Ο Ντίλαν των Λατίνων

Της ΕΛΕΩΝΟΡΑΣ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ

Τον Φεβρουάριο του 1964 οι Μπιτλς ξεκίνησαν την κατάκτηση της... Αγριας Δύσης από τη Νέα Υόρκη, ως VIP καλεσμένοι του πιο δημοφιλούς σόου του κόσμου, της εκπομπής του Εντ Σάλιβαν. Οι δρόμοι της πόλης νέκρωσαν (πρώτη φορά), διότι όλοι ήθελαν να δουν, έστω και στην τηλεόραση, αυτό που έμελλε να εξελιχθεί σε μπιτλομάνια.

Ακριβώς την ίδια περίοδο, στους πολύβουους δρόμους του Μεγάλου Μήλου, ουδείς αντελήφθη ότι έφθασε σχεδόν λαθραίος, τελείως άσημος και πάμφτωχος ένας πορτορικανός μουσικός που έμελλε να ταυτιστεί με τη λέξη σάλσα. Ηταν ο Εκτορ Λαβό και έγινε το είδωλο των ισπανόφωνων της Αμερικής, που διεκδικούσαν τη δική τους, λατινική, αξιοπρέπεια, κόντρα στον εξαμερικανισμό και την περιφρόνηση που βίωναν ως μετανάστες στις αγγλοσαξονικές Ηνωμένες Πολιτείες.

Η ιστορία του Λαβό συγκίνησε την πολυτάλαντη συμπατριώτισσά του Τζένιφερ Λόπεζ, η οποία μαζί με τον επίσης πορτορικανό άντρα της, τον διάσημο σύγχρονό μας σαλσέρο Μαρκ Αντονι, χρηματοδότησαν την παραγωγή μιας ταινίας για τη ζωή του, το «El Cantante», στην οποία και πρωταγωνιστούν. Την ταινία, που σκηνοθετεί ο Κουβανός Λεόν Ιτσάσο, θα δούμε σε λίγες μέρες και στη χώρα μας και, αν ξεφύγουμε από την πρώτη ανάγνωση, δηλ. ωραία πόδια, φοβερό στήθος, κ.λπ. της Τζέι Λο, και την ιστορία αγάπης-μίσους του Λαβό και της γυναίκας του, Πούτσι, θα έχουμε κάνει πολύ ευτυχισμένο το ζευγάρι! Το οποίο, όσο κι αν μας φαίνεται (και όσο κι αν είναι) κλασικά χολιγουντιανό, προσπαθεί χρόνια τώρα να υποστηρίξει την ισπανόφωνη αξιοπρέπεια των Λατίνων της Αμερικής, κοινώς χρηματοδοτεί ταινίες, σεμινάρια, οργανώσεις που προάγουν την κουλτούρα του Πόρτο Ρίκο και των άλλων χωρών της περιοχής, προκειμένου να σταματήσει ο άκριτος εξαμερικανισμός του ισπανόφωνου πληθυσμού.

Η αρχή της αντίστασης στην πλήρη αφομοίωση είχε ξεκινήσει την εποχή που έφτασε ο Λαβό στη Νέα Υόρκη. Οπως οι μαύροι της Αμερικής έβγαλαν την περίοδο της δικής τους επανάστασης τη μουσική τους στους δρόμους, μαζί με τις διεκδικήσεις τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα, έτσι και οι ισπανόφωνοι, λίγο αργότερα, στα τέλη του '60, έκαναν τις γειτονιές τους στο Χάρλεμ μια απέραντη μουσική σκηνή που έπαιζε ένα μείγμα (εξ ου και σάλσα, από το σάλτσα) λάτιν, τζαζ και μπλουζ ρυθμών. Η σάλσα ταυτίστηκε με την εθνική και πολιτιστική τους ταυτότητα, γεγονός που στην ταινία αποτυπώνεται σε μια συγκλονιστική σκηνή, στην οποία ο Εκτορ Λαβό αποθεώνεται και το πλήθος φωνάζει ρυθμικά «Είμαι Πορτορικανός και μην το ξεχάσεις ποτέ αυτό».

Η μουσική του Εκτορ Λαβό χαρακτηρίστηκε επιβεβαίωση της αφύπνισης των παιδιών των πορτορικανών μεταναστών και η ταινία «El Cantante» δίνει την κοινωνική διάσταση της σάλσα μέσα και από τα αδιέξοδα του ίδιου του ήρωά της. Μπορεί να θεοποιήθηκε από εκατομμύρια ανθρώπους τις δεκαετίες του '70 και του '80, αλλά έζησε πολλές τραγωδίες στην προσωπική του ζωή και κατέληξε να πεθάνει στα 46 του από AIDS. Χαρακτηρίστηκε ο Μπομπ Ντίλαν των Λατίνων, γιατί την εποχή που οι άλλοι τραγουδιστές υμνούσαν τη ζωή και χόρευαν όλη νύχτα, αυτός μιλούσε στα τραγούδια του, χορεύοντας στους ίδιους έντονους ρυθμούς για το πόσο οδυνηρή μπορεί να γίνει η ζωή.

Ο Εκτορ Λαβό συνεργάστηκε με τον Γουίλι Κολόν, τον καλλιτέχνη που έφερε στη σάλσα το Μπρονξ και τη μουσική του. Οι δυο τους υπήρξαν είδωλα ενός άλλου φτωχού Αμερικανού, του πορτορικανικής καταγωγής Μαρκ Αντονι, ο οποίος, πριν γίνει μεγάλος σταρ της σάλσα, άκουγε τη μουσική τους όταν πήγαινε στα πάρτι της γειτονιάς παρέα με τα επτά αδέρφια του. Ο Αντονι υποκρινόμενος τον Λαβό, εισέπραξε μέτριες κριτικές, εν αντιθέσει με την Τζένιφερ Λόπεζ, για την οποία η «Ουάσιγκτον Ποστ» έγραψε ότι κλέβει κάθε σκηνή στην οποία συμμετέχει!

Δεν είναι κι εύκολο να υποδυθείς έναν άνθρωπο που βρίσκεται στην κορυφή του κόσμου κι αρχίζει τη μεγάλη κάθοδο κάνοντας την πρώτη του βουτιά μέσα στην ηρωίνη και τη δεύτερη στο κενό από τον ένατο όροφο ενός ξενοδοχείου! Ομως, ακόμη και στα πιο δύσκολα, ο Λαβό θυμόταν με χαρά εκείνο το βράδυ του 1977, που ένας νεαρός τραγουδιστής ονόματι Ρούμπεν Μπλάδες ζήτησε να τον δει για να του δώσει ένα τραγούδι! Ουσιαστικά του έδωσε πίσω (είχαν ήδη μπει τα ναρκωτικά στη ζωή του) την αξιοπρέπειά του. Ηταν το «El Cantante», η υπογραφή του Λαβό μέχρι τον θάνατό του...

7 - 16/09/2007