Ανάσταση καρέ καρέ

της Ελεωνόρας Ορφανίδου


«Προσδοκώ Ανάστασιν νεκρών και ζωήν του μέλλοντος...»
Εντός ολίγου περιμένουμε την Ανάσταση του Θεανθρώπου, έχοντας στο νου ότι η πίστη διευρύνει το πεδίο: Κάποια μέρα, μας διαβεβαιώνει, θα αναστηθούν όλοι... Κάποια μέρα; Στο σινεμά, αυτό έχει γίνει από παλιά. Αν και πολλές φορές με βλάσφημο τρόπο: η Χιονάτη της Ντίσνεϊ ήδη από το 1939 ξαναζούσε μετά το δάγκωμα του φαρμακωμένου μήλου και ο Φράνκενσταϊν το 1931 γινόταν το πρώτο πλάσμα που ανάστησε ένας άνθρωπος, δημιουργώντας το από συρραφές πεθαμένων. Κι ο Κόμης Δράκουλας τι ήταν; Κάποτε ζωντανός, για λίγο νεκρός και μετά... ζωντανός τη νύχτα. Βλέπετε, ο κινηματογράφος δεν δανείστηκε την Ανάσταση μόνο από τη θρησκεία της αγάπης, αλλά και από τους μεσαιωνικούς μαύρους μύθους του τρόμου.Μερικές από τις καλύτερες ιστορίες του μίλησαν για το αδύνατο, την επιστροφή από το Μεγάλο Ταξίδι. Και για το τίμημα που κλήθηκαν να πληρώσουν οι ταξιδιώτες, προκειμένου να κερδίσουν το εισιτήριο μετ' επιστροφής.*Ο Εντουαρντ Ντμίτρικ το 1955 και ο Νιλ Τζόρνταν το 1999, το είπαν κάνοντας την ίδια ταινία! Τίτλος της «Το τέλος μιας σχέσης»: Στο Λονδίνο που βομβαρδίζεται από τους Γερμανούς κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, σκοτώνεται ένας συγγραφέας και η ερωμένη του ζητά από τον Θεό να τον φέρει πίσω, προσφέροντας ως αντάλλαγμα το χωρισμό τους.Η δύναμη της αγάπης νικάει το θάνατο, αλλά το τελικό τίμημα είναι πάλι θάνατος. Και η Ντέμπορα Κερ και η Τζούλιαν Μουρ, στην πρώτη και τη δεύτερη ταινία, πεθαίνουν.*Ανάλογο τέλος έχει και η ηρωίδα της ταινίας του Λαρς Φον Τρίερς «Δαμάζοντας τα κύματα». Πιστεύοντας στη δύναμη της αγάπης της, ζητά με απίστευτη επιμονή τη θεραπεία -πάνω από κάθε λογική και επιστήμη- του ετοιμοθάνατου άντρα της που χτύπησε βαρύτατα σε ένα ατύχημα στην πλατφόρμα εξόρυξης πετρελαίου όπου εργαζόταν. Το θαύμα γίνεται. Αντίτιμο; Ο δικός της ηθικός ξεπεσμός, η εξιλέωση μέσω της πτώσης και τελικά ο θάνατος.*Το 1990 ο Τζόελ Σουμάχερ γυρίζει το «Flatliners». Ο Κίφερ Σάδερλαντ, η Τζούλια Ρόμπερτς και η παρέα τους, όλοι φοιτητές της Ιατρικής, αποτολμούν το αδύνατο: να πεθάνουν και να αναστηθούν για να αποκομίσουν την εμπειρία τής μετά θάνατον ζωής. Φεύγουν, αλλά δεν επιστρέφουν μόνοι, τους ακολουθούν αμαρτίες που αναζητούν εξιλέωση.*Αλλου είδους είναι η οπτική ενός θρησκευόμενου διανοούμενου, του Καρλ Ντράγερ. Στον «Λόγο» που γύρισε το 1955 (Χρυσός Λέων της Βενετίας), ένας τρελός που πιστεύει ότι είναι ο Χριστός και μια κόρη που υπεραγαπά τη μητέρα της, ξαναφέρνουν την τελευταία στη ζωή.Νεκροφάνεια; Οχι, λέει ο Ντράγερ, θαύμα της αγάπης και του εσωτερικού κόσμου του ανθρώπου. Μέσω της Ανάστασης του δανού σκηνοθέτη, οι άνθρωποι γίνονται καλύτεροι!*Η δύναμη της αγάπης ανάστησε ακόμη και τον εξωγήινο «Ε.Τ.» του Σπίλμπεργκ. Μαραζωμένος από τα πειράματα και από το νόστο, σβήνει καλωδιωμένος στα ανθρώπινα εργαστήρια αλλά... η αγάπη των παιδιών ξανανάβει το φωτάκι της ζωής πάνω στο στήθος του. Νεκροφάνεια; Οχι σε μια τόσο γλυκιά ιστορία. Αλλά και ο Χάρι Πότερ, στην «Κάμαρα με τα Μυστικά», επανέφερε στη ζωή όσους και όσα ο αντίπαλός του είχε σκοτώσει. Το γοητευτικό και πλάνο μήνυμά του; Με την υπέρβαση των φυσικών κανόνων, μπορείς να κάνεις από την αρχή τα πάντα!*Η αγάπη ανασταίνει και τη Χιονάτη της Ντίσνεϊ. Η κόρη κείτεται φαρμακωμένη χωρίς ζωή, αλλά ο πρίγκιπας που την ερωτεύτηκε της δίνει το φιλί της ζωής.*Στον κόσμο των μεγάλων, ενδιαφέρον έχει η «Ανάσταση» των Ταβιάνι, μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου του Τολστόι. Στη Ρωσία του 1902 ένας πλούσιος πρίγκιπας ερωτεύεται μια χωρική αλλά οι δρόμοι τους χωρίζουν. Πολλά χρόνια μετά, επιστρέφουν, ω του θαύματος, στη νεανική τους ηλικία για να ζήσουν τον έρωτά τους.*Επιστροφή πολλές φορές σημαίνει και εκδίκηση! Οπως με το «Κοράκι» του Αλεξ Πρόγιας το 1994. Γεννημένη μέσα από τους γοτθικούς μύθους του θανάτου, η ιστορία είναι σχεδόν κλασική. Οι νεκροί που πεθαίνουν βίαια και άδικα συχνά επιστρέφουν με τη μορφή ενός πουλιού για να εκδικηθούν.Το αυτό πράτει ο Μπράντον Λι, υποδυόμενος έναν μουσικό που δολοφονήθηκε. Μορφή των κόμικς, το Κοράκι, έγινε ένας σύγχρονος θρύλος καθώς και ο πρωταγωνιστής δολοφονήθηκε στα γυρίσματα της ταινίας. Το 2000 γυρίστηκε η συνέχεια του φιλμ, με το Κοράκι να επιστρέφει για να εκδικηθεί τη δολοφονία της αγαπημένης του.*Η περίπτωση του Δράκουλα και του Φράνκενσταϊν -σε όλες τους τις κινηματογραφικές εκδοχές - είναι διαφορετική. Πλάσματα που οφείλουν τη ζωή τους στο σκοτάδι περνούν στο φως με μόνο στόχο να επιβάλουν παντού τον σκοτεινό τους κόσμο. Νεκροί που ξαναζωντάνεψαν ή φτιάχτηκαν από νεκρούς, τρομακτικοί αλλά και αξιολύπητοι, αιμοσταγείς αλλά και δυστυχισμένοι. Παραμένουν πολύ μόνοι ακόμη κι όταν δεν είναι: Το 1935 αποκτά τη «Νύφη» του («Η νύφη του Φράνκενσταϊν»), αναζητώντας τον δικό του Θεό, δηλαδή τον άνθρωπο, για να λάβει απαντήσεις που δεν μπορεί να του δώσει.*Ξεχωριστής κατηγορίας αναστημένα πλάσματα του σινεμά είναι τα ζόμπι, τα οποία καιρό τώρα έχουν περάσει από το κινηματογραφικό περιθώριο στην κεντρική σκηνή, χάρη σε αριστουργήματα σαν τη «Νύχτα των ζωντανών νεκρών».*Και τι να πει κανείς για την τελευταία σκηνή του «Χάλογουιν»: Η Τζέιμι Λι Κέρτις έχει σκοτώσει τον παρανοϊκό μασκοφόρο, το είδαμε όλοι! Ομως αυτός εξαφανίζεται. Κι ο τρόμος επανέρχεται στα σίκουελ.*Ανάσταση, άλλης πιο επιστημονικής μορφής, έχουμε και στο «Αλιεν: Η αναγέννηση». Μαζί με την κλωνοποίηση της Ελεν Ρίπλεϊ (Σιγκούρνι Γουίβερ), οι επιστήμονες κλωνοποιούν και το εξωγήινο τέρας που κυοφορούσε. Δύο Αναστάσεις σε μία, με τη δεύτερη να απειλεί με καταστροφή ολόκληρο το ανθρώπινο είδος.*Ευτυχώς όλα αυτά είναι σινεμά. Ακόμη και όταν οι ιστορίες δεν είναι σκοτεινές, ακόμη κι όταν η δύναμη της αγάπης νικάει το χρόνο και το θάνατο χωρίς να χρειάζεται αντίβαρο σε αίμα, ακόμη και τότε, όσοι δεν θα είχαμε τη δύναμη ψυχής να φέρνουμε πίσω όσα αγαπάμε, θα παραμέναμε δυστυχείς. Στον κόσμο μας δεν υπάρχουν Χιονάτες με φαρμακωμένα μήλα κι ο Φράνκενσταϊν -αν τελικώς τον έχουν κατασκευάσει- βρέχει ακόμη τις πάνες του.
7 - 26/04/2003