Της ΕΛΕΩΝΟΡΑΣ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ
Το 1911 ο Γκαστόν Λερού έγραψε μια ιστορία για τους μικρούς και μεγάλους φόβους του ανθρώπου προς το «διαφορετικό», για τον «άγνωστο» συγκάτοικο του «γνωστού» του εαυτού, για την αδυναμία του να επικοινωνεί. Ηταν η ιστορία ενός... φαντάσματος με σάρκα, οστά και πολλή αγάπη, τον οποίο η δυσμορφία τον καταδίκασε να κατοικεί στη χώρα του φανταστικού.
Το «Φάντασμα της Οπερας» ποτέ δεν βγήκε απ' το λαβύρινθο τνω υπογείων της μεγάλης μουσικής σκηνής του Παρισιού! Ακόμη κι όταν έγινε διάσημο και βρέθηκε στις σκοτεινές κινηματογραφικές αίθουσες και στα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου, περιπλανιόταν πάντοτε στον υπόγειο λαβύρινθο της παρισινής όπερας.
Το μεγάλο κοινό το αγκάλιασε χάρη στις μεγάλες του αλήθειες αλλά και στον τρόμο που εξαγνιστικά ο άνθρωπος θέλει να βιώνει, ανακουφισμένος που δεν είναι ο δικός του. Αυτός ο τρόμος, αλλά και η δυσμορφία του ήρωα και ο έρωτάς του για το εκ διαμέτρου αντίθετο, μια όμορφη τραγουδίστρια της όπερας, έκαναν το 1925 τους ανθρώπους της Γιουνιβέρσαλ να σκύψουν πάνω από το βιβλίο και να φτιάξουν την ταινία-μύθο «Το φάντασμα της Οπερας», εμπορικό εφαλτήριο για να αποπειραθούν έξι χρόνια μετά να μεταφέρουν στην μεγάλη οθόνη τον μεγάλο ομογάλακτο αδελφό, το «Φράνκενστάιν».
*Το «Φάντασμα της Οπερας» του 1925 μένει πιστό στο μύθο του βιβλίου, ο πρωταγωνιστής του, όμως, Λον Τσάνεϊ, μάλλον απιστεί στη σκηνοθετική μπαγκέτα του Ρούπερτ Τζούλιαν και δίνει μια ερμηνεία-πρότυπο για όλους τους μεγάλους που θα ερμηνεύσουν... τέρατα στη συνέχεια. Εμφανέστατοι είναι οι επηρεασμοί του Κλοντ Ρέινς στον «Αόρατο άνθρωπο» του 1933.
Το φιλμ πατάει αναγκαστικά, λόγω του βιβλίου, στο γαλλικό μελόδραμα, και αν δεν ήταν η ερμηνεία του Τσάνεϊ, ο τρόμος θα έπαιζε στο δεύτερο πλάνο. Η ταινία άρεσε στο κοινό, έκοψε πολλά εισιτήρια και ανακούφισε την κινηματογραφική παραγωγή που αυτή την εποχή ζει το φόβο του ραδιοφώνου, το αντίπαλό της δέος, που προσφέρει ήχο και διασκεδάζει τους Αμερικανούς δωρεάν.
*Η επιτυχία έφερε τον πειρασμό της επανάληψης -ο μύθος είχε ήδη αρχίσει να δημιουργείται -και στα 1931 ο Τζον Ρόμπερτσον κάνει την ταινία μυστηρίου «Το φάντασμα του Παρισιού», με τον πρωταγωνιστή να μην είναι πια δάσκαλος της φωνητικής, αλλά ταχυδακτυλουργός-μάγος. Ο Ρόμπερτσον πατάει πάνω στη στέρεα δομή του βιβλίου του Λερού, η ταινία έχει ήχο, αλλά το αποτέλεσμα είναι μέτριο.
*Πολύ καλύτερα τα πήγε ο Αρθουρ Λούμπιν το 1943. Το δικό του φάντασμα είχε περισσότερη όπερα παρά τρόμο, ο Κλοντ Ρέινς δεν έδωσε την ερμηνεία της ζωής του, αλλά ο δύσμορφος συνθέτης του που ερωτεύτηκε την σοπράνο της Οπερας του Παρισιού άρεσε στο κοινό. Η ταινία κέρδισε δυο Οσκαρ, φωτογραφίας και καλλιτεχνικής διεύθυνσης.
*Το 1962 ο Τέρενς Φίσερ κάνει τη βρετανική εκδοχή του φαντάσματος, με πρωταγωνιστή τον Χέρμπερτ Λομ. Η ταινία είναι αργή και κουραστική, έχει όμως τις καλές της στιγμές, ιδιαίτερα στις σκηνές τρόμου...
*Το «Φάντασμα» μετακομίζει το 1983 στην Οπερα της Βουδαπέστης. Εκεί τοποθετεί την ιστορία ο Ρόμπερτ Μάρκοβιτς, με τον Μαξιμίλιαν Σελ να υποδύεται τον μαέστρο που χάνει τη γυναίκα του, τραγουδίστρια, σκοτώνει τον κριτικό που την αδίκησε και παραμορφωμένος από οξύ καταφεύγει στα δαιδαλώδη υπόγεια.
*Εως εδώ η ιστορία του φαντάσματος γραφόταν στο χαρτί ή σε φιλμ. Ενας χαρισματικός, εξαιρετικά ταλαντούχος συνθέτης -και όχι μόνο- ο Αρθουρ Λόιντ Βέμπερ, αλλάζει το ρου του μύθου κάνοντας το «Φάντασμα της Οπερας» ένα αξεπέραστο ροκ μιούζικαλ.
Στις 9 Οκτωβρίου του 1986 το «Φάντασμα της Οπερας» κάνει πρεμιέρα στο Βασιλικό Θέατρο του Λονδίνου. 18 μήνες μετά ανεβαίνει στο Μπρόντγουεϊ και... παίζεται ακόμα.
Αυτή ήταν η αρχή μιας πολύχρονης πορείας προς την επιτυχία σε ολόκληρο τον κόσμο. Η μεταφορά του Βέμπερ στο θέατρο αναγεννά το «φάντασμα» και το σινεμά παίρνει πίσω τον παραμορφωμένο ήρωά του, ρισκάροντας δυστυχώς την τύχη του στα χέρια του Ντουάιτ Λιτλ.
*Στο «Φάντασμα της Οπερας» του 1989 ο Ρόμπερτ Ενκλουντ (ο γνωστός μας Φρέντι Κρούγκερ, από τον «Εφιάλτη στο δρόμο με τις λεύκες») κατοικεί στο Λονδίνο, αντί για μάσκα έχει στο πρόσωπο κολλημένες σάρκες νεκρών και... ένα συμβόλαιο με το διάβολο.
*Το 1990 η τηλεόραση διεκδικεί το δικό της μερίδιο. Ο Τόνι Ρίτσαρντσον καλείται να κάνει το «Φάντασμα της Οπερας» τηλεταινία.
Ο Τσαρλς Ντανς είναι ένα πολύ ρομαντικό φάντασμα και ο Μπαρτ Λάνγκαστερ ο υπερπροστατευτικός πατέρας του. Ολα κυλούν τόσο τηλεοπτικώς ορθά για την μέση αμερικανική οικογένεια, που δεν βλέπουμε ποτέ ακάλυπτο το πρόσωπο του φαντάσματος.
*Αντιθέτως, στα χέρια του Ντάριο Αρζέντο, του βασιλιά του σπλάτερ, το «Φάντασμα της Οπερας» έγινε -πριν από τρία χρόνια- μια ιστορία στην οποία περισσεύουν ο τρόμος και το αίμα! Πολλοί δεν το άντεξαν και κάποιοι άλλοι διαμαρτυρήθηκαν.
*Οταν ο Βέμπερ μετέφερε στο θέατρο την ιστορία του Γκαστόν Λερού, μάλλον δεν φανταζόταν ότι χιλιάδες άνθρωποι θα συνασπίζονταν υποστηρίζοντας τη δική του εκδοχή ως την πιο κοντινή στο πνεύμα του συγγραφέα, αλλά και ότι θα τον κατηγορούσαν πως ξεπούλησε τη δημιουργία του στο Χόλιγουντ.
Στο Ιντερνετ υπάρχει ιστοσελίδα με τον τίτλο «Save Phantom from Hollywood». Για όλους αυτούς, που την επισκέπτονται ή την ενημερώνουν, δύο είναι οι μεγάλοι εχθροί του φαντάσματος, ο Τζον Τραβόλτα και ο Αντόνιο Μπαντέρας. Απεγνωσμένα προσπαθούν να πείσουν τη Γουόρνερ που έχει στα σκαριά το σενάριο ότι ο χορευταράς Τζον και ο σούπερ ωραίος Αντόνιο δεν μπορούν να κατοικήσουν στα υγρά υπόγεια με τις τεράστιες τροχαλίες...
Το «Φάντασμα της Οπερας» ποτέ δεν βγήκε απ' το λαβύρινθο τνω υπογείων της μεγάλης μουσικής σκηνής του Παρισιού! Ακόμη κι όταν έγινε διάσημο και βρέθηκε στις σκοτεινές κινηματογραφικές αίθουσες και στα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου, περιπλανιόταν πάντοτε στον υπόγειο λαβύρινθο της παρισινής όπερας.
Το μεγάλο κοινό το αγκάλιασε χάρη στις μεγάλες του αλήθειες αλλά και στον τρόμο που εξαγνιστικά ο άνθρωπος θέλει να βιώνει, ανακουφισμένος που δεν είναι ο δικός του. Αυτός ο τρόμος, αλλά και η δυσμορφία του ήρωα και ο έρωτάς του για το εκ διαμέτρου αντίθετο, μια όμορφη τραγουδίστρια της όπερας, έκαναν το 1925 τους ανθρώπους της Γιουνιβέρσαλ να σκύψουν πάνω από το βιβλίο και να φτιάξουν την ταινία-μύθο «Το φάντασμα της Οπερας», εμπορικό εφαλτήριο για να αποπειραθούν έξι χρόνια μετά να μεταφέρουν στην μεγάλη οθόνη τον μεγάλο ομογάλακτο αδελφό, το «Φράνκενστάιν».
*Το «Φάντασμα της Οπερας» του 1925 μένει πιστό στο μύθο του βιβλίου, ο πρωταγωνιστής του, όμως, Λον Τσάνεϊ, μάλλον απιστεί στη σκηνοθετική μπαγκέτα του Ρούπερτ Τζούλιαν και δίνει μια ερμηνεία-πρότυπο για όλους τους μεγάλους που θα ερμηνεύσουν... τέρατα στη συνέχεια. Εμφανέστατοι είναι οι επηρεασμοί του Κλοντ Ρέινς στον «Αόρατο άνθρωπο» του 1933.
Το φιλμ πατάει αναγκαστικά, λόγω του βιβλίου, στο γαλλικό μελόδραμα, και αν δεν ήταν η ερμηνεία του Τσάνεϊ, ο τρόμος θα έπαιζε στο δεύτερο πλάνο. Η ταινία άρεσε στο κοινό, έκοψε πολλά εισιτήρια και ανακούφισε την κινηματογραφική παραγωγή που αυτή την εποχή ζει το φόβο του ραδιοφώνου, το αντίπαλό της δέος, που προσφέρει ήχο και διασκεδάζει τους Αμερικανούς δωρεάν.
*Η επιτυχία έφερε τον πειρασμό της επανάληψης -ο μύθος είχε ήδη αρχίσει να δημιουργείται -και στα 1931 ο Τζον Ρόμπερτσον κάνει την ταινία μυστηρίου «Το φάντασμα του Παρισιού», με τον πρωταγωνιστή να μην είναι πια δάσκαλος της φωνητικής, αλλά ταχυδακτυλουργός-μάγος. Ο Ρόμπερτσον πατάει πάνω στη στέρεα δομή του βιβλίου του Λερού, η ταινία έχει ήχο, αλλά το αποτέλεσμα είναι μέτριο.
*Πολύ καλύτερα τα πήγε ο Αρθουρ Λούμπιν το 1943. Το δικό του φάντασμα είχε περισσότερη όπερα παρά τρόμο, ο Κλοντ Ρέινς δεν έδωσε την ερμηνεία της ζωής του, αλλά ο δύσμορφος συνθέτης του που ερωτεύτηκε την σοπράνο της Οπερας του Παρισιού άρεσε στο κοινό. Η ταινία κέρδισε δυο Οσκαρ, φωτογραφίας και καλλιτεχνικής διεύθυνσης.
*Το 1962 ο Τέρενς Φίσερ κάνει τη βρετανική εκδοχή του φαντάσματος, με πρωταγωνιστή τον Χέρμπερτ Λομ. Η ταινία είναι αργή και κουραστική, έχει όμως τις καλές της στιγμές, ιδιαίτερα στις σκηνές τρόμου...
*Το «Φάντασμα» μετακομίζει το 1983 στην Οπερα της Βουδαπέστης. Εκεί τοποθετεί την ιστορία ο Ρόμπερτ Μάρκοβιτς, με τον Μαξιμίλιαν Σελ να υποδύεται τον μαέστρο που χάνει τη γυναίκα του, τραγουδίστρια, σκοτώνει τον κριτικό που την αδίκησε και παραμορφωμένος από οξύ καταφεύγει στα δαιδαλώδη υπόγεια.
*Εως εδώ η ιστορία του φαντάσματος γραφόταν στο χαρτί ή σε φιλμ. Ενας χαρισματικός, εξαιρετικά ταλαντούχος συνθέτης -και όχι μόνο- ο Αρθουρ Λόιντ Βέμπερ, αλλάζει το ρου του μύθου κάνοντας το «Φάντασμα της Οπερας» ένα αξεπέραστο ροκ μιούζικαλ.
Στις 9 Οκτωβρίου του 1986 το «Φάντασμα της Οπερας» κάνει πρεμιέρα στο Βασιλικό Θέατρο του Λονδίνου. 18 μήνες μετά ανεβαίνει στο Μπρόντγουεϊ και... παίζεται ακόμα.
Αυτή ήταν η αρχή μιας πολύχρονης πορείας προς την επιτυχία σε ολόκληρο τον κόσμο. Η μεταφορά του Βέμπερ στο θέατρο αναγεννά το «φάντασμα» και το σινεμά παίρνει πίσω τον παραμορφωμένο ήρωά του, ρισκάροντας δυστυχώς την τύχη του στα χέρια του Ντουάιτ Λιτλ.
*Στο «Φάντασμα της Οπερας» του 1989 ο Ρόμπερτ Ενκλουντ (ο γνωστός μας Φρέντι Κρούγκερ, από τον «Εφιάλτη στο δρόμο με τις λεύκες») κατοικεί στο Λονδίνο, αντί για μάσκα έχει στο πρόσωπο κολλημένες σάρκες νεκρών και... ένα συμβόλαιο με το διάβολο.
*Το 1990 η τηλεόραση διεκδικεί το δικό της μερίδιο. Ο Τόνι Ρίτσαρντσον καλείται να κάνει το «Φάντασμα της Οπερας» τηλεταινία.
Ο Τσαρλς Ντανς είναι ένα πολύ ρομαντικό φάντασμα και ο Μπαρτ Λάνγκαστερ ο υπερπροστατευτικός πατέρας του. Ολα κυλούν τόσο τηλεοπτικώς ορθά για την μέση αμερικανική οικογένεια, που δεν βλέπουμε ποτέ ακάλυπτο το πρόσωπο του φαντάσματος.
*Αντιθέτως, στα χέρια του Ντάριο Αρζέντο, του βασιλιά του σπλάτερ, το «Φάντασμα της Οπερας» έγινε -πριν από τρία χρόνια- μια ιστορία στην οποία περισσεύουν ο τρόμος και το αίμα! Πολλοί δεν το άντεξαν και κάποιοι άλλοι διαμαρτυρήθηκαν.
*Οταν ο Βέμπερ μετέφερε στο θέατρο την ιστορία του Γκαστόν Λερού, μάλλον δεν φανταζόταν ότι χιλιάδες άνθρωποι θα συνασπίζονταν υποστηρίζοντας τη δική του εκδοχή ως την πιο κοντινή στο πνεύμα του συγγραφέα, αλλά και ότι θα τον κατηγορούσαν πως ξεπούλησε τη δημιουργία του στο Χόλιγουντ.
Στο Ιντερνετ υπάρχει ιστοσελίδα με τον τίτλο «Save Phantom from Hollywood». Για όλους αυτούς, που την επισκέπτονται ή την ενημερώνουν, δύο είναι οι μεγάλοι εχθροί του φαντάσματος, ο Τζον Τραβόλτα και ο Αντόνιο Μπαντέρας. Απεγνωσμένα προσπαθούν να πείσουν τη Γουόρνερ που έχει στα σκαριά το σενάριο ότι ο χορευταράς Τζον και ο σούπερ ωραίος Αντόνιο δεν μπορούν να κατοικήσουν στα υγρά υπόγεια με τις τεράστιες τροχαλίες...
ART & ΘΕΑΜΑΤΑ - 21/01/2001
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου