Της ΕΛΕΩΝΟΡΑΣ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ
Πόσοι ιάπωνες θεατές θα σοκάρονταν αν έβλεπαν μια ταινία με θέμα τον ερωτικό πόθο του Αχιλλέα για τον Πάτροκλο; Μάλλον λίγοι! Αντιθέτως, μέγας θόρυβος ξέσπασε στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου με το «Ταμπού» του Ναγκίσα Οσιμα, που κατακρεουργεί όλα τα πολιτικώς ορθά για τους ένδοξους σαμουράι.
Στην Ελλάδα ή στην Ισπανία, οι θεατές είδαν ένα νεαρό πολεμιστή που ποθούν οι βετεράνοι συνάδελφοί του, να μετατρέπεται στο όπλο που πυροδοτεί ή ολοκληρώνει την παρακμή μιας ένδοξης κάστας. Τι είδε ο Γιαπωνέζος;
Είδε, για να το πούμε όπως το σκέφτηκε, τους ήρωές του να μετατρέπονται σε... «αδερφές».
Ο Οσιμα από το '75 είχε δώσει το ανατρεπτικό του στίγμα με την «Αυτοκρατορία των Αισθήσεων», μια ιστορία για την ηδονή που είναι πάνω από κάθε τιμωρία, αλλά εδώ το ζήτημα έγινε εθνικό. Και κάθε κοινωνία έχει τα άβατά της, εν αντιθέσει με την τέχνη που προχωρά ξεπερνώντας τα. Το σινεμά, ανέκαθεν ευάλωτο στα κοινωνικά ταμπού, κινούνταν ανάμεσα σε αυτές τις συμπληγάδες, διότι απευθύνεται στο μεγάλο κοινό και πρέπει να κάνει και απόσβεση της επένδυσης.
*Το «Ταμπού» του Οσιμα σκιαγραφεί την ομοφυλοφιλία διακριτικά, η πρόκληση δεν είναι σε αυτό που δείχνει αλλά σε αυτό που λέει.
*Υπάρχουν σκηνοθέτες που προχώρησαν περισσότερο, σαν την ελληνοαυστραλέζα Αννα Κόκκινος και τον Καναδό Ατόμ Εγκογιάν.
Από αυτούς και από άλλους είδαμε κάτι περισσότερο από υπαινιγμούς, αλλά η μεν πρώτη (στο «Head on») κατηγορήθηκε ότι οι ομοφυλοφιλικές ερωτικές σκηνές της ήταν περισσότερο για το θεαθήναι, ο δε Εγκογιάν μας έδειξε στο «Adjuster» μια σκηνή ομοφυλοφιλικού σεξ (όχι όμως μεταξύ ομοφυλόφιλων), ως αλληγορία του αιώνιου παιχνιδιού εξουσίας.
*Η σκηνοθέτις Σαντάλ Ακερμαν στο «Εγώ, Εσύ, Αυτός, Αυτή» κάνει έρωτα με τη φίλη της (ίσως και στ' αλήθεια).
Στην Αμερική δεν θα 'χε καμία τύχη, γιατί στο Χόλιγουντ δεν γυρίζονται τέτοιες ταινίες. Μολονότι είχε πάντοτε την ομοφυλοφιλία... στο αίμα της, η Μέκκα του κινηματογράφου αρνείται να θίξει τα άγια των αγίων του μεγάλου κοινού, κι όπου του ξεφεύγει κάτι, κάποια αρμόδια επιτροπή έχει τον τρόπο της.
*Οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις φθάνουν έως το φιλί του Τομ Σέλεκ στον Κέβιν Κλάιν, την υπαινικτική -μέσω ενός χορού- σχέση της Σάρον Στόουν με νεαρά κυρία στο «Βασικό Ενστικτο» και στον Ρούπερτ Εβερετ ως συνοδό της Τζούλια Ρόμπερτς.
*Πολιτικώς ορθό στην Αμερική είναι να έχεις στην ταινία ομοφυλόφιλους, αλλά ως ασεξουαλικές καρικατούρες ή ως καλόψυχους, παρεξηγημένους από τους straight τύπους («Καλύτερα δε γίνεται») ή εγκληματίες. Στην τρίτη κατηγορία ανήκει ο serial killer της «Σιωπής των Αμνών» που προκάλεσε διαδηλώσεις ομοφυλόφιλων στη Νέα Υόρκη.
Οι ναζιστές
*Λαμπρή εξαίρεση της συνήθους κινηματογραφικής ματιάς, το «Καμπαρέ» του Μπομπ Φόσι, όπου και πολύ σύντομα καταλαβαίνουμε ότι ο πραγματικός ομοφυλόφιλος της ταινίας δεν είναι ο κομπέρ αλλά η ναζιστική Γερμανία, που πίνει σαμπάνια από το γοβάκι της Λάιζα Μινέλι λίγο πριν αιματοκυλήσει τον κόσμο.
Το Χόλιγουντ -λόγω του αμερικανικού συντηρητισμού- ανάγκαζε πολύ συχνά τους ομοφυλόφιλους ηθοποιούς (αρχής γενομένης από τον Ροδόλφο Βαλεντίνο) να κάνουν έως και εικονικούς γάμους προκειμένου να κοιμάται ήσυχος ο μέσος Αμερικανός.
*Οι εικόνες όμως συχνά είναι αμφίσημες. Πολλοί υποστηρίζουν σήμερα ότι υπαινικτικά πέρασε στο σινεμά η ομοφυλοφιλία των Λόρελ και Χάρντι, του δίδυμου «Χοντρός και Λιγνός», ότι είναι σαφής η ομοφυλοφιλική σχέση των δύο σπουδαστών που διαπράττουν το φόνο στη «Θηλειά» του Χίτσκοκ, ότι οι αναφορές στον ομοφυλοφιλία είναι εμφανείς στην ταινία «Παράξενο ζευγάρι» του Τζιν Σακς.
*Το Χόλιγουντ δεν γέννησε όλα τα κακά του κόσμου! Και στην πάλαι ποτέ Σοβιετική Ενωση, η ομοφυλοφιλία δεν ήταν εξαιρετικά... δημοφιλής. Το 1973 συλλαμβάνεται ο ρώσος σκηνοθέτης Σεργκέι Παραντζάνοφ κατηγορούμενος γι' αυτό. Πέραν της ομοφυλοφιλίας και οι συνήθεις ερωτικές σκηνές δεν έτυχαν κατά καιρούς καλύτερης μεταχείρισης.
*Στην Ινδία, για παράδειγμα, ένα μακρόσυρτο παθιασμένο φιλί είναι ακόμα απαγορευμένο. Ομως το αυτό συνέβαινε έως και τα τέλη της δεκαετίας του '50 στο Χόλιγουντ. Ο Κώδικας Χέιζ μεσουρανούσε και η «Γκίλντα» για να κάνει στριπτίζ απλώς πετούσε το γάντι της.
Από τα σπάργανά του, ο κινηματογράφος ήρθε πρόσωπο με πρόσωπο με τον πουριτανισμό. Το σεξ ήταν στην παρανομία αν δεν σκεπαζόταν από το αγνό σεντόνι του γάμου.
*Το 1896 ο Εντισον κινηματογράφησε ένα φιλί και το κοινό ζήτησε την παρέμβαση της λογοκρισίας. Αν και το κλίμα άλλαξε κάπως μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Σεσίλ ντε Μιλ χρησιμοποίησε τα θρησκευτικά έπη του για να δείξει λίγη γυναικεία σάρκα.
Ο «Κώδικας Χέιζ»
*Κάποιοι σαν τον Εριχ Φον Στροχάιμ και την αθυρόστομη Μέι Γουέστ αψήφισαν τις αντιδράσεις και συνέβαλαν άθελά τους στη δημιουργία του Κώδικα Χέιζ.
Οι ίδιοι οι παραγωγοί, τρομοκρατημένοι από τις αντιδράσεις του κόσμου, προσκάλεσαν τον Γουίλ Χέιζ να συντάξει τον περιβόητο κώδικα ηθικής, για να βάλει τάξη στην αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία.
Οταν βγήκε στο σινεμά η ταινία της Μέι Γουέστ «It ain't no sin» (Δεν είναι αμαρτία), πλήθος πουριτανών συγκεντρώθηκαν έξω από τις αίθουσες φωνάζοντας «It is». Στο τέλος, κατάφεραν να σβήσουν τη διάσημη σταρ. Ακόμη και η Τζέιν του Ταρζάν φόρεσε ολόσωμο μαγιό (ενώ πριν φορούσε μπικίνι) καθώς ο κώδικας απαγόρευσε την κινηματογράφηση του γυναικείου αφαλού.
*Εως το τέλος της δεκαετίας του '50, οι δημιουργοί έγιναν εξπέρ του υπονοούμενου: Ο Χίτσκοκ στο «Νοτόριους» κινηματογραφεί ένα από τα ωραιότερα φιλιά του σινεμά κι ας είναι το φιλί του Κάρι Γκραντ με την Ινγκριτ Μπέργκμαν διακεκομμένο διότι απαγορεύονταν τα φιλιά διαρκείας.
*Σήμερα, τέτοιου είδους απαγορεύσεις δεν υπάρχουν, άλλος είναι ο «εχθρός» των αμερικανικών ταινιών: Ο χαρακτηρισμός «NC 17», δηλαδή αυστηρώς ακατάλληλη για παιδιά κάτω των 17, που την καταδικάζει σε λίγα εισιτήρια. Γι' αυτό και τα στούντιο προτιμούν να κόψουν πολλές σκηνές παρά να υποστούν αυτό το χαρακτηρισμό. Το «Χένρι και Τζουν», το «Showgirls» και παραλίγο και το «Βασικό Ενστικτο» (Ο Βερχόφεν έκοψε πολλές σκηνές για να το αποφύγει) πέρασαν από αυτή τη δοκιμασία.
*Τα ερωτικά ταμπού δεν είναι αποκλειστικότητα των άλλων. Το 1931, ο Ορέστης Λιάσκος με το «Δάφνις και Χλόη» ξεσήκωσε αντιδράσεις σε μια συντηρητική μερίδα της ελληνικής κοινωνίας. Το «Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι» κυνηγήθηκε από τους εισαγγελείς σε πολλές χώρες, όπως και η «Αυτοκρατορία των αισθήσεων». Στην Ιταλία, ο Παζολίνι με τις ταινίες του αντιμετωπίστηκε από τους καθολικούς περίπου σαν γιος του Σατανά.
«Δάφνις και Χλόη»
Το πραγματικό ταμπού του αμερικανικού σινεμά ήταν οι αριστεροί. Ο κόκκινος εχθρός, του γερουσιαστή Μακάρθι, έπαιρνε το 1947 το ντράι μαρτίνι του στις πολυτελείς κατοικίες των σταρ. Το κυνήγι των μαγισσών άρχισε από τους χώρους της υποτιθέμενης πρωτοπορίας, με τους παραγωγούς να πιέζουν σκηνοθέτες, σεναριογράφους και ηθοποιούς να «συνεργαστούν» για να συνεχίσουν την καριέρα τους.
*Ο Καζάν τη συνέχισε, ο Ντασσέν όχι: 320 άνθρωποι πλήρωσαν αυτή την υστερία, μαζί τους βεβαίως και το σινεμά, που εξέφρασε τελικώς όλη αυτή τη φοβία μέσα από τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας και τους εισβολείς από άλλους κόσμους. Χαρακτηριστικές του είδους το «The Thing», «Invasion of the Body snatchers», «Them», «Απαγορευμένος Πλανήτης».
*Η κατάσταση έχει αλλάξει πολύ από τότε, αλλά σε κρίσιμες περιόδους και η Τζέιν Φόντα θεωρήθηκε εχθρός της Αμερικής γιατί διαφώνησε με τον Νίξον, και το «Ολοι οι άνθρωποι του Προέδρου» δυσκολεύτηκε να βρει διανομή.
Οι Ισπανοί περνούσαν τα σύνορα της Γαλλίας για να δουν ταινίες που απαγόρευε ο Φράνκο και στη Βρετανία οι ταινίες με τον ΙΡΑ ακόμη απαγορεύονται ή πετσοκόβονται. Οι υστερίες και τα ταμπού είναι πάντα εδώ και αναμένουν μια αφορμή... που συχνά δίνουν οι ταινίες θρησκευτικού ή εθνικού περιεχομένου.
*Ολοι θυμόμαστε τι έγινε στα ελληνικά σινεμά όταν προβάλλονταν η ταινία του Σκορσέζε «Τελευταίος Πειρασμός». Φανατικοί σε κατάσταση αλλοφροσύνης έκαιγαν οθόνες και διαδήλωναν έξω από τις αίθουσες, προκαλώντας εισαγγελικές παρεμβάσεις και στέλνοντας τους αιθουσάρχες στο Τμήμα.
*Τοποτηρητής θρησκείας και έθνους, ο Φλωρίνης Αυγουστίνος Καντιώτης άφησε την «ιερή» οργή του να εκδηλωθεί εναντίον του Θόδωρου Αγγελόπουλου όταν γύριζε «Το μετέωρο βήμα του πελαργού», διότι είχε το θράσος να μιλήσει για Σλαβομακεδόνες, θίγοντας κατά την άποψή του το... θεμελιώδες τρίγωνο «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια».
Εθνικοχριστιανικός φανατισμός, ανάλογος με αυτόν των καθολικών στην Ιταλία που κόντεψαν να ζητήσουν την τιμωρία στην πυρά του Παζολίνι, όταν εμφάνισε στο «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιό» του, τον Ιησού Μεσογειακό, μελαχρινό και ανθρώπινο, λίγο πιο όμορφο αλλά εξίσου μαυριδερό με αυτό το εκμαγείο που έφτιαξαν πριν από λίγες ημέρες βρετανοί επιστήμονες στο Λονδίνο, υποστηρίζοντας ότι ο Υιός του Θεού δεν ανταποκρινόταν στην αγγλοσαξωνική αίσθηση του ωραίου.
Αλλά και αυτούς ήδη τους κυνηγούν. Διότι μερικά ταμπού δεν μπορεί να τα καταρρίψει -ακόμη- ούτε η τέχνη ούτε η επιστήμη.
Είδε, για να το πούμε όπως το σκέφτηκε, τους ήρωές του να μετατρέπονται σε... «αδερφές».
Ο Οσιμα από το '75 είχε δώσει το ανατρεπτικό του στίγμα με την «Αυτοκρατορία των Αισθήσεων», μια ιστορία για την ηδονή που είναι πάνω από κάθε τιμωρία, αλλά εδώ το ζήτημα έγινε εθνικό. Και κάθε κοινωνία έχει τα άβατά της, εν αντιθέσει με την τέχνη που προχωρά ξεπερνώντας τα. Το σινεμά, ανέκαθεν ευάλωτο στα κοινωνικά ταμπού, κινούνταν ανάμεσα σε αυτές τις συμπληγάδες, διότι απευθύνεται στο μεγάλο κοινό και πρέπει να κάνει και απόσβεση της επένδυσης.
*Το «Ταμπού» του Οσιμα σκιαγραφεί την ομοφυλοφιλία διακριτικά, η πρόκληση δεν είναι σε αυτό που δείχνει αλλά σε αυτό που λέει.
*Υπάρχουν σκηνοθέτες που προχώρησαν περισσότερο, σαν την ελληνοαυστραλέζα Αννα Κόκκινος και τον Καναδό Ατόμ Εγκογιάν.
Από αυτούς και από άλλους είδαμε κάτι περισσότερο από υπαινιγμούς, αλλά η μεν πρώτη (στο «Head on») κατηγορήθηκε ότι οι ομοφυλοφιλικές ερωτικές σκηνές της ήταν περισσότερο για το θεαθήναι, ο δε Εγκογιάν μας έδειξε στο «Adjuster» μια σκηνή ομοφυλοφιλικού σεξ (όχι όμως μεταξύ ομοφυλόφιλων), ως αλληγορία του αιώνιου παιχνιδιού εξουσίας.
*Η σκηνοθέτις Σαντάλ Ακερμαν στο «Εγώ, Εσύ, Αυτός, Αυτή» κάνει έρωτα με τη φίλη της (ίσως και στ' αλήθεια).
Στην Αμερική δεν θα 'χε καμία τύχη, γιατί στο Χόλιγουντ δεν γυρίζονται τέτοιες ταινίες. Μολονότι είχε πάντοτε την ομοφυλοφιλία... στο αίμα της, η Μέκκα του κινηματογράφου αρνείται να θίξει τα άγια των αγίων του μεγάλου κοινού, κι όπου του ξεφεύγει κάτι, κάποια αρμόδια επιτροπή έχει τον τρόπο της.
*Οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις φθάνουν έως το φιλί του Τομ Σέλεκ στον Κέβιν Κλάιν, την υπαινικτική -μέσω ενός χορού- σχέση της Σάρον Στόουν με νεαρά κυρία στο «Βασικό Ενστικτο» και στον Ρούπερτ Εβερετ ως συνοδό της Τζούλια Ρόμπερτς.
*Πολιτικώς ορθό στην Αμερική είναι να έχεις στην ταινία ομοφυλόφιλους, αλλά ως ασεξουαλικές καρικατούρες ή ως καλόψυχους, παρεξηγημένους από τους straight τύπους («Καλύτερα δε γίνεται») ή εγκληματίες. Στην τρίτη κατηγορία ανήκει ο serial killer της «Σιωπής των Αμνών» που προκάλεσε διαδηλώσεις ομοφυλόφιλων στη Νέα Υόρκη.
Οι ναζιστές
*Λαμπρή εξαίρεση της συνήθους κινηματογραφικής ματιάς, το «Καμπαρέ» του Μπομπ Φόσι, όπου και πολύ σύντομα καταλαβαίνουμε ότι ο πραγματικός ομοφυλόφιλος της ταινίας δεν είναι ο κομπέρ αλλά η ναζιστική Γερμανία, που πίνει σαμπάνια από το γοβάκι της Λάιζα Μινέλι λίγο πριν αιματοκυλήσει τον κόσμο.
Το Χόλιγουντ -λόγω του αμερικανικού συντηρητισμού- ανάγκαζε πολύ συχνά τους ομοφυλόφιλους ηθοποιούς (αρχής γενομένης από τον Ροδόλφο Βαλεντίνο) να κάνουν έως και εικονικούς γάμους προκειμένου να κοιμάται ήσυχος ο μέσος Αμερικανός.
*Οι εικόνες όμως συχνά είναι αμφίσημες. Πολλοί υποστηρίζουν σήμερα ότι υπαινικτικά πέρασε στο σινεμά η ομοφυλοφιλία των Λόρελ και Χάρντι, του δίδυμου «Χοντρός και Λιγνός», ότι είναι σαφής η ομοφυλοφιλική σχέση των δύο σπουδαστών που διαπράττουν το φόνο στη «Θηλειά» του Χίτσκοκ, ότι οι αναφορές στον ομοφυλοφιλία είναι εμφανείς στην ταινία «Παράξενο ζευγάρι» του Τζιν Σακς.
*Το Χόλιγουντ δεν γέννησε όλα τα κακά του κόσμου! Και στην πάλαι ποτέ Σοβιετική Ενωση, η ομοφυλοφιλία δεν ήταν εξαιρετικά... δημοφιλής. Το 1973 συλλαμβάνεται ο ρώσος σκηνοθέτης Σεργκέι Παραντζάνοφ κατηγορούμενος γι' αυτό. Πέραν της ομοφυλοφιλίας και οι συνήθεις ερωτικές σκηνές δεν έτυχαν κατά καιρούς καλύτερης μεταχείρισης.
