Αλίμονο στους νέους

Της ΕΛΕΩΝΟΡΑΣ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ (oimouses.blogspot.com)

Χάρη στους μύθους των μεταναστών από την Αϊτή, το κάθε λογής κυνήγι της αιώνιας νεότητας, ο μύθος του Φάουστ, το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι, οι βρικόλακες, μπορούσαν να ζουν και στη Νέα Ορλεάνη -τέρμα η αποκλειστικότητα των Καρπαθίων. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που σ' αυτήν ακριβώς την πόλη διάλεξε να γεννηθεί ο Μπέντζαμιν Μπάτον, ήρωας μιας μικρής νουβέλας που έγραψε το 1922 ο Σκοτ Φιτζέραλντ.


«Η απίστευτη ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον».
Αν κάτι τον φέρνει στην επικαιρότητα, δεν είναι μια επανέκδοση του βιβλίου αλλά μια καινούρια ταινία που αρπάζεται από το εύρημά του: ο ήρωάς της γεννιέται ως 80χρονο μωρό και μεγαλώνοντας μικραίνει!

Ο Ντέιβιντ Φίντσερ («Seven», «Fight club» και «Zodiac») επιχειρεί ένα κινηματογραφικό δοκίμιο πάνω στον χρόνο, τον θάνατο, τη γραμμή της ζωής, την ανατροπή της. Τι τελικώς καταφέρνει;

Σίγουρα να παίξει στα Οσκαρ και να ξαναφέρει στο προσκήνιο τον πρωταγωνιστή του, Μπραντ Πιτ, με τις απίστευτες μεταμφιέσεις. Οσον αφορά τα υπόλοιπα, ήδη άνοιξε μια συζήτηση για το τι τελικώς είπε ο ποιητής, με φανατικούς υποστηρικτές αλλά και αμφισβητίες -όπως την «Ουάσιγκτον Ποστ»: «Ο Φίντσερ έκανε ένα νέο "Forrest Gump", δηλαδή μια ναΐφ εκδοχή του ταξιδιού της ζωής».

Το τίμημα της αιώνιας ζωής

Φόρεστ Γκαμπ και Μπέντζαμιν Μπάτον εξάλλου έχουν τον ίδιο κινηματογραφικό πατέρα. Το σενάριο και των δύο ταινιών έγραψε ο Ερικ Ροθ. «Ποτέ δεν ξέρεις τι θα βρεις μέσα» μας έλεγε το τρέιλερ τότε, «you never know what's comin' for ya», μας λέει τώρα για τον 80χρονο που μαθαίνει και αυτός τη ζωή μέσα από τα πρόσωπα που συναντά ή χάνει. Όσον αφορά την πόλη, η Νέα Ορλεάνη δεν στέκει πάντα πίσω του ως μαγικό σκηνικό, εξαφανίζεται μέσα στα νερά του τυφώνα «Κατρίνα», οδυνηρή υπόμνηση θανάτου, της πόλης και του δικού του, που είναι αναπόφευκτος, ακόμη κι όταν το τέλος μοιάζει με αρχή.

*Η πόλη είχε φιλοξενήσει και παλιότερα τον Μπραντ Πιτ στον ρόλο του Λουί, ενός άλλου καταραμένου που κατέλυσε τον χρόνο, στην ταινία του Νιλ Τζόρνταν «Συνέντευξη μ' ένα βρικόλακα».

Ο Λουί, ένας 24χρονος αριστοκράτης από τη Λουιζιάνα, βρίσκει στον δρόμο του τον Λεστάτ, έναν σκοτεινό βρικόλακα, τον οποίο υποδύεται ο Τομ Κρουζ. Ο Λεστάτ θα του προσφέρει με το κλασικό δάγκωμα την αθανασία εντός του σκότους και ο Λουί θα προσπαθεί μέσα στην αιωνιότητα να την απαρνηθεί!

Το άχρονο βαμπίρ που ποθεί τον χρόνο, άρα και τον θάνατο, ταξιδεύει και στον χώρο: πηγαίνει στην Ευρώπη σε μια μάταιη αναζήτηση της λύτρωσης, η οποία τελικώς μπορεί να έρθει μόνο αν αντικρίσουν τα μάτια την αυγή -και τον θάνατο- στην Golden Gate του Σαν Φρανσίσκο.

*Οπως και στη «Συνέντευξη μ' έναν βρικόλακα», το αίμα και η νύχτα είναι το τίμημα της αιώνιας ζωής σε όλες τις ταινίες με παρεμφερείς ιστορίες. Στο «Αίμα και πάθος» του Τόνι Σκοτ η Κατρίν Ντενέβ υποδύεται τη Μίριαμ Μπλέιλοκ, βρικόλακα του Μανχάταν, που με τρόμο διαπιστώνει ότι ο άντρας της, Τζον (Ντέιβιντ Μπόουι), παρά το γεγονός ότι είναι και αυτός βαμπίρ, γερνάει! Μια γεροντολόγος, την οποία υποδύεται η Σούζαν Σάραντον, καλείται να δώσει λύση στο πρόβλημα, αλλά η κατάσταση περιπλέκεται διότι την ερωτεύεται η Μίριαμ! Ο Τζον αποτελεί πλέον ένα βαρίδι που θα 'θελε να ξεφορτωθεί!

*Μαύρη η ιστορία του ζεύγους των βρικολάκων, κατάμαυρη και η εκπληκτική μαύρη κωμωδία «Ο θάνατος σου πάει πολύ» του Ρόμπερτ Ζεμέκις, για το τίμημα που καλείται να πληρώσει μια κοινωνία η οποία θεοποιεί την αιώνια νεότητα. Ο Ερνεστ, πλαστικός χειρουργός τον οποίο υποδύεται ο Μπρους Γουίλις, παρατάει την αρραβωνιαστικιά του Έλεν (Γκόλντι Χόουν) για τη φίλη της Μάντλιν (Μέριλ Στριπ).

Η Ελεν ζει μόνο για να τους εκδικηθεί και η Μάντλιν για να σταματήσει τον χρόνο και να μείνει πάντα νέα. Και το καταφέρνει. Οι ζωές των τριών ξανασμίγουν, το μαγικό φίλτρο της νεότητας, το οποίο είναι και ποτό αθανασίας, το παίρνει τελικώς και η Ελεν, κι αυτό, όσο κι αν φαντάζει υπέροχο, στην πραγματικότητα θα γίνει ο χειρότερος εφιάλτης τους!

*Αντίθετα, μόνο κωμωδία δεν είναι ο «Δαιμονισμένος άγγελος» του Αλαν Πάρκερ. Ο Μίκι Ρουρκ γίνεται υπ' αριθμόν ένα ύποπτος για φόνο και στο τέλος ήρωας του Φάουστ. Ο Ρόμπερτ ντε Νίρο, ο διάβολος αυτοπροσώπως, ζητάει την ψυχή που δικαιούται.

*Αν ο Μπέντζαμιν Μπάτον είχε έναν κινηματογραφικό αδερφό (εκτός από τον Φόρεστ Γκαμπ), αυτός δεν θα ζούσε στον Νότο, αλλά στην κλασική για τέτοιες περιπτώσεις Ρουμανία. Ο ρουμάνος συγγραφέας Μιρτσέα Ελιάντε έπλασε τον Ντομινίκ Ματέι, έναν καθηγητή ανατολικών γλωσσών ο οποίος, το 1938 κι ενώ ήταν 70 ετών, δέχτηκε χτύπημα από κεραυνό και ξαναέγινε νέος. Η ιστορία συγκίνησε τον Φράνσις Φορντ Κόπολα, ο οποίος επέστρεψε μετά από χρόνια στη σκηνοθεσία (και στην Τρανσυλβανία όπου και είχε γυρίσει τον «Δράκουλα»). Δεν συγκίνησε όμως τούς θεατές: Ο τίτλος της ταινίας ήταν «Νεότητα χωρίς νιάτα», τον ήρωα (Τιμ Ροθ) κυνηγούσαν οι ναζί, γιατί ήθελαν να πειραματιστούν πάνω στην ανανέωσή του, ο ίδιος κυνηγούσε μια κοπέλα που είχε τη μορφή της αγαπημένης του την περίοδο που ήταν κανονικά νέος, προ κεραυνού δηλαδή, και κάπως έτσι όλοι μπερδεύτηκαν...

Με τη μασελίτσα...

*Ενας άλλος παραμυθάς του σινεμά, ο Τιμ Μπάρτον, φαντάστηκε στο «Big Fish» έναν χαρακτήρα που μένει επί τρία χρόνια στο κρεβάτι διότι μεγαλώνει τόσο γρήγορα, ώστε δεν μπορεί να ελέγξει το σώμα του. Ηταν μόνο η αρχή ενός παραμυθιού, το οποίο δεν πίστεψε ποτέ κανείς, ούτε ο ίδιος ο γιος του. (Εξ ου και ο τίτλος της ταινίας, αναφορά στις απίθανες ιστορίες που λένε οι ψαράδες για τα δήθεν μεγάλα ψάρια που έπιασαν).

*Το αντίθετο συμβαίνει στο ευρωπαϊκό αριστούργημα του Σλέντορφ το «Ταμπούρλο»: Ο μικρός Οσκαρ γεννήθηκε στο Ντάσινγκ το 1924 και τριών ετών σταμάτησε να μεγαλώνει, διαμαρτυρόμενος γι' αυτά που έρχονταν, τον εθνικοσοσιαλισμό δηλαδή και τον πόλεμο. Μεγάλωσε τελικά με ταχύτατο ρυθμό, τυλιγμένος σε γάζες, πάνω σ' ένα φορείο, μόνο όταν τελείωσαν όλα.

*Ο ευτυχής ήρωας που σταμάτησε κατά κάποιον τρόπο τον χρόνο είναι ο ήρωας που κατάφερε τελικώς να ξαναβάλει μπρος το ρολόι, λέει το ηθικό δίδαγμα σχεδόν σε όλες τις ταινίες, ακόμη και τις απλοϊκές σαν το «Για πάντα νέος» του Στιβ Μάινερ, με τον Μελ Γκίμπσον και την Τζέιμι Λι Κέρτις. Ο Ντάνιελ συμμετέχει σε ένα πείραμα κρυογενετικής, όταν από λάθος ξεχνιέται σε μια αποθήκη του στρατού επί 53 χρόνια. Οταν τον ανακαλύπτουν, μαθαίνει ότι η καλή του ζει, μόνο που είναι 70, ενώ αυτός ένας κατεψυγμένος τριαντάρης!

*Εδώ, σ' εμάς, στο «Αλίμονο στους νέους» του Αλέκου Σακελλάριου, ο Δημήτρης Χορν ήταν το γερόντιο (της Κηφισιάς) που ευχήθηκε να γίνει νιάτο, για να τον ερωτευθεί η Μάρω Κοντού, το φτωχό κορίτσι που λιμπιζόταν. Η επιθυμία του εισακούσθηκε, αλλά η πλαστή νεότητα νικήθηκε από την αληθινή. Ετσι δεν γίνεται και στην αληθινή ζωή;


7 - 18/01/2009