Το ΔΝΤ του μέλλοντός μας

Ο Ολιβερ Στόουν παρουσιάζει στις Κάνες το σίκουελ της «Wall Street» για τη διεθνή κρίση, ενώ το σύγχρονο ροκ σαρκάζει με τους στίχους του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο

της Ελεωνόρας Ορφανίδου



Στις 19 Οκτωβρίου του 1987, μέσα σε μόνο μια συνεδρίαση, η Wall Street, ο ναός του παγκόσμιου χρήματος, έχασε 23% της αξίας των μετοχών που διαπραγματεύονταν, βυθίζοντας στην απόγνωση εκατομμύρια Αμερικανούς επενδυτές! Πριν την καταγράψει η ιστορία ως τη «Μαύρη Δευτέρα των αγορών», ο σκηνοθέτης Όλιβερ Στόουν ήδη την είχε κάνει ταινία! Κατ’ ακρίβεια μόλις ενάμιση μήνα μετά, στις 11 Δεκεμβρίου έβγαλε στις αίθουσες το «Wall Street” με πρωταγωνιστή έναν αδίστακτο χρηματιστή, τον Γκόρντον Γκέκο (Μάικλ Ντάγκλας), ο οποίος αφού έκανε παγκόσμιