορ για αποφόρτιση και το παραμύθι τελειώνει με όλους τους ήρωες λυτρωμένους και πάνω απ' όλα ζωντανούς. Στο σινεμά, τα Χριστούγεννα οι καλοί δεν πεθαίνουν...
Γεφύρι σε αυτό το πέρασμα, μια σπουδαία μορφή του σύγχρονου κινηματογράφου, ο Τιμ Μπάρτον.
* Ο «Χριστουγεννιάτικος εφιάλτης» αναποδογύρισε όλη τη μυθολογία της γιορτής των Χριστουγέννων μπερδεύοντάς την με τον τρόμο του Χάλογουιν. Αποτέλεσμα; Τα δώρα των παιδιών μακάβρια, η γιορτή τρομακτική και μυστηριώδης, κι ο Τζακ ένας «τραβεστί» Αϊ -Βασίλης...
Ο κύριος Σκέλινγκτον είχε τις καλύτερες προθέσεις, αλλά το κοινό δεν ξέρει πώς να αποτιμήσει το έργο του. Ο κόσμος του «Χριστουγεννιάτικου εφιάλτη», φτιαγμένος ολότελα από την αρχή από το μυαλό του Μπάρτον, δεν ενθουσίασε. Χρειάστηκε αρκετά χρόνια ο Τζακ ο Σκελετός για να σταματήσει να είναι το παραπαίδι του πνευματικού του αδερφού, του «Μπάτμαν», και να γίνει αυτό που είναι σήμερα, ένας «καλτ» ήρωας του σινεμά που ήθελε τα δικά του Χριστούγεννα, όχι τόσο όμορφα και ροζ όσο τα κανονικά, αλλά μαύρα κι άραχνα...
* Πολύ περισσότερο χρόνο πήρε σε ένα άλλο αριστούργημα να γίνει αποδεκτό από το μεγάλο χωνευτήρι του «ορθού» κινηματογραφικού ρεύματος, το «Black Christmas», που γύρισε το 1974 ο Μπομπ Κλαρκ, μια ταινία τρόμου που διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια των χριστουγεννιάτικων διακοπών στο πανεπιστημιακό οικοτροφείο του Μπέντφορντ, στον Καναδά. Ο σκηνοθέτης της ένας δημιουργός με πολιτικές ανησυχίες που κάνει ταινίες με ζόμπι και ψυχασθενείς δολοφόνους, ευθέως αναφερόμενος στην παράνοια του πολέμου του Βιετνάμ, στήνει ένα σκηνικό θανάτου, τρόμου και αίματος μέσα στη μεγάλη γιορτή της αγάπης. Η χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα υπάρχει μόνο για να ειρωνευτεί τα ανθρώπινα και ο δολοφόνος καραδοκεί πίσω από το μέγα σύμβολο, το στολισμένο έλατο της σάλας.
Η άλλη Αμερική, των λεγόμενων Β movies και του τρόμου έγραψε την δική της χριστουγεννιάτικη ιστορία, βουτώντας τις ημέρες τις αγάπης σε νύχτες φρίκης.
Ο νεαρός πρωταγωνιστής της ταινίας του Τσαρλς Σεριέ γίνεται το 1984 μάρτυρας της δολοφονίας των γονιών του το βράδυ των Χριστουγέννων.
Τα χρόνια περνούν και όλα αλλάζουν στη ζωή του όταν κάποια άλλα Χριστούγεννα το αφεντικό του του κάνει δώρο μια κόκκινη στολή.
* Τίτλος του φιλμ «Silent night, deadly night». Αρεσε τόσο, που γυρίστηκαν άλλες τέσσερις συνέχειες, αλλά δεν άγγιξε τη δόξα του «Santa Claws», που γύρισε το 1996 ο Τζον Ρούσο, της «Νύχτας των ζωντανών Νεκρών». Χρειάστηκαν όλα κι όλα 80 λεπτά, μια βιντεοκάμερα, φίλοι, συγγενείς και συνεργάτες από άλλες ταινίες, για να γίνουν τα «Γυμνά Χριστούγεννα» (όπως το είδαμε εδώ).
Είναι παραμονή Χριστουγέννων, και ο Γουέιν, ένα αγόρι ορφανό από πατέρα, σηκώνεται από τον καναπέ που κοιμόταν δίπλα στο χριστουγεννιάτικο δέντρο και σκοτώνει εν ψυχρώ τη μητέρα του και τον εραστή της. Κλείνεται σε μια ψυχιατρική κλινική. Χρόνια μετά, ο δρόμος του διασταυρώνεται με αυτόν μιας πρωταγωνίστριας ταινιών σεξ και τρόμου, η οποία αρχίζει να βρίσκει πιο ενδιαφέρουσα τη φρίκη εκτός σκηνής και σεναρίου. Μια ταινία γυρίζεται μέσα σε μια άλλη και η πραγματικότητα αλλάζει τα σενάρια, καθώς ο Γουέιν αποφασίζει να «λυτρώσει» την αγαπημένη του απ' όλους και απ' όλα, στο τέλος δε και από τον ίδιο της τον εαυτό...
* Την ίδια χρονιά, άλλος ένας ήρωας της μαύρης κινηματογραφικής σκηνής χρησιμοποιεί τα Χριστούγεννα για να εισέλθει στα σαλόνια της φιλήσυχης Αμερικής. Είναι ο Τζακ Φροστ, ένας «σίριαλ κίλερ» που μεταλλάσσεται όταν έρχεται κατά λάθος σε επαφή με γενετικό υλικό. Η ταινία έχει τ' όνομά του και απίστευτα πολύ χριστουγεννιάτικο αίμα, κάθε φορά που ο Τζακ δείχνει τα σκυλόδοντά του.
* Ο τρόμος τελικά επικοινωνεί με τα Χριστούγεννα μέσα από τα μονοπάτια των άκρως αντιθέτων: Η πιο φωτεινή γιορτή του κόσμου ως φόντο απόλυτης σκοτεινιάς. Ακόμη και το Χόλιγουντ έχει διαπιστώσει αυτή τη γοητευτική συνάρτηση, χρησιμοποιώντας την εν σπέρματι, διότι πόσο να του τη χαλάσεις τη γιορτή του θεατή; Ετσι, π.χ. στα «Gremlins» το 1984 τα τερατάκια που τρομοκρατούν ολόκληρη την πόλη είναι χριστουγεννιάτικο δώρο του πατέρα του ήρωα.
* Το 1989 στο «Ghostbusters 2» πάλι κινδυνεύουν τα Χριστούγεννα. Μόνο που εδώ, στο mainstream, ο τρόμος είναι ελεγχόμενος, υπάρχει χιούμορ για αποφόρτιση και το παραμύθι τελειώνει με όλους τους ήρωες λυτρωμένους και πάνω απ' όλα ζωντανούς. Στο σινεμά, τα Χριστούγεννα οι καλοί δεν πεθαίνουν...
7 - 22/12/2002
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου