Οι κακοί των Χριστουγέννων

Ο κινηματογράφος έχει πλήθος από χαρακτήρες που κύριο μέλημα έχουν να κάνουν τους καλούς να φαίνονται καλύτεροι

Της ΕΛΕΩΝΟΡΑΣ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ

Στη χριστουγεννιάτικη μυθολογία του Χόλιγουντ υπάρχουν μόνο δύο κατηγορίες χαρακτήρων: οι καλοί και οι κακοί. Οι απλοποιήσεις αυτές είναι ιδανικές για ταύτιση και για απόρριψη. Σπανίως οι κακοί είναι αυτόφωτοι, προσδιορίζονται συνήθως ως το ανάποδο του καλού ήρωα.

Ετσι, για παράδειγμα, ο Μπαμπλ, το αρκουδωτό τέρας του Βορείου Πόλου, δεν μπορεί να έχει καμία κινηματογραφική τύχη να γίνει ήρωας και συνακόλουθα τίτλος ταινίας, αφού θέλει να... φάει χριστουγεννιάτικα τον «Ρούντολφ, το ελαφάκι» στην ομώνυμη ταινία της Ντίσνεϊ. Και οι διαρρήκτες Μαρβ και Χάρι υπάρχουν στο «Μόνος στο σπίτι» επειδή ο Μακόλι Κάλκιν πρέπει κάποιους να νικήσει.

Στο Χόλιγουντ, ιδίως όταν διηγείται ιστορίες Χριστουγέννων, το τέλος είναι δεδομένο: κερδίζουν πάντα οι καλοί με ανοιχτό το ενδεχόμενο να κολλήσουν καλοσύνη και στους αντιπάλους τους!

Ο Μπαμπλ δεν μπορεί να συναγωνιστεί τον Ρούντολφ, ο οποίος, επειδή είναι καλός, καταφέρνει να κάνει ακόμη και το κουσούρι του πλεονέκτημα. Η κατακόκκινη φωτεινή του μύτη, για την οποία όλοι τον κοροϊδεύουν, οδηγεί τελικώς τον Αϊ-Βασίλη στη Γη μια ομιχλώδη νύχτα παραμονής Χριστουγέννων. Κι όσον αφορά τους Μαρβ (Ντάνιελ Στερν) και Χάρι (Τζο Πέσι) μετατρέπονται πολύ γρήγορα, στην ταινία του Κρις Κολόμπους, σε θύματα του κινηματογραφικού Κέβιν Μακάλιστερ, αλλά είναι οι κακοί της ταινίας και τα Χριστούγεννα τους τιμωρούν, ενώ στην πραγματικότητα και ο Κέβιν χρειάζεται ένα καλό χέρι ξύλο.

Οι «κακοί» των κινηματογραφικών Χριστουγέννων είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντες τύποι- άλλωστε παίρνουν τους καλούς στην πλάτη και τους κάνουν ταινία! Αν οι Μαρβ και Χάρι δεν ήταν τόσο αδίστακτοι και τόσο γκαφατζήδες, ο Μακόλι Κάλκιν θα ήταν ένα γραφικό αμερικανόπουλο που θα περίμενε ακόμη τη μαμά του στο σπίτι βλέποντας τηλεόραση και τρώγοντας πίτσα.

Γι' αυτό και το σινεμά ποντάρει στους κακούς! Αυτά τα Χριστούγεννα κακός είναι ο προ δεκαετίας και βάλε συστηθείς Τζακ Σκέλινγκτον του «Χριστουγεννιάτικου εφιάλτη» και ο Φρεντ Κλάους της ομώνυμης ταινίας, κοινώς το ρεμάλι της οικογένειας Κλάους, ο αδερφός του Σάντα.

* Γνωρίσαμε το «The nightmare before Christmas» του Χένρι Σέλικ το 1993 και τώρα μας συστήνεται σε τεχνολογία 3D. Δημιουργία ουσιαστικά του Τιμ Μπάρτον, έχει ως πρωταγωνιστή έναν ιδιαίτερα κακό, τον Τζακ, ο οποίος ζει στην πόλη του Χάλογουιν, την αντίστοιχη δική μας χώρα των καλικαντζάρων. Τυχαία ανακαλύπτει την πόλη των Χριστουγέννων και έναν περίεργο τύπο από κεί, τον Σάντα Κλάους, και προσπαθεί απάγοντάς τον να μεταφέρει τη χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα στην πόλη του, φυσικά ανεπιτυχώς.

* Ανεπιτυχής είναι και κάθε προσπάθεια της οικογένειας Κλάους να στρώσει τον Φρεντ (Βινς Βον), τον μεγαλύτερο αδερφό του Σάντα (τον υποδύεται ο Πολ Τζιαμάτι) στη νέας εσοδείας ταινία «Fred Claus». Δεν υπάρχει κακή συνήθεια που να μην την έχει ο Φρεντ. Και, αν προσθέσει κανείς και την τεμπελιά του, είναι το ακριβές αντίθετο του τέλειου Αγιου Βασίλη. Με τα πολλά, πείθεται να τον βοηθήσει στη φετινή κατασκευή και διανομή των δώρων, με τραγελαφικά φυσικά αποτελέσματα. Πάλι κάποιος πρέπει να σώσει τα Χριστούγεννα. Ο Φρεντ στο τέλος τα καταφέρνει. Το Χόλιγουντ θα κάνει το θαύμα του κι αυτός θα γίνει άνθρωπος, αν και θα είχε γούστο να ξέραμε ότι ακόμη και η οικογένεια Κλάους έχει έναν άχρηστο!

* Η κινηματογραφική ηθική δε θα κολλούσε στον Φρεντ Κλάους, πόσω μάλλον όταν ήδη έχει πάρει με το μέρος της τον Τζιμ Κάρεϊ στον ρόλο του «Κατεργάρη των Χριστουγέννων» του Ρον Χάουαρντ. Στην ταινία τού 2000, ο Γκριντς (Κάρεϊ) είναι ένα πράσινο πλάσμα που ζει σε μια σπηλιά. Κάποια Χριστούγεννα οι κάτοικοι της πόλης του τον ανάγκασαν να την εγκαταλείψει και αποφασίζει αυτή τη χρονιά να εκδικηθεί: του έκλεψαν την παιδικότητά του, θα τους κλέψει τα Χριστούγεννα. Ετσι, προσποιούμενος τον Αγιο Βασίλη, θα μπει σε όλα τα σπίτια για ν' αρπάξει ό,τι πολυτιμότερο υπάρχει. Ενα παιδάκι θα τον φέρει κι αυτόν στον ίσιο δρόμο, τον οποίο τελικώς βρίσκουν, θέλουν-δεν θέλουν, και οι χειρότεροι, όπως ο Μπίλι Μπομπ Θόρντον στο «Bad Santa» (2004).

* Ο πρώην σύζυγος της Ατζελίνα Τζολί υποδύεται τον Γουίλι, ένα χαμένο κορμί το οποίο, όταν δεν μπεκροπίνει, κλέβει καταστήματα ντυμένος ’γιος Βασίλης με τον νεαρό συνεργάτη του, Μάρκους (Τόνι Κοξ). Ενας σκύλος και μια γυναίκα -ή μάλλον ένα παιδί και μια γυναίκα- θα τον φέρουν στον ίσιο δρόμο απ τον οποίο κανείς δεν γλίτωσε χριστουγεννιάτικα, αν και το «Bad Santa» έκανε ό,τι μπορούσε για να γίνει εικονοκλαστικό. Αλλά... στον βρόντο πήγε η προσπάθεια!

* Το ίδιο έχει να πει κανείς και για την ταινία «Πάρτι φαντασμάτων» του Ρίτσαρντ Ντόνερ, με τον Μπιλ Μάρεϊ να παραδίδει μαθήματα κυνισμού και ανηθικότητας ως Σκρουτζ, σε μια από τις πολλές μοντέρνες μεταφορές της «Χριστουγεννιάτικης ιστορίας» του Καρόλου Ντίκενς. Τζάμπα η ερμηνεία -στο τέλος, όπως όλοι οι κινηματογραφικοί Σκρουτζ, πείθεται από την επίσκεψη των φαντασμάτων και γίνεται καλός άνθρωπος. Το ίδιο έπαθε το 1970 στον ίδιο ρόλο και ο ’λμπερτ Φίνεϊ.

* Οπως απεδείχθη, τίποτα δεν είχε αλλάξει από το 1946 και την «Υπέροχη ζωή» του Φρανκ Κάπρα, που αποτέλεσε την αρχετυπική ταινία του είδους.

Ο δικός του κακός, ο μίστερ Πότερ, ήταν κάθαρμα από τα ολίγα. Τον υποδύθηκε ο ηθοποιός Λάιονελ Μπάριμορ, (ο παππούς της τσαχπίνας Ντρου Μπάριμορ) και έφθασε τον κινηματογραφικό Τζορτζ Μπέιλι (Τζέιμς Στιούαρτ) μέχρι τα πρόθυρα της αυτοκτονίας. Αλλά τα Χριστούγεννα νίκησαν, διότι έπρεπε να στρωθεί και το αμερικανικό γιορταστικό τραπέζι, κι ο Μπέιλι τη γλίτωσε και ευτύχησε. Από τότε η δυστυχία εξορίστηκε από τα Χριστούγεννα.

Χριστούγεννα στην πρίζα

* Μόνο για λίγο το κακό νικά! Οπως στο περσινό «Black Christmas» του Γκλεν Μόργκαν. Πρόκειται για το ριμέικ της cult ταινίας του '74 «Τρόμος στο παρθεναγωγείο», του Μπομπ Κλαρκ, με τον κακό, τον Μπίλι, να σκοτώνει ντυμένος Αγιος Βασίλης οκτώ κοπέλες που μένουν στο πατρικό του σπίτι.

Ο ίδιος ο Μπίλι όταν ήταν παιδί κακοποιήθηκε από τη μητέρα του, η οποία, αφού δολοφόνησε τον πατέρα του, τον έκλεισε επί χρόνια στη σοφίτα. Τη συνήθη ανακούφιση της νίκης του καλού επί του κακού εδώ ξεχάστε την.

* Αντίθετα, στο άλλο φιλμ της ίδιας χρονιάς, το «Χριστούγεννα στην πρίζα» του Τζον Γουάιτσελ, με τους Ντάνι ντε Βίτο και Μάθιου Μπρόντερικ, είναι από την αρχή εμφανές ότι το πνεύμα των Χριστουγέννων θα κυριαρχήσει.

Ο Μπρόντερικ ως Στιβ δεν αντέχει, αν και καλός άνθρωπος, τον περίεργο, μονήρη γείτονά του Ντάνι (Ντε Βίτο), ο οποίος αποφασίζει να στολίσει το σπίτι του με τα πιο πολλά χριστουγεννιάτικα φωτάκια του κόσμου, μετατρέποντας τα Χριστούγεννα μιας ολόκληρης γειτονιάς σε δράμα με πολλά επεισόδια. Τέλος καλό, όλα καλά, ακόμη κι ο κακός δεν ήταν και τόσο κακός, ήταν απλώς μόνος!

* Τα Χριστούγεννα, ακόμη κι όταν τα «Gremlins» του Τζο Ντάντε πετούν τη γριά απ' το παράθυρο, ξέρεις ότι όλα στο τέλος θα φτιάξουν. Ακόμη κι όταν ο Μπρους Γουίλις έχει να προστατέψει, χριστουγεννιάτικα, από τους κακούς ένα γεμάτο αεροδρόμιο, όπως στο «Die hart 2» του Ρένι Χάρλιν, ξέρεις ότι δεν θα πεθάνει! Από την εποχή που η μαμά σου σε πήγαινε Χριστούγεννα στο Σινεάκ να δεις τον «Ρούντολφ», πίστεψες στο κινηματογραφικό θαύμα, ότι ο Μπαμπλ δεν γίνεται να τον φάει. Στο Χόλιγουντ, τα Χριστούγεννα και διάφορες άλλες εποχές, οι καλοί δεν πεθαίνουν, κι αυτός είναι ένας καλός λόγος να μένεις κολλημένος στην «Υπέροχη ζωή» του Κάπρα. Κι ας σου 'χει δείξει η ζωή, χρόνια τώρα, ότι τρομερά πράγματα συμβαίνουν εδώ γύρω ή εκεί μακριά, πέρα από τα στούντιο του Λος Αντζελες και τις λεωφόρους του Μπέβερλι Χιλς, ακόμη και την πιο γιορτινή μέρα του χρόνου.

7 - 23/12/2007