Τετάρτη 14 Ιανουαρίου 2009

Ο άνθρωπος ως κτήνος





της Ελεωνόρας Ορφανίδου


Θάρρος ή αλήθεια; Το δίλημμα του αθώου παιδικού παιχνιδιού θέτει, αλλά με όρους για μεγάλους, στο κοινό ένας Αργεντινός, εκ Παρισίων ορμώμενος 40ρης, ο Γκασπάρ Νοέ, σκηνοθέτης της ταινίας «Μη αναστρέψιμος», βάζοντάς το να δει -αν έχει θάρρος- τον εννιάλεπτο βιασμό της Μόνικα Μπελούτσι και να συμφωνήσει -αν αντέξει- με τη δική του αλήθεια, ότι ο άνθρωπος είναι ζώο.


Η Αλεξ (Μόνικα Μπελούτσι) τσακώνεται σε ένα πάρτι με τον φίλο της Μάρκους (Βενσάν Κασέλ) και φεύγει μόνη. Σε μια υπόγεια διάβαση βιάζεται από έναν άγνωστο. Ο Μάρκους, μαζί με έναν φίλο του, αποφασίζουν να εκδικηθούν. Η διήγηση ξεκινάει ανάποδα, από το τέλος της ιστορίας.


Ούτε θάρρος, ούτε αλήθεια, λέει ο θεατής βιαστικά, την ώρα που ο Μάρκους εκδικείται. Κι όταν έρχεται η σκηνή του βιασμού, με την κάμερα σε παραλυσία, ακίνητη όπως το παράλυτο από τον τρόμο κορμί της Μπελούτσι, αρνείται επίσης να παραδεχτεί ότι νιώθει συνενοχή, αυτή που του «φορτώνει» ο σκηνοθέτης, επειδή βρίσκεται στην αίθουσα και κοιτάει.

Το σοκ της ταινίας «Irreversible», που θα προβάλλεται από την Παρασκευή, δεν το γεννά μόνο η ωμότητα των εικόνων, η σκληρότητά της, που δίχασε το τελευταίο φεστιβάλ των Κανών. Μάλλον φταίει η υπενθύμιση πίσω από αυτά, ότι κατά βάθος είμαστε όλοι πρωτόγονοι, ότι το λούστρο του πολιτισμού υποχωρεί, όταν πρέπει να φάμε, να αναπαραχθούμε, να εκδικηθούμε.

Ο Γκασπάρ Νοέ άλλα είχε στο νου του όταν πρωτοσυνάντησε τον πρωταγωνιστή του και πραγματικό σύζυγο της Μπελούτσι. Του περιέγραψε ένα σχέδιο για ένα μικρό αισθηματικό πορνό, στο οποίο φανταζόταν ότι θα έπρεπε να παίξει ένα πραγματικό ζευγάρι, όπως αυτό των Κρουζ και Κίντμαν στο «Μάτια ερμητικά κλειστά».

Οταν οι Κασέλ και Μπελούτσι αρνήθηκαν, πρότεινε μια ιστορία βιασμού και εκδίκησης. «Για πολύ καιρό», δήλωσε αργότερα στον τύπο «ήθελα να κινηματογραφήσω έναν βιασμό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί ή σαν κι αυτούς που μ' έχουν σημαδέψει στο σινεμά. Με μονοπλάνο, σε φυσικό χρόνο, για να προλάβει να γίνει αντιληπτή η αίσθηση, και σ' αυτό να προσθέσουμε μια εκδίκηση που θα είναι σκληρότερη από το έγκλημα».

Επί δύο μερόνυχτα, οι πρωταγωνιστές του γύρισαν έξι φορές τον εννιάλεπτο βιασμό, η δε «θεία» Μόνικα απεκδύθηκε το στέμμα της σταρ και βυθίστηκε στο κολαστήριο της βαμμένης με κόκκινο χρώμα διάβασης.

Οποιος αντέξει τις βίαιες σκηνές, θα δει στη συνέχεια ότι τα χρώματα και το τοπίο αλλάζουν. Το ζευγάρι Κασέλ-Μπελούτσι είχε μια όμορφη ζωή! Κι αν ο σκηνοθέτης βάζει στο σπίτι τους μια αφίσα της «Οδύσσειας του διαστήματος», είναι προφανές ότι θέλει να μας παραπέμψει στη σημειολογία των ταινιών του Κιούμπρικ.

Οπως στα «Μάτια ερμητικά κλειστά», με τους Κρουζ και Κίντμαν, έτσι κι εδώ, χωρίς τους Κασέλ-Μπελούτσι, η ταινία δεν θα είχε, τουλάχιστον εμπορικά, την πορεία που διαγράφει αυτή τη στιγμή. Ωστόσο, οι σταρ της δεν κατάφεραν να την προφυλάξουν από τα ερωτήματα για το αν η βία της ήταν απλώς το μέσον προς τη δημοσιότητα ή και προς το... τίποτα. Ομως οι απαντήσεις στο «Μη αναστρέψιμος» είναι απλές, σχεδόν πρωτόγονες. Θάρρος ή αλήθεια, την παραδέχεσαι ή την απορρίπτεις.




7 - 22/09/2002

Δεν υπάρχουν σχόλια: