Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2008

Το "πράσινο" Χόλιγουντ




Της ΕΛΕΩΝΟΡΑΣ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ

Η κυρία Τζέιν Φόντα, πριν γίνει aerobic girl το '80, κυρία του τέως κυρίου του CNN το '90 , και προσφάτως grand dame της διαφήμισης, υπήρξε το πιο ριζοσπαστικό σύμβολο της αμερικανικής ποπ κουλτούρας. Στελέχη της μεγαλύτερης εταιρείας παραγωγής ατομικής ενέργειας στον κόσμο υποστηρίζουν ότι η Αμερική θα ήταν άλλη, αν δεν υπήρχαν η κυρία Φόντα και η ταινία της, το «Σύνδρομο της Κίνας».

Ακόμη και σήμερα, αυτή η ταινία ενθαρρύνει τους Αμερικανούς να αντιδρούν στην εγκατάσταση τέτοιων εργοστασίων στον τόπο τους. Οι «Νιου Γιουρκ Τάιμς» επισημαίνουν πόσο λιγότερη ατομική ενέργεια (για ειρηνικούς σκοπούς) παράγουν οι ΗΠΑ σε αναλογία με χώρες όπως η Γαλλία ή το Βέλγιο, που απλώς επηρεάστηκαν από το... Τσέρνομπιλ και όχι από τη βραδυφλεγή βόμβα Τζέιν.

Το σινεμά έχει αυτή τη δύναμη. Και πρωτοκοίταξε σοβαρά το περιβάλλον, εξαιτίας της ατομικής ενέργειας και της ικανότητάς της για ολική καταστροφή. Μπορεί στην αρχή ο Γκοντζίλα να μην ήταν χολιγουντιανό τέρας, αλλά κάπου στο '50 σηκώθηκε από την ραδιενεργό ενδοχώρα της Ιαπωνίας, παιδί της Αποκάλυψης που έφεραν οι βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, κι έφτασε στην άλλη όχθη του Ειρηνικού. Από τότε μεσολάβησαν πολλά, κυρίως κακά, που έκαναν τον άνθρωπο να κοιτάζει το περιβάλλον συχνά σαν να το βλέπει για τελευταία φορά.

Αυτή μάλλον είναι και η ματιά της ταινίας «Πλανήτης Γη», που θα προβληθεί σε λίγες μέρες και στη χώρα μας.

Είναι ντοκιμαντέρ, αλλά έχει τρεις υπέροχους πρωταγωνιστές με τους οποίους οι παραγωγοί του BBC ταξίδεψαν από τον ένα πόλο στον άλλο. Η πολική αρκούδα, ο αφρικανικός ελέφαντας και η μεγάπτερος φάλαινα συνθέτουν με το ταξίδι τους τις τελευταίες εικόνες της Γης όπως την ξέρουμε! Οπως τόνισαν οι σκηνοθέτες της ταινίας Φόδερτζιλ και Λάινφιλντ, «αν ήταν να κάναμε αυτή την ταινία σε δέκα ή είκοσι χρόνια από τώρα, δεν θα μπορούσαμε να φέρουμε όλες αυτές τις πανέμορφες εικόνες στη μεγάλη οθόνη γιατί απλώς... δεν θα υπήρχαν».

Το «Πλανήτης Γη» ξεκινά από το πιο μακρινό παρελθόν: πέντε δισεκατομμύρια χρόνια πριν, η σύγκρουση ενός αστεροειδούς με τη Γη άλλαξε την κλίση της κατά 23,5 μοίρες και δημιούργησε τον κόσμο όπως τον ξέρουμε σήμερα. Από τότε άρχισε το ταξίδι κυριαρχίας του ανθρώπου στον κόσμο.

Στο φιλμ «12 πίθηκοι» ο Μπρους Γουίλις επιστρέφει, ως κατάδικος από το μέλλον, στη Γη για να τη σώσει, ενώ στο ντοκιμαντέρ «Πλανήτης Γη» (πάνω) πρωταγωνιστεί η Γη που χάνεται.
Το εμπορικό σινεμά χρειάστηκε πολλά χρόνια για να δείξει με το δάχτυλο τον ένοχο. Πρόκειται για επίτευγμα των τελευταίων ετών, κόντρα μάλιστα σε μια Αμερική που, όπως απέδειξε η επίσημη στάση της έναντι της Συνθήκης του Κιότο, δεν έχει καμία «πράσινη» ευαισθησία. Μπορεί να είναι απλώς μόδα, εκεί στο λαμπερό Λος Αντζελες, αστέρια σαν την Κάμερον Ντίαζ και τον Τζορτζ Κλούνι να οδηγούν υβριδικά αυτοκίνητα, αλλά όταν οι κινηματογραφικοί «Σίμπσονς», η πιο συμπαθής αμερικανική οικογένεια, περνάνε οικολογικά μηνύματα στην πολύ πετυχημένη ταινία τους, κάτι πρέπει να έχει αλλάξει στον τρόπο που το Χόλιγουντ κοιτάει τον κόσμο!

* Το καλοκαίρι που μας πέρασε, άλλο ένα πετυχημένο καρτούν, οι Transformers, εξέφρασε τα περιβαλλοντικά αδιέξοδα του πλανήτη μας. Οσον αφορά τις ταινίες μυθοπλασίας, πραγματικά η επόμενη διετία θα είναι αφιερωμένη στο πράσινο σινεμά. Ο Τζέιμς Κάμερον ξεκίνησε ήδη τα γυρίσματα της οικολογικής υπερπαραγωγής «Avatar», γύρω από την ενοχή του ανθρώπου απέναντι στη φύση.

Ενας πρώην πεζοναύτης ζει σε έναν καθαρό πλανήτη και αντιστέκεται μαζί με τους ιθαγενείς κατοίκους του στην εισβολή των ανθρώπων που αναζητούν νέες πατρίδες αφού κατέστρεψαν τη Γη.

* Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται και η νέα ταινία του Νάιτ Σιάμαλαν «Happening» με τον Μάικλ Γουόλμπεργκ, η οποία μας δείχνει τη Γη να εκδικείται τους καταστροφείς. Ομολογουμένως είναι θελκτικότατη η εικόνα των άγριων θηρίων δίπλα στους ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης, για την οποία μας προϊδέασε με το καταπληκτικό «Twelve monkeys» ο Τέρι Γκίλιαμ, ο οποίος έστειλε έναν κατάδικο από το μέλλον, τον Μπρους Γουίλις, να σώσει την κατεστραμμένη Γη.

* Η οικολογία πέρασε στο Χόλιγουντ λόγω ραδιενέργειας και το «Σύνδρομο της Κίνας» δεν ήταν η μόνη ταινία με σχετικό θέμα. Ποιος δεν θυμάται την «Εξαφάνιση της Κάρεν Σίλκγουντ» με τη Μέριλ Στριπ, την πραγματική ιστορία μιας εργάτριας που μολύνεται στο εργοστάσιο όπου δουλεύει και οι καταγγελίες της δεν φθάνουν ποτέ στον τύπο επειδή σκοτώνεται σε ένα περίεργο τροχαίο δυστύχημα!

* Η κρίση του πετρελαίου την ίδια εποχή έδωσε στο σινεμά το πρώτο «Μαντ Μαξ», με τον Μελ Γκίμπσον να προσπαθεί να επιβιώσει σε έναν ερειπωμένο από την πυρηνική καταστροφή κόσμο. Αλλη μια χαρακτηριστική ταινία της εποχής είναι η «Επόμενη μέρα» του Νίκολας Μέγερ.

Η φύση εκδικείται

* Από τη δεκαετία του '90 έως και σήμερα επιστήμονες και σινεμά ανέδειξαν σε μείζον πρόβλημα το φαινόμενο του θερμοκηπίου και της μόλυνσης του νερού και των τροφίμων. Στο «Μετά την επόμενη μέρα» του Ρόναλντ Εμεριχ ο αμερικανός πρόεδρος αγνοεί τη Συμφωνία του Κιότο και η φύση απαντά, μετατρέποντας τη Νέα Υόρκη σε πόλη κάτω απ το νερό.

* Ανθρωποι καταστρέφουν ανθρώπους, μολύνοντας τον υδροφόρο ορίζοντα στο «Εριν Μπρόκοβιτς» με τη Τζούλια Ρόμπερτς στο ρόλο που της χάρισε το Οσκαρ. Μια νεαρή γυναίκα αποκαλύπτει ότι μια εταιρεία μολύνει το νερό μιας πόλης κοντά στο Λος Αντζελες με χρώμιο, προκαλώντας καρκίνο.

* Η μυθοπλασία φάνταζε πιο ελκυστική στους ανθρώπους του σινεμά, διότι έκοβε και εισιτήρια, ώσπου ντοκιμαντέρ σαν την «Ενοχλητική αλήθεια» του Αλ Γκορ πήραν Οσκαρ και ταινίες σαν «Το ταξίδι του αυτοκράτορα» του Λικ Ζακέ ή τα «Ταξιδιάρικα πουλιά» του Ζακ Περέν χτύπησαν στα ίσα μπλοκμπάστερ, όπως τον «Πόλεμο των κόσμων» με τον Τομ Κρουζ.

Εξάλλου οι αυτοκρατορικοί πιγκουίνοι που ταξιδεύουν στην Ανταρκτική για να αναπαραχθούν ή τα αποδημητικά πουλιά του Περέν είναι ήρωες, υπηρετούν μια μυθοπλασία, η οποία μάλιστα περιέχει μέσα της τη βαθύτερη ανάγκη όλων των ζώντων πλασμάτων, την ανάγκη για επιβίωση. Ακόμη και στον «Μικρόκοσμο» των Περεντού και Νουριτζανί, τα σαλιγκάρια, οι κάμπιες, τα μυρμήγκια αφηγούνται την ιστορία του κόσμου που βρίσκεται κάτω από τα πόδια μας.

* Οπως ο Ρέτζιο αφηγείται δείχνοντας φυσικά και βιομηχανικά τοπία στο «Κογιανισκάτσι» υπό τους ήχους του Φίλιπ Γκλας, το αιώνιο ταξίδι του ανθρώπου στο φυσικό και τεχνητό του περιβάλλον.

* Η ταινία του Γκορ προλείανε το έδαφος για να μιλήσουν μέσω του κινηματογράφου για την οικολογία και άλλα διάσημα πρόσωπα, όπως ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που παίρνει μέρος στο ντοκιμαντέρ «11th Hour» το οποίο θα προβληθεί στη χώρα μας το Δεκέμβριο. Βασικό του θέμα, η τελευταία ευκαιρία του ανθρώπου να αλλάξει πορεία και να σώσει το οικοσύστημα και τον εαυτό του. Αφηγητής, ένα ηθοποιός με βαθιά οικολογική συνείδηση, ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο, και εκ των κύριων ομιλητών μια επιστημονική διάνοια, ο αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ. Οπως υπενθυμίζεται στην ταινία, την τελευταία φορά που είχαν εξαφανιστεί τόσα πολλά είδη ζωής ήταν πριν από 55 εκατομμύρια χρόνια. Τότε ένας μετεωρίτης χτύπησε τη Γη. Σήμερα τη χτυπά ο πιο ισχυρός της κάτοικος, ο άνθρωπος!


7 - 07/10/2007

Δεν υπάρχουν σχόλια: