«Κάνω τις ανασφάλειες ταινίες»

Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ μιλά για τη δική του εκδοχή της ιστορίας του Βίκτορ Ναβόρσκι


της Ελεωνόρας Ορφανίδου



Η ιστορία του Βίκτορ Ναβόρσκι είναι σαν το διαφημιστικό τρέιλερ γνωστής τηλεοπτικής εκπομπής: «Από τη ζωή βγαλμένη». Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ την πήρε και την έκανε ταινία, προσθέτοντας εκείνη την «εσάνς» που ακόμη κι όταν πρόκειται για μετριότητες. Ο πρωταγωνιστής του «Terminal» είναι ένας πρόσφυγας ανατολικής χώρας που παγιδεύεται στο αεροδρόμιο J.F.K. χωρίς χαρτιά, χωρίς ταυτότητα, χωρίς τη δυνατότητα να πάει μπρος ή πίσω. Παραμένει δε στον χώρο του αεροδρομίου επί εννέα μήνες! Πολύ; Οχι, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο πραγματικός Βίκτορ, έμεινε 14 χρόνια στο «Σαρλ Ντε Γκολ» του Παρισιού, τα περισσότερα δε κατ' επιλογήν του, αφού μόλις λύθηκε το ζήτημα της παραμονής του προτίμησε να μείνει εκεί και να διηγείται την ιστορία του στους ταξιδιώτες. «Ο χαρακτήρας και η προσωπικότητα του Βίκτορ», λέει ο Σπίλμπεργκ, «άλλαξαν κατά μαγικό τρόπο τη ζωή όλων όσοι βρέθηκαν μαζί του στο αεροδρόμιο, ενώ και ο ίδιος ο χώρος έγινε πιο χαρούμενος χάρη στην ύπαρξη αυτού του εκκεντρικού πρόσφυγα».

Τον ρόλο του Βίκτορ Ναβόρσκι ενσαρκώνει ο Τομ Χανκς, ο οποίος μιλάει μια ανύπαρκτη γλώσσα τόσο πειστικά υπαρκτή, ώστε πολλοί θεατές των πρώτων προβολών έβγαιναν με τη βεβαιότητα ότι ο Βίκτορ ήταν Λιθουανός ή Καυκάσιος. «Μόνο ο Τομ θα μπορούσε να το κάνει αυτό», τονίζει ο διάσημος σκηνοθέτης, «γιατί ξέρει να μιλάει όχι μόνο με το στόμα αλλά και με το σώμα του, το οποίο ακολουθεί με τις κινήσεις του ανύπαρκτες λέξεις. Ουσιαστικά το σώμα του, και όχι η γλώσσα του, είναι αυτό που μιλά πειστικά στο κοινό. Γι' αυτό και τον έχω σχεδόν... παντρευτεί».

Ο Σπίλμπεργκ το εννοεί. Εκτός από την περίπτωση του Χάρισον Φορντ στα «Ιντιάνα Τζόουνς», δεν έχει συνεργαστεί δύο φορές με τον ίδιο ηθοποιό. Με τον Σαμ Νιλ έκανε το «Τζουράσικ Παρκ» , με τον Αντονι Χόπκινς το «Αμισταντ», με τον Τομ Κρουζ το «Minority report». Ο Χανκς είναι για δεύτερη φορά πρωταγωνιστής του μετά το «Πιάσε με αν μπορείς», το οποίο κατατάσσει στην ίδια θεματική ενότητα με το «The terminal».

«Επαναλαμβάνομαι», λέει, «μόνο δύο φορές, κατ' επιλογήν. Εκανα τον "Ε.Τ." και το "Στενές επαφές τρίτου τύπου", τη "Λίστα του Σίντλερ" και τη "Διάσωση του στρατιώτη Ράιαν", το "Α. Ι. τεχνητή Νοημοσύνη" και το "Minority report". Τώρα κλείνω τον κύκλο του "Πιάσε με αν μπορείς" με το "The terminal" και την ιστορία του Βίκτορ Ναβόρσκι». Ο οποίος υποτίθεται ότι γνωρίζει κατά την παραμονή του στο αεροδρόμιο μια από τις ωραιότερες γυναίκες του κόσμου, την Κάθριν Ζέτα Τζόουνς, ντυμένη αεροσυνοδό. Ενα θηλυκό που ζει το δράμα του: εξαιρετικά ανασφαλής, πέφτει πάντα πάνω στους χειρότερους άντρες. Η σχέση τους την κάνει πιο δυνατή...

Ο Σπίλμπεργκ ήταν αυτός που τη σύστησε πριν από έξι χρόνια στο αμερικανικό κοινό. Την είχε δει σε ένα βρετανικό τηλεοπτικό σίριαλ και ως παραγωγός της «Μάσκας του Ζορό» της ζήτησε να συμμετάσχει στην ταινία. «Η Κάθριν», λέει, «ήταν η ιδανική μου πρωταγωνίστρια. Τόσο λαμπερή αλλά και με έμφυτη την ανασφάλεια μέσα της, κάπως σαν εμένα».

Ο Σπίλμπεργκ ανασφαλής; «Κι όμως», τονίζει, «έκανα τους φόβους και τις ανασφάλειές μου ταινίες. Πάρτε ως παράδειγμα τον Εξωγήινο. Τον έκανα για να ξεπεράσω την ανασφάλεια που μου προκάλεσε το διαζύγιο των γονιών μου. Ρώτησα με αυτή την ταινία τον πατέρα μου, γιατί μας εγκατέλειψε. Ο καρχαρίας στα "Σαγόνια του καρχαρία", τα ποντίκια, τα φίδια, οι κατολισθήσεις στον "Ιντιάνα Τζόουνς", όλα είναι δικοί μου εφιάλτες. Το χάος του αεροδρομίου και η παραμονή ενός ανθρώπου στο πουθενά είναι τρομακτικά».

Κάπου βαθιά στα γονίδιά του, ο Σπίλμπεργκ έχει γνωρίσει αυτή την αβεβαιότητα. Την έζησε άλλωστε και ολόκληρη, η οικογένειά του μεταναστεύοντας από τη Ρωσία τον 19ο αιώνα!




7 - 03/10/2004