*Στην Ινδία, για παράδειγμα, ένα μακρόσυρτο παθιασμένο φιλί είναι ακόμα απαγορευμένο. Ομως το αυτό συνέβαινε έως και τα τέλη της δεκαετίας του '50 στο Χόλιγουντ. Ο Κώδικας Χέιζ μεσουρανούσε και η «Γκίλντα» για να κάνει στριπτίζ απλώς πετούσε το γάντι της.
Από τα σπάργανά του, ο κινηματογράφος ήρθε πρόσωπο με πρόσωπο με τον πουριτανισμό. Το σεξ ήταν στην παρανομία αν δεν σκεπαζόταν από το αγνό σεντόνι του γάμου.
*Το 1896 ο Εντισον κινηματογράφησε ένα φιλί και το κοινό ζήτησε την παρέμβαση της λογοκρισίας. Αν και το κλίμα άλλαξε κάπως μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Σεσίλ ντε Μιλ χρησιμοποίησε τα θρησκευτικά έπη του για να δείξει λίγη γυναικεία σάρκα.
Ο «Κώδικας Χέιζ»
*Κάποιοι σαν τον Εριχ Φον Στροχάιμ και την αθυρόστομη Μέι Γουέστ αψήφισαν τις αντιδράσεις και συνέβαλαν άθελά τους στη δημιουργία του Κώδικα Χέιζ.
Οι ίδιοι οι παραγωγοί, τρομοκρατημένοι από τις αντιδράσεις του κόσμου, προσκάλεσαν τον Γουίλ Χέιζ να συντάξει τον περιβόητο κώδικα ηθικής, για να βάλει τάξη στην αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία.
Οταν βγήκε στο σινεμά η ταινία της Μέι Γουέστ «It ain't no sin» (Δεν είναι αμαρτία), πλήθος πουριτανών συγκεντρώθηκαν έξω από τις αίθουσες φωνάζοντας «It is». Στο τέλος, κατάφεραν να σβήσουν τη διάσημη σταρ. Ακόμη και η Τζέιν του Ταρζάν φόρεσε ολόσωμο μαγιό (ενώ πριν φορούσε μπικίνι) καθώς ο κώδικας απαγόρευσε την κινηματογράφηση του γυναικείου αφαλού.
*Εως το τέλος της δεκαετίας του '50, οι δημιουργοί έγιναν εξπέρ του υπονοούμενου: Ο Χίτσκοκ στο «Νοτόριους» κινηματογραφεί ένα από τα ωραιότερα φιλιά του σινεμά κι ας είναι το φιλί του Κάρι Γκραντ με την Ινγκριτ Μπέργκμαν διακεκομμένο διότι απαγορεύονταν τα φιλιά διαρκείας.
*Σήμερα, τέτοιου είδους απαγορεύσεις δεν υπάρχουν, άλλος είναι ο «εχθρός» των αμερικανικών ταινιών: Ο χαρακτηρισμός «NC 17», δηλαδή αυστηρώς ακατάλληλη για παιδιά κάτω των 17, που την καταδικάζει σε λίγα εισιτήρια. Γι' αυτό και τα στούντιο προτιμούν να κόψουν πολλές σκηνές παρά να υποστούν αυτό το χαρακτηρισμό. Το «Χένρι και Τζουν», το «Showgirls» και παραλίγο και το «Βασικό Ενστικτο» (Ο Βερχόφεν έκοψε πολλές σκηνές για να το αποφύγει) πέρασαν από αυτή τη δοκιμασία.
*Τα ερωτικά ταμπού δεν είναι αποκλειστικότητα των άλλων. Το 1931, ο Ορέστης Λιάσκος με το «Δάφνις και Χλόη» ξεσήκωσε αντιδράσεις σε μια συντηρητική μερίδα της ελληνικής κοινωνίας. Το «Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι» κυνηγήθηκε από τους εισαγγελείς σε πολλές χώρες, όπως και η «Αυτοκρατορία των αισθήσεων». Στην Ιταλία, ο Παζολίνι με τις ταινίες του αντιμετωπίστηκε από τους καθολικούς περίπου σαν γιος του Σατανά.
«Δάφνις και Χλόη»
Το πραγματικό ταμπού του αμερικανικού σινεμά ήταν οι αριστεροί. Ο κόκκινος εχθρός, του γερουσιαστή Μακάρθι, έπαιρνε το 1947 το ντράι μαρτίνι του στις πολυτελείς κατοικίες των σταρ. Το κυνήγι των μαγισσών άρχισε από τους χώρους της υποτιθέμενης πρωτοπορίας, με τους παραγωγούς να πιέζουν σκηνοθέτες, σεναριογράφους και ηθοποιούς να «συνεργαστούν» για να συνεχίσουν την καριέρα τους.
*Ο Καζάν τη συνέχισε, ο Ντασσέν όχι: 320 άνθρωποι πλήρωσαν αυτή την υστερία, μαζί τους βεβαίως και το σινεμά, που εξέφρασε τελικώς όλη αυτή τη φοβία μέσα από τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας και τους εισβολείς από άλλους κόσμους. Χαρακτηριστικές του είδους το «The Thing», «Invasion of the Body snatchers», «Them», «Απαγορευμένος Πλανήτης».
*Η κατάσταση έχει αλλάξει πολύ από τότε, αλλά σε κρίσιμες περιόδους και η Τζέιν Φόντα θεωρήθηκε εχθρός της Αμερικής γιατί διαφώνησε με τον Νίξον, και το «Ολοι οι άνθρωποι του Προέδρου» δυσκολεύτηκε να βρει διανομή.
Οι Ισπανοί περνούσαν τα σύνορα της Γαλλίας για να δουν ταινίες που απαγόρευε ο Φράνκο και στη Βρετανία οι ταινίες με τον ΙΡΑ ακόμη απαγορεύονται ή πετσοκόβονται. Οι υστερίες και τα ταμπού είναι πάντα εδώ και αναμένουν μια αφορμή... που συχνά δίνουν οι ταινίες θρησκευτικού ή εθνικού περιεχομένου.
*Ολοι θυμόμαστε τι έγινε στα ελληνικά σινεμά όταν προβάλλονταν η ταινία του Σκορσέζε «Τελευταίος Πειρασμός». Φανατικοί σε κατάσταση αλλοφροσύνης έκαιγαν οθόνες και διαδήλωναν έξω από τις αίθουσες, προκαλώντας εισαγγελικές παρεμβάσεις και στέλνοντας τους αιθουσάρχες στο Τμήμα.
*Τοποτηρητής θρησκείας και έθνους, ο Φλωρίνης Αυγουστίνος Καντιώτης άφησε την «ιερή» οργή του να εκδηλωθεί εναντίον του Θόδωρου Αγγελόπουλου όταν γύριζε «Το μετέωρο βήμα του πελαργού», διότι είχε το θράσος να μιλήσει για Σλαβομακεδόνες, θίγοντας κατά την άποψή του το... θεμελιώδες τρίγωνο «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια».
Εθνικοχριστιανικός φανατισμός, ανάλογος με αυτόν των καθολικών στην Ιταλία που κόντεψαν να ζητήσουν την τιμωρία στην πυρά του Παζολίνι, όταν εμφάνισε στο «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιό» του, τον Ιησού Μεσογειακό, μελαχρινό και ανθρώπινο, λίγο πιο όμορφο αλλά εξίσου μαυριδερό με αυτό το εκμαγείο που έφτιαξαν πριν από λίγες ημέρες βρετανοί επιστήμονες στο Λονδίνο, υποστηρίζοντας ότι ο Υιός του Θεού δεν ανταποκρινόταν στην αγγλοσαξωνική αίσθηση του ωραίου.
Αλλά και αυτούς ήδη τους κυνηγούν. Διότι μερικά ταμπού δεν μπορεί να τα καταρρίψει -ακόμη- ούτε η τέχνη ούτε η επιστήμη.
ART & ΘΕΑΜΑΤΑ - 08/04/2001
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου