Οι "βασίλισσες" του σινεμά

της Ελεωνόρας Ορφανίδου


Οταν ο Χίτσκοκ στο «Ψυχώ» έβαλε τον Αντονι Πέρκινς να ντυθεί γυναικεία, είχε κατά νου τον Φρόιντ και όχι την τραβεστί Χόλι Γούντλοουν, πρωταγωνίστρια του περίφημου «Andy Warhol's Trush». Και όταν ο Σίντνεϊ Πόλακ έντυνε γυναικεία τον Ντάστιν Χόφμαν στο «Τούτσι», δεν ήθελε να φτιάξει μια drag queen!




Διασκεδάσαμε, γελάσαμε, σχεδόν δεν καταλάβαμε τη μικρή κινηματογραφική πραγματεία για την άλλη φύση του άντρα, αυτή που μπορεί και νιώθει μερικές φορές άνετα μέσα σε στενούς κορσέδες και φούστες. Το σινεμά, όπως και η ζωή όμως, προχώρησαν το θέμα. Κάπως έτσι, από τον πιο κακό σκηνοθέτη του κόσμου, τον Εντ Γουντ -που αρεσκόταν να ντύνεται γυναικεία- και την ταινία του Glen or Glenta φτάσαμε στο «Κόνι και Κάρλα» της Νία Βαρντάλος, που προβάλλεται αυτές τις μέρες στη χώρα μας.

Το ζήτημα που θέτουν πια, ζωή και σινεμά, είναι αυτό που θα 'λεγαν οι φιλόσοφοι οντολογικό. «Πώς μας τα χουν πει για τις drag queens». Εχει δίκιο η Νία Βαρντάλος που έκανε μια ταινία στην οποία αυτοί οι χαρακτήρες παρουσιάζονται τόσο πολύ ως γυναίκες, ώστε γυναίκες να τις υποδύονται; Ή απλώς αυτός ήταν ο «σωστός» τρόπος για να χαρούν και οι θεατές; Κι έφτανε ο Ντέιβιντ Ντουκόβνι των «Χ Files» να νιώσει περήφανος που φόρεσε φτερά και πούπουλα για τις ανάγκες της ταινίας της διάσημης Ελληνοαμερικανίδας (το 'χε ξανακάνει για το Twin Peaks του Ντέιβιντ Λιντς) για να γίνει το «Κόνι και Κάρλα» μια καλή ταινία;

Από τα χωράφια στα Οσκαρ

* Το σινεμά δεν επέλεξε πάντα αυτό τον τρόπο! Κι ο Ντέιβιντ Ντουκόβνι μάλλον δεν έχει δει τον Τέρενς Σταμπ στην «Πρισίλα, τη βασίλισσα της ερήμου»! Ο αυστραλός σκηνοθέτης Στέφαν Ελιοτ μεταμόρφωσε στη μέση της ερήμου τον Σταμπ στην τρανσέξουαλ Μπερναντέτ με τα φτερά και τις παγιέτες της Κάρμεν Μιράντα, αγαπημένης τραγουδίστριας των τραβεστί, και τον ανέβασε στην οροφή ενός λεωφορείου να κοιτάζει από ψηλά και να τον κοιτάζουν σαν εξωτικό πτηνό!

Μαζί με άλλες δύο drag queens πηγαίνουν να δώσουν σόου σε ένα χωριό, όταν το σκασμένο λάστιχο του λεωφορείου γίνεται η αφορμή για να «σκάσει» και η αποκάλυψη. Η Μπερναντέτ υπήρξε άντρας κανονικός, ο οποίος μάλιστα έχει και παιδί! Η μουσική των Abba αδυνατεί να καλύψει το μεγάλο μυστικό, η ταινία παύει να είναι απλώς κωμωδία και φτάνει μέχρι τα Οσκαρ όπου και βραβεύεται για τα κοστούμια της.

* Τα παιδιά λειτουργούν καταλυτικά για όλους τους ανθρώπους, και εδώ το σινεμά δεν κάνει διαχωρισμούς. Πρώτα ο Εντουάρντο Μολινάρο και στη συνέχεια ο Μάικ Νίκολς με τις ταινίες «Το κλουβί με τις τρελές» και «Φτερά και πούπουλα» μας είπαν την ιστορία: Μια gay οικογένεια έχει παιδί από τον πρότερο βίο ενός εκ των μελών της.

Το παιδί παντρεύεται και ο έξω κόσμος εισβάλλει στο δικό τους μικρόκοσμο προσπαθώντας να γνωρίσει τα πεθερικά. Οι Μισέλ Σερό και Ούγκο Τονιάτσι έγραψαν ιστορία σε αυτούς τους ρόλους, ενώ δεν τα πήγαν άσχημα ούτε ο Ρόμπιν Γουίλιαμς με τον Νάθαν Λέιν.

* Τι γίνεται, όμως, όταν το παιδί είναι αυτό που ντύνεται γυναικεία;

Ο Λουδοβίκος είναι επτά ετών και, κατά τον σκηνοθέτη της βελγικής ταινίας «Ma vie en rose» Αλέν Μπερλινέρ, είναι πεπεισμένος πως είναι γυναίκα. Ετσι, ντύνεται γυναικεία και επιθυμεί να παντρευτεί τον γιο του αφεντικού του πατέρα του. Τον κουρεύουν, μετακομίζουν σε άλλη πόλη, αλλά όπως έγραψε και ο Καβάφης, «η πόλις τους ακολουθεί»!

Η ταινία βεβαίως είναι μια αλληγορία για τους φόβους της αστικής τάξης και τους τρόπους που τους αντιμετωπίζουν, αλλά σόκαρε το κοινό. Το ίδιο και το Dress code της Σίρλεϊ Μακλέιν, το οποίο δεν περιείχε αλληγορίες, ήταν μια ξεκάθαρη ταινία για «τα παιδιά που δεν γίνονται άντρες». Στα γόνατα έπεσε η διάσημη ηθοποιός για να βρει διανομή και η ταινία ήταν φυσικά μια εμπορική αποτυχία.

* Το συνηθισμένο στον χολιγουντιανό τρόπο κοινό άντεξε μέχρι το «Billy Eliot» του Στίβεν Ντάλντρι, που κέρδισε έως και υποψηφιότητα στα Οσκαρ με την ιστορία ενός αγοριού που από το μποξ προτιμούσε τις πιρουέτες του μπαλέτου. Ο Μπίλι λοιπόν, ο οποίος δεν φοράει γυναικεία ρούχα, διαπιστώνει ότι ο κολλητός του φίλος φοράει! Το αποδέχεται φυσιολογικά έως τη στιγμή που τον προσεγγίζει ερωτικά. «Το ότι χορεύω δεν σημαίνει ότι είμαι γκέι» λέει, αλλά ο Ντάλντρι με εύσχημο τρόπο πουθενά δεν μας λέει και ότι δεν είναι!

* Ο Μπίλι Ελιοτ έσκισε εισπρακτικά, όπως και ο Chouchou του Μερζάλ Αλαουά που το 2003 στρογγυλοκάθισε στην κορυφή του γαλλικού box oficce. Μέτρια ταινία, αλλά ο Σουσού, ένας αλγερινός τραβεστί που δουλεύει σε drag show, κέρδισε τους Γάλλους όταν ο άντρας που ερωτεύτηκε επέμεινε να τον γνωρίσει στην οικογένειά του. Η ταινία ήταν άλλη μια εκδοχή του «Κλουβιού με τις τρελές», ενώ η Γαλλία είδε και την εκδοχή των περιπετειών της «Πρισίλα, της βασίλισσας της ερήμου». Τίτλος της ταινίας «Pedale Douce» και πρωταγωνιστές η Φανί Αρντάν και ο Ρισάρ Μπερί.

* Πολλά τα εισιτήρια και για μια ανάλογη μετριότητα, το «Κανείς δεν είναι τέλεια» του Τζόελ Σουμάχερ. Ενα τυχαίο γεγονός φέρνει κοντά έναν πρώην πεζοναύτη (Ρόμπερτ Ντε Νίρο) και μια τραβεστί (Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν). Πολύ γέλιο, πολλή τρυφερότητα και το ηθικοπλαστικό δίδαγμα «όλοι οι άνθρωποι είμαστε κατά βάθος ίδιοι και ψάχνουμε για αγάπη». Η διαφορετικότητα των ανθρώπων χάνεται μέσα στην ελαφρότητα της σκηνοθετικής ματιάς. Ο Σουμάχερ βεβαίως κάτι ήξερε, γιατί όπου το πράγμα σοβαρεύει ή οι ταινίες πάνε άπατες ή τις βλέπει ένα πολύ συγκεκριμένο κοινό.

* Μπορεί να έχουμε δει το «Rocky bovvor picture show», γιατί κάποτε ήταν must, αλλά πόσοι εξ ημών έχουμε δει το «Pink Flaminko», την πρώτη ταινία που μίλησε για τις drag queens;

* Ή την πολύ καλή ταινία του Αρτούρο Ριπρστάιν, «El lugar sin limites», την ιστορία ενός τραβεστί που παγιδευμένος σε ένα αντρικό σώμα προσπαθεί να σώσει, ως μητέρα όμως, την κόρη της από τον εραστή της;

Οι drag queens στον κόσμο μας είναι σαν αυτές της Βαρντάλος, γιατί τόσο τα μάτια μας αντέχουν. Το άλλο σινεμά ίσως λέει πιο πολλές αλήθειες, αλλά υπήρχε πάντα στη ζωή όπως και στις ταινίες το οντολογικό ερώτημα: «Ποιος τις αντέχει;»




7 - 27/06/2004