Στον πυρετό του χρυσού

της Ελεωνόρας Ορφανίδου

Τον Ιανουάριο του 1848 ένας ξυλοκόπος από το Νιου Τζέρσεϊ, ο Τζέιμς Μάρσαλ, άλλαξε την αμερικανική ιστορία, ανακαλύπτοντας λίγους κόκκους χρυσού σε ένα πριονιστήριο στην Καλιφόρνια.

Ενα από τα μεγαλύτερα μεταναστευτικά κύματα της ανθρωπότητας πλημμύρισε την περιοχή, «άρρωστοι» από τον «πυρετό του χρυσού». Ο Τζέιμς Μάρσαλ εν αγνοία του σύστησε στον κόσμο την Καλιφόρνια!

Στα απάτητα βουνά της Σιέρα Νεβάδα έφθασαν όχι μόνο Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αλλά και τυχοδιώκτες από την Κίνα και την Αυστραλία, οι οποίοι, αψηφώντας τις κακουχίες διεκδίκησαν μια καλύτερη ζωή. Ενας στους έξι χρυσοθήρες πέθανε, οι περιουσίες που φτιάχτηκαν με κόπους χρόνων άλλαξαν χέρια στα τραπέζια του τζόγου εν μια νυκτί, οικογένειες και φιλίες διαλύθηκαν, ο γηγενής πληθυσμός εξολοθρεύτηκε. Η Αμερική στη Σιέρα Νεβάδα ήρθε πρόσωπο με πρόσωπο και με τις δύο όψεις του αμερικάνικου ονείρου. Οι αιώνες κάλυψαν με σκόνη τους ηττημένους των βουνών, αυτούς που νεκρανασταίνει ο Μάικλ Γουίντερμποτομ στην ταινία του «Στα χρόνια της απληστίας», που θα προβάλλεται από την Παρασκευή.

Ο βρετανός σκηνοθέτης τοποθετεί την ιστορία του στο 1869. Ηδη το 1862 το Κογκρέσο έδωσε άδεια σε δύο εταιρείες σιδηροδρόμων να κατασκευάσουν τη γραμμή που θα συνέδεε την Ανατολή με τη Δύση, και οι κινέζοι εργάτες έχουν πληρώσει βαρύ φόρο αίματος για να φθάσει το τρένο στις πόλεις των χρυσοθήρων, όπως η Κίνγκτον Καμ, που έστησε από την αρχή ο Γουίντερμποτομ στα καναδικά όρη Φόρτρες. Εκεί «βασιλεύει» ο ήρωάς του, ο Ντάνιελ Ντίλον (Πίτερ Μάλαν), ένας χρυσοθήρας που αψήφησε τις δυσκολίες των βουνών και έγινε ιδιοκτήτης του ορυχείου, της τράπεζας και του ξενοδοχείου της πόλης. Ο Ντίλον συνδέεται συναισθηματικά με την ιδιοκτήτρια του τοπικού πορνείου, τη Λουσία (Μίλα Γιόβοβιτς), και κρατάει καλά κρυμμένο στην ψυχή του το «τίμημα» του πλούτου του: πριν από 20 χρόνια αντάλλαξε τη γυναίκα του και την κόρη του με δικαιώματα σε ένα ορυχείο.

Ομως τρεις ξένοι θα έρθουν για να διαλύσουν το σταθερό του σύμπαν. Η γυναίκα του (Ναστάζια Κίνσκι), άρρωστη από φυματίωση, η κόρη του Χόουπ (Σάρα Πόλεϊ) και ο κ. Νταλγκλίς (Γουές Μπέντλι), ο νεαρός εκτιμητής ο οποίος θα αποφασίσει αν θα περάσει από κει η σιδηροδρομική γραμμή, που θα διατηρήσει και θα αυξήσει τα πλούτη του κυρίου Ντίλον ή θα αφήσει την πόλη να πεθάνει!

Οσο παράξενο κι αν ακούγεται, η ιστορία βασίζεται στη νουβέλα του Βρετανού Τόμας Χάρντι την οποία ο συγγραφέας του «Τζουντ» (το οποίο επίσης μετέφερε στο σινεμά ο Γουίντερμποτομ) έγραψε το 1889. Ο σεναριογράφος Φρανκ Κότρελ Μπόις μετέφερε τη δράση στην αμερικάνικη Δύση, αλλά κράτησε, όπως τουλάχιστον λέει ο ίδιος, τα κύρια χαρακτηριστικά των ηρώων και τον προβληματισμό του συγγραφέα γύρω από την απόδοση δικαιοσύνης, την εκδίκηση και την απολύτρωση.

Οσον αφορά το σκηνοθέτη, μας έδωσε ένα πολυεθνικό Ουέστ, κόντρα στο δίπολο Αγγλοσάξονες -Ινδιάνοι. Ο κ. Ντίλον είναι Ιρλανδός, η γυναίκα του Πολωνέζα, η Λουσία Πορτογαλέζα, ενώ η ζωή στη μικρή πόλη διέπεται από τη χαοτική συνύπαρξη διαφορετικών λαών.

Το στοιχείο αυτό εγκωμιάστηκε από τη διεθνή κριτική, αν και η ταινία δεν εισέπραξε μόνο θετικά σχόλια. Οπως υπογραμμίζει, όμως, ο διάσημος αμερικανός κριτικός Ρότζερ Εμπερτ, η δύναμή της είναι αλλού: ο Γουίντερμποτομ διασταυρώνει τους δρόμους των Ντίλον και Νταλγκλίς. Κι ενώ ο «διαβολικός» άρχοντας της πόλης αποκτά δικαίωμα στη λύτρωση, ο νεαρός, σχεδόν αθώος, εκτιμητής ξεκινά την κάθοδο προς την Κόλαση.

7 - 01/09/2002