Της ΕΛΕΩΝΟΡΑΣ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ
Η απάντηση στην ερώτηση «γιατί είναι γνωστές οι Κάνες παγκοσμίως» δεν είναι τόσο προφανής, όσο νομίζει ο θαυμαστός, αλλά νέος, κόσμος των σινεφίλ. Πριν από το 1939, πρώτη χρονιά διεξαγωγής του ομώνυμου Φεστιβάλ Κινηματογράφου, η λουτρόπολη της Μεσογείου ήταν γνωστή ως τόπος ενός ευρωπαϊκού εφιάλτη! Ο εκ Καρχηδόνος Αννίβας νίκησε το 216 π.Χ. τις ρωμαϊκές λεγεώνες του Αυγούστου, σφάζοντας πάνω από πενήντα χιλιάδες λεγεωνάριους. Για τη μεγάλη του νίκη, ο Αννίβας έλαβε από τους επιτελείς του ένα κάνιστρο γεμάτο από δαχτυλίδια νεκρών λεγάτων, συγκλητικών και υπάτων. Βραβείο πλήρους δόξης, αλλά κενό ουσίας όπως έδειξε η ζωή: Οι Ρωμαίοι είχαν εφεδρείες, ανασυντάχθηκαν και ο Hannibal έμεινε τελικώς ante portas.Οι Κάνες μετά έσβησαν απ' το χάρτη. Μέχρι που το 1939 φάνηκε ότι πολιτική μπορεί να ασκείται όχι μόνο μέσω ακοντίων, αλλά και μέσω σινεμά: ο Λουί Λιμιέρ (ο πατέρας του κινηματογράφου) έπεισε τη γαλλική κυβέρνηση να δημιουργήσει το... δημοκρατικό αντίβαρο, στη φασιστική Μόστρα της Βενετίας. Τη δεύτερη μέρα των προβολών του 1ου Φεστιβάλ των Κανών, η Γαλλία κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία και όλα τελείωσαν πριν ξεκινήσουν! Επρεπε να περάσουν 63 χρόνια για να προβληθούν οι ταινίες που θα ελάμβαναν μέρος σ' εκείνο το φεστιβάλ του πολέμου. Ετσι, το 2002, κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα του 1939, η ταινία του Σεσίλ Ντε Μιλ «Union Pacific». Οταν οι Κάνες ξανάνοιξαν τις πύλες τους στις ταινίες, το 1946, η γαλλική διανόηση φανταζόταν ότι θα δημιουργούσε ένα μικρόκοσμο έξω από τις ιδεολογικές και πολιτικές συγκρούσεις της εποχής. Υπολόγιζε χωρίς τις ταινίες και τον ψυχρό πόλεμο! Ηδη από το 1950, στην άλλη πλευρά του ωκεανού, συζητούν για την... κομμουνιστική εισβολή στη Γαλλία, που βραβεύει, το 1953, την ταινία του Κλουζό « Το μεροκάματο του τρόμου», στο οποίο παίζει ένας δηλωμένος κομμουνιστής, ο Υβ Μοντάν!
**Ο Κλουζό τουλάχιστον, δεν έδειξε όπως ο Ρενέ το '56 στο ντοκιμαντέρ «Νύχτα και Καταχνιά» εικόνες από το Αουσβιτς. Η ταινία κόπηκε από το διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ.. **Ο ψυχρός πόλεμος έκανε τις Κάνες άνω κάτω. Κινέζοι αποχωρούσαν όταν έβλεπαν συμμετοχές από την Ταϊβάν, Αμερικανοί διαμαρτύρονταν όταν βραβεύονταν σοβιετικές ταινίες. Ο Ντασσέν συμμετέχει ως πολιτικός πρόσφυγας, ο Ντόναλντ Τράμπο επίσης.**Το 1961 βραβεύει τη «Βιριδιάνα» του Μπουνιουέλ! Το δικτατορικό καθεστώς του Φράνκο διαμαρτύρεται και περνάει τη βράβευση στα ψιλά των εφημερίδων, ενώ η Καθολική Εκκλησία κατακεραυνώνει σε επίσημη ανακοίνωσή της την ταινία, το φεστιβάλ, το σινεμά και ό,τι άλλο σχετιζόταν με το βέβηλο δημιουργό. **Το επόμενο χτύπημα ήταν γαλλικό. Ο Μάης του '68 συνέπεσε με τον φεστιβαλικό Μάη των Κανών. Το Παρίσι φάνταζε πολύ μακρινό, αλλά στις 20 Μαΐου το Φεστιβάλ είχε κλείσει πρόωρα τις πόρτες: η εισβολή των φοιτητών και η άρνηση πολλών σκηνοθετών να παρουσιάσουν τις ταινίες τους ενώ έξω «γινόταν επανάσταση», ήταν η απάντηση της ζωής σε κοινό και διοργανωτές.**Η εξέγερση του '68 έκανε πολιτικό το φεστιβάλ του 1969. Ο Γαβράς με το «Ζ» και οι Χόπερ και Αντερσον με τα «Ξένοιαστος καβαλάρης» και «If», ήταν ό,τι πιο πολιτικό βραβεύτηκε στις Κάνες.**Την επόμενη χρονιά φιλοξενείται εκτός διαγωνισμού το «Woodstock». Και το «Φράουλες και αίμα», μια ταινία για την επανάσταση των νέων στα αμερικανικά πανεπιστήμια διεκδικεί αλλά χάνει τον Χρυσό Φοίνικα. **Οι τουρκικές φυλακές και η σκληρότητα της τουρκικής κοινωνίας βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων το 1978 χάρη στο αριστούργημα του Αλαν Πάρκερ «Το εξπρές του μεσονυχτίου», ενώ ένα χρόνο μετά ο πόλεμος του Βιετνάμ συγκλονίζει μέσα από τις εικόνες του Κόπολα, στο «Αποκάλυψη τώρα».Απαγορεύσεις και συγκίνηση**Η Τουρκία ξανάρχεται στο προσκήνιο όταν οι Κάνες απονέμουν τον Χρυσό Φοίνικα του 1982, εξ ημισείας στην ταινία του Γιλμάζ Γκιουνέι «Ο δρόμος» και στον «Αγνοούμενο» του Γαβρά. Το τουρκικό δικτατορικό καθεστώς δείχνει τα δόντια του καίγοντας τις κόπιες της ταινίας και απαγορεύοντας οποιαδήποτε αναφορά, δημόσια ή ιδιωτική. Αλλά και το 2002, μετά τη χούντα, το τουρκικό κράτος διαμαρτύρεται που... προβάλλεται το «Αραράτ» του Ατόμ Εγκογιάν, που μιλάει για τη γενοκτονία των Αρμενίων. **Η πολιτική δείχνει να ταιριάζει στο φεστιβάλ όπως απέδειξε το '85 και το '95 ο Εμίρ Κουστουρίτσα. Η πατρίδα του με εικόνες της πραγματικότητας και του ονείρου συγκίνησαν με τη δύναμή τους τόσο στο «Ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι για δουλειές» όσο και στο «Underground». **Το 1995 μαζί με τον Κουστουρίτσα βραβεύεται ο Ματιέ Κασοβίτς, ο οποίος με το «Μίσος» του έδωσε λόγο στους νέους των υποβαθμισμένων προαστίων των γαλλικών μεγαλουπόλεων. Οταν οι συντελεστές της ταινίας πάτησαν το κόκκινο χαλί της διοργάνωσης, εκατοντάδες ένστολοι αστυνομικοί που φύλαγαν το χώρο τούς γύρισαν επιδεικτικά την πλάτη!**Το 2002 το Εβραϊκό Συμβούλιο της Αμερικής ζήτησε μποϊκοτάζ του Φεστιβάλ κατηγορώντας τη Γαλλία για αντισημιτισμό, με αφορμή επεισόδια βίας κατά εβραίων και την άνοδο των ποσοστών του Λεπέν. Τα πνεύματα οξύνθηκαν και από την προβολή, στην ίδια διοργάνωση, της ισραηλινής ταινίας «Kedma» του Αμός Γκιτάι, και του Παλαιστινιακού «Θεϊκή παρέμβαση » του Ελία Σουλεϊμάν (βραβείο της Επιτροπής).**Το 2004 ήταν επίσης πολιτική χρονιά. Ο Μάικλ Μουρ βραβεύτηκε για το ντοκιμαντέρ του «Fahrenheit 9/11» και οι Αμερικανοί δεν χάρηκαν καθόλου...
7 - 06/05/2007
**Ο Κλουζό τουλάχιστον, δεν έδειξε όπως ο Ρενέ το '56 στο ντοκιμαντέρ «Νύχτα και Καταχνιά» εικόνες από το Αουσβιτς. Η ταινία κόπηκε από το διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ.. **Ο ψυχρός πόλεμος έκανε τις Κάνες άνω κάτω. Κινέζοι αποχωρούσαν όταν έβλεπαν συμμετοχές από την Ταϊβάν, Αμερικανοί διαμαρτύρονταν όταν βραβεύονταν σοβιετικές ταινίες. Ο Ντασσέν συμμετέχει ως πολιτικός πρόσφυγας, ο Ντόναλντ Τράμπο επίσης.**Το 1961 βραβεύει τη «Βιριδιάνα» του Μπουνιουέλ! Το δικτατορικό καθεστώς του Φράνκο διαμαρτύρεται και περνάει τη βράβευση στα ψιλά των εφημερίδων, ενώ η Καθολική Εκκλησία κατακεραυνώνει σε επίσημη ανακοίνωσή της την ταινία, το φεστιβάλ, το σινεμά και ό,τι άλλο σχετιζόταν με το βέβηλο δημιουργό. **Το επόμενο χτύπημα ήταν γαλλικό. Ο Μάης του '68 συνέπεσε με τον φεστιβαλικό Μάη των Κανών. Το Παρίσι φάνταζε πολύ μακρινό, αλλά στις 20 Μαΐου το Φεστιβάλ είχε κλείσει πρόωρα τις πόρτες: η εισβολή των φοιτητών και η άρνηση πολλών σκηνοθετών να παρουσιάσουν τις ταινίες τους ενώ έξω «γινόταν επανάσταση», ήταν η απάντηση της ζωής σε κοινό και διοργανωτές.**Η εξέγερση του '68 έκανε πολιτικό το φεστιβάλ του 1969. Ο Γαβράς με το «Ζ» και οι Χόπερ και Αντερσον με τα «Ξένοιαστος καβαλάρης» και «If», ήταν ό,τι πιο πολιτικό βραβεύτηκε στις Κάνες.**Την επόμενη χρονιά φιλοξενείται εκτός διαγωνισμού το «Woodstock». Και το «Φράουλες και αίμα», μια ταινία για την επανάσταση των νέων στα αμερικανικά πανεπιστήμια διεκδικεί αλλά χάνει τον Χρυσό Φοίνικα. **Οι τουρκικές φυλακές και η σκληρότητα της τουρκικής κοινωνίας βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων το 1978 χάρη στο αριστούργημα του Αλαν Πάρκερ «Το εξπρές του μεσονυχτίου», ενώ ένα χρόνο μετά ο πόλεμος του Βιετνάμ συγκλονίζει μέσα από τις εικόνες του Κόπολα, στο «Αποκάλυψη τώρα».Απαγορεύσεις και συγκίνηση**Η Τουρκία ξανάρχεται στο προσκήνιο όταν οι Κάνες απονέμουν τον Χρυσό Φοίνικα του 1982, εξ ημισείας στην ταινία του Γιλμάζ Γκιουνέι «Ο δρόμος» και στον «Αγνοούμενο» του Γαβρά. Το τουρκικό δικτατορικό καθεστώς δείχνει τα δόντια του καίγοντας τις κόπιες της ταινίας και απαγορεύοντας οποιαδήποτε αναφορά, δημόσια ή ιδιωτική. Αλλά και το 2002, μετά τη χούντα, το τουρκικό κράτος διαμαρτύρεται που... προβάλλεται το «Αραράτ» του Ατόμ Εγκογιάν, που μιλάει για τη γενοκτονία των Αρμενίων. **Η πολιτική δείχνει να ταιριάζει στο φεστιβάλ όπως απέδειξε το '85 και το '95 ο Εμίρ Κουστουρίτσα. Η πατρίδα του με εικόνες της πραγματικότητας και του ονείρου συγκίνησαν με τη δύναμή τους τόσο στο «Ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι για δουλειές» όσο και στο «Underground». **Το 1995 μαζί με τον Κουστουρίτσα βραβεύεται ο Ματιέ Κασοβίτς, ο οποίος με το «Μίσος» του έδωσε λόγο στους νέους των υποβαθμισμένων προαστίων των γαλλικών μεγαλουπόλεων. Οταν οι συντελεστές της ταινίας πάτησαν το κόκκινο χαλί της διοργάνωσης, εκατοντάδες ένστολοι αστυνομικοί που φύλαγαν το χώρο τούς γύρισαν επιδεικτικά την πλάτη!**Το 2002 το Εβραϊκό Συμβούλιο της Αμερικής ζήτησε μποϊκοτάζ του Φεστιβάλ κατηγορώντας τη Γαλλία για αντισημιτισμό, με αφορμή επεισόδια βίας κατά εβραίων και την άνοδο των ποσοστών του Λεπέν. Τα πνεύματα οξύνθηκαν και από την προβολή, στην ίδια διοργάνωση, της ισραηλινής ταινίας «Kedma» του Αμός Γκιτάι, και του Παλαιστινιακού «Θεϊκή παρέμβαση » του Ελία Σουλεϊμάν (βραβείο της Επιτροπής).**Το 2004 ήταν επίσης πολιτική χρονιά. Ο Μάικλ Μουρ βραβεύτηκε για το ντοκιμαντέρ του «Fahrenheit 9/11» και οι Αμερικανοί δεν χάρηκαν καθόλου...
7 - 06/05/2007
1 σχόλιο:
Είναι αστείο να ακούς ανταποκρίσεις από το φεστιβάλ και τη...μάχη των Κανών, όταν στον ίδιο τόπο έχασε ο Αννίβας μια μάχη που θα άλλαζε τον τότε γνωστό κόσμο.Όσον αφορά τις κινηματογραφικές Κάνες, σήμερα φαίνονται υπερτιμημένες. ΌΛα γίνονται στο Σάντανς και στην Ανατολή.
Δημοσίευση σχολίου