Σούπερ ήρωες στα 65 τους

της Ελεωνόρας Ορφανίδου

Η ζωή δεν τελειώνει στα 65, αλλά μπορείς σε αυτή την ηλικία να ληστέψεις το καζίνο του Μόντε Κάρλο; Η κινηματογραφική απάντηση είναι ναι, οι εξηνταπεντάρηδες του σινεμά σώζουν προέδρους, εξιχνιάζουν εγκλήματα, βγάζουν νεαρούς κατασκόπους από τα κινέζικα κάτεργα!

Νικ Νόλτε, Μόργκαν Φρίμαν και Ρόμπερντ Ρέντφορντ. Κι αν παρήλθον οι χρόνοι...

Παίρνουν βιταμίνες; Κι αν όχι, πώς το κινηματογραφικό κοινό -το 70% των θεατών είναι μεταξύ 15 και 24 ετών- βρίσκει μέσα στη σκοτεινή αίθουσα πολύ φυσική την ικανότητα του Σον Κόνερι να κολυμπάει χωρίς ανάσα ένα χιλιόμετρο πριν εξολοθρεύσει επαγγελματίες στρατιωτικούς στον «Βράχο» του Μάικλ Μπέι; Ο χρόνος στο σινεμά μετράει αλλιώς, η δύναμη της εικόνας είναι τεράστια, και τα αρχέτυπα που δημιούργησαν ηθοποιοί όπως ο Κλιντ Ιστγουντ, ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ, ο Σον Κόνερι, ο Τζιν Χάκμαν, ο Τζακ Νίκολσον και ο Νικ Νόλτε είναι καλά εγκατεστημένα στο ασυνείδητο αρκετών γενεών κινηματογραφόφιλων.

Ακόμη κι όταν το ίδιο το αστέρι εξομολογείται ότι η εποχή που δόξασε δεν ήταν και τόσο ηρωική, οι θεατές αρνούνται να το αποδεχθούν. Το έκανε ο Κλιντ Ιστγουντ με τους «Ασυγχώρητους», αλλά το μεγάλο κοινό, παρά τα Οσκαρ και την καλλιτεχνική αξία της ταινίας, δεν συμφώνησε: ούτε τον ξεπεσμένο πιστολά εκτίμησε ιδιαιτέρως, ούτε την αυτοκριτική του.

Αντιθέτως είδε με χαρά τον ίδιο ηθοποιό να σώζει λίγα χρόνια μετά, στη «Δεύτερη ευκαιρία» τού Βόλφγκαν Πέτερσεν, τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Το Γουέστ εκπολιτίστηκε αλλά δεν πέθανε!

Αυτές τις μέρες παρουσιάζεται στις κινηματογραφικές μας οθόνες άλλος ένας μεγάλος σε ικανότητες αλλά και σε ηλικία ηθοποιός, με πετυχημένη πορεία στις ταινίες δράσης, ο πρωταγωνιστής των ταινιών του Γουόλτερ Χιλ «48 ώρες» και «Ακόμη 48 ώρες»,ο 63χρονος Νικ Νόλτε, που υποδύεται τον Μπομπ Μοντανιέ στη νέα ταινία του Νιλ Τζόρνταν «Ο καλός κλέφτης». Ενας Αμερικανός, πρώην απατεώνας, έχει αποσυρθεί στη γαλλική Ριβιέρα, εθισμένος στον τζόγο και τα ναρκωτικά, αλλά αποφασίζει να επανέλθει στην ενεργό δράση για να ληστέψει τους πανάκριβους πίνακες του καζίνου του Μόντε Κάρλο. Η επιστροφή στα κόλπα, μας λέει ο σκηνοθέτης, είναι η προσπάθειά του να επιστρέψει στη ζωή και μας δείχνει την αξία του παίκτη ξεδιπλώνοντας μια καλοστημένη απάτη δύο ληστειών, μιας παραπλανητικής -για τα μάτια της αστυνομίας- και της πραγματικής. Αρωγός στο έργο του Τζόρνταν, αλλά ως ηθοποιός, ο Εμίρ Κουστουρίτσα. Το κύριο βάρος πάντως είναι στα χέρια του Νόλτε, που κατά τους κριτικούς τα πήγε πάρα πολύ καλά, όπως εξάλλου και οι περισσότεροι συνομήλικοι συνάδελφοί του. Οι παλιές καραβάνες ξέρουν πώς να χειριστούν έναν ρόλο που απαιτεί το δυναμισμό της νεότητάς τους, τον οποίο πλέον δεν διαθέτουν. Ο Σον Κόνερι κόντεψε να μας πείσει ότι είναι μια χαρά παρτενέρ της Κάθριν Ζίτα-Τζόουνς στην ταινία «Entrapment».

Ολοι αυτοί οι άνω των 60 πρωταγωνιστές είναι πρώην αστυνομικοί, πρώην ληστές, πρώην πράκτορες μυστικών υπηρεσιών, πρώην αστροναύτες ή τους χωρίζουν μόλις λίγες ώρες από τη συνταξιοδότηση:

**Στο «Seven» του Ντέιβιντ Φίντσερ, ο Μόργκαν Φρίμαν μετράει ώρες ώς την αποχώρησή του από το αστυνομικό σώμα, όταν εμφανίζεται ο παρανοϊκός δολοφόνος των επτά θανάσιμων αμαρτημάτων. Ο ήρωας είναι σε δίλημμα: να αναλάβει την υπόθεση ή να την αφήσει στον νεαρό ντετέκτιβ Μπραντ Πιτ;

* Τελευταία μέρα στη δουλειά και για τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ, τον μυστικό πράκτορα που διαπιστώνει ότι η ηγεσία της CIA είναι έτοιμη να αφήσει να θανατωθεί από τους Κινέζους ο προστατευόμενός του, Μπραντ Πιτ. Η ταινία έχει τον τίτλο «Παιχνίδια κατασκόπων» και φυσικά ο Ρέντφορντ αλλάζει τον ρου των γεγονότων και φέρνει τη CIA προ τετελεσμένων.

* Στο αποχαιρετιστήριο πάρτι που του κάνουν οι συνάδελφοί του αστυνομικοί μπεκρουλιάζει ο Τζακ Νίκολσον όταν δολοφονείται ένα μικρό κορίτσι, στο «Pledge» του Σον Πεν. Και όχι μόνο δεν πείθεται από την ομολογία του φόνου από έναν «καθυστερημένο» ιθαγενή (Μπενίσιο ντελ Τόρο), αλλά κάνει σκοπό της ζωής του την ανεύρεση του φονιά, με τραγικά αποτελέσματα. Διότι οι μεγάλοι, όπως μας λέει και το θολό τέλος της ταινίας, εκτός από ικανότητες ενδέχεται να έχουν και εμμονές.

* Στην άλλη πλευρά, των συναδέλφων του Νικ Νόλτε δηλαδή, κλεφτών και απατεώνων πολύ ενδιαφέρουσα είναι η ερμηνεία του Τζιν Χάκμαν στο «The heist» του Ντέιβιντ Μάμετ. Ως Τζον Μουρ, ο Χάκμαν ξεκινάει για το τελευταίο κόλπο της ζωής του, μια ληστεία σε ένα κοσμηματοπωλείο.

Σχεδόν όλοι οι σκηνοθέτες βάζουν τους σιτεμένους αλλά λαμπερούς action heroes να αποδεικνύουν το δεδομένο για τον δυτικό τρόπο ζωής, ότι δηλαδή η ζωή είναι δράση. Πλην ενός: ο Κλιντ Ιστγουντ στην «Απόλυτη δύναμη» τα είπε και αλλιώς: περιέγραψε την αγωνιώδη προσπάθεια ενός πρώην μεγαλοδιαρρήκτη και νυν μικροαπατεώνα, που έγινε αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονίας της ερωμένης του αμερικανού προέδρου, να συνεχίσει τη «μικρή» ζωή του, μακριά από μεγάλα κόλπα και κατορθώματα.

Φταίνε οι κακές παρέες; Ο πρώην «Βρόμικος Χάρι», εκεί γύρω στα 65 άρχισε να πίνει ουίσκι με τους ανεξάρτητους κινηματογραφιστές του Σάντανς. Κι όσο κι αν το 'χει μέσα του το Χόλιγουντ -μην ξεχνάμε ότι έστειλε εαυτόν μαζί με τους φίλους του στο διάστημα να σώσουν τον κόσμο στο «Space cowboys»- είναι προφανές ότι αυτά που είπε στους «Ασυγχώρητους» τα εννοούσε!

7 - 19/10/2003