Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2008

Ο τελευταίος αντιήρωας

Της ΕΛΕΩΝΟΡΑΣ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ

Οταν το 1955 έγινε γνωστό στους καλλιτεχνικούς κύκλους της εποχής ότι στο Χόλιγουντ ο Ελία Καζάν αναζητεί τους πρωταγωνιστές της επόμενής του ταινίας, δύο νεαροί ηθοποιοί του Μπρόντγουεϊ που δεν θα συναντιόντουσαν ποτέ καλλιτεχνικά, διεκδίκησαν τους πρώτους ρόλους. Η ταινία ήταν το «Ανατολικά της Εδέμ» και οι νεαροί ήταν οι Τζέιμς Ντιν και Πολ Νιούμαν. Ο Τζέιμς Ντιν έκανε δοκιμαστικό για το ρόλο του Καλ Τρασκ και ο Πολ Νιούμαν για τον ρόλο του αδερφού του Ααρον. Ο Ντιν τον πήρε το ρόλο, αλλά αυτό δεν ήταν το τέλος της ιστορίας τους- ήταν μάλλον η αρχή! Μαζί με τον τρίτο αυτής της γενιάς, τον Μάρλον Μπράντο, δημιούργησαν την οικεία σε μας εικόνα του αντιήρωα, μια επαναστατική για την εποχή της φιγούρα. Η Αμερική μέχρι τότε λάτρευε τον Τζέιμς Στιούαρτ και την Σίρλεϊ Τεμπλ, τα παράσημα από την Οκινάουα και την κατανάλωση.


Ο θάνατος, την περασμένη εβδομάδα του Πολ Νιούμαν, τελευταίου από τους πρώτους αμερικανούς αντιήρωες, έκλεισε τον κύκλο της ταλαντούχας εκείνης τριάδας.

Ηταν και ο τελευταίος μάρτυρας μιας ολόκληρης κινηματογραφικής εποχής και μιας σχολής, που ξεκινούσε με μαθήματα στο Ακτορς Στούντιο, συνέχιζε με θεατρική θητεία στο Μπρόντγουεϊ -κυρίως με Τένεσι Ουίλιαμς- και κατέληγε με επαναστατική γυμναστική στο σινεμά υπό την μουσική υπόκρουση του ροκ εντ ρολ που ερχόταν δειλά δειλά για να πετάξει στα σκουπίδια το «Que sera sera», αφού υπήρξε για να εναντιωθεί στη μοίρα. Το αυτό έπραξαν και οι τρεις ηθοποιοί, με τον Νιούμαν να είναι περισσότερο συμβατικός στην αληθινή ζωή από τους άλλους δύο που κατασπατάλησαν ο ένας την ίδια του την ύπαρξη και ο άλλος το ταλέντο του.

Ενα χρόνο μετά το «Ανατολικά της Εδέμ» ο Νιούμαν πάλι δεν έπαιξε μαζί με τον Ντιν, του πήρε μάλιστα το ρόλο! Υποδύθηκε τον μποξέρ Ρόκι Γκρατσιάνο στην ταινία «Εμείς οι ζωντανοί», όταν ο «Επαναστάτης χωρίς αιτία» σκοτώθηκε, μόλις στα 24, σε έναν καλιφορνέζικο δρόμο τρέχοντας σαν τρελός με την Πόρσε του.

Ζήλια για τον Κοβάλσκι

Ο Νιούμαν ήταν τότε τριάντα ετών, σχεδόν συνομήλικος του Μάρλον Μπράντο αλλά τελείως άσημος. Εν αντιθέσει με τον νεαρό Κοβάλσκι-Μπράντο, που σε θέατρο και σινεμά υπό την καθοδήγηση του Καζάν και με τη λεγόμενη «Μέθοδο» του Ακτορς Στούντιο είχε δώσει ήδη έναν από τους πιο αξιομνημόνευτους ρόλους της αμερικανικής υποκριτικής σχολής, στο «Λεωφορείο ο Πόθος» του Τένεσι Ουίλιαμς. Ο Μπράντο είχε δηλώσει ότι σιχαίνεται τον Στάνλεϊ Κοβάλσκι, αλλά ο Νιούμαν ονειρευόταν τέτοιους ρόλους που δεν έρχονταν και αντιπαθούσε τύπους σαν αυτόν, που πέτυχαν πολύ νωρίς όλα όσα αυτός ονειρευόταν. Χρειάστηκε άλλα εννιά χρόνια και τον Ρόκι Γκρατσιάνο για να γίνει σταρ, γεγονός που έκανε τα πράγματα στη σχέση τους χειρότερα, καθώς πολύς κόσμος θα τον μπέρδευε με τον υπερόπτη Μπράντο και θα του ζητούσε να υπογράψει φωτογραφίες του από το βραβευμένο εκείνη τη χρονιά με Οσκαρ «Λιμάνι της αγωνίας»!

Οπως έχει εξομολογηθεί παλιά σε κάποια συνέντευξη, ο Νιούμαν υπέγραψε τουλάχιστον 400 αυτόγραφα του Μπράντο για να γλιτώσει από τις θαυμάστριες του «κυρίου Κοβάλσκι». Η δυστυχία τού να είσαι στην ίδια γενιά με τον Μπράντο είναι ότι προσδιορίζεσαι μέσα από αυτή τη σχέση, θες δε θες. Οι κριτικοί , τότε, παρομοίαζαν τον Μπράντο με άγαλμα ρωμαίου αυτοκράτορα, μεγαλόπρεπο αλλά με μια υπέροχη σκιά παρακμής και τον Νιούμαν με άγαλμα αρχαίου έλληνα θεού - κλασικές γραμμές και τέλειες αναλογίες. Ο Μπράντο, έγραφαν, κάνει επανάσταση καταστρέφοντας την εικόνα του μέσα και έξω από τις ταινίες κι ο Νιούμαν κάνει και τον χειρότερο απατεώνα «κουλ» και συμπαθή!

Ο πρώτος δήλωνε σε συνεντεύξεις ότι ποτέ δεν ένιωσε άνετα κοιτώντας στον καθρέφτη, ο δεύτερος ήταν άνετος με την εμφάνισή του! Και πώς όχι έχοντας πενήντα χρόνια την ίδια φάτσα και τα ίδια κιλά; Οι «Τάιμς» του Λονδίνου είχαν γράψει χαρακτηριστικά ότι ο Μπράντο είναι μεγάλος καλλιτέχνης, ενώ ο Νιούμαν έργο τέχνης. Οι ήρωές του ποτέ δεν ήταν τόσο οργισμένοι και αντικοινωνικοί, αντιθέτως αντιμετώπιζαν τον κόσμο και τον εαυτό τους με τη δέουσα δόση ειρωνείας και σαρκασμού και στους «Δύο Ληστές», και στο «Κεντρί», και στο «Ο κόσμος είναι δικός μου», και στο «Χρώμα του χρήματος».

Πολλοί από αυτούς που τον ήξεραν υποστηρίζουν ότι υποδυόταν με χάρη και ελαφρές παραλλαγές την ίδια κινηματογραφική περσόνα. Οι ερμηνευτικοί δρόμοι των τριών, αν και της ίδιας γενιάς και σχολής, ήταν τελείως διαφορετικοί. Ο Νιούμαν, για παράδειγμα, στη «Λυσσασμένη γάτα» έχει ένα ζήτημα με τη Λιζ Τέιλορ. Ο Τζέιμς Ντιν στο «Επαναστάτης χωρίς αιτία» έχει σοβαρό πρόβλημα. Κι ο Μάρλον Μπράντο είναι το πρόβλημα στο «Λεωφορείο ο πόθος», και αλλού!


7 - 05/10/2008

Δεν υπάρχουν σχόλια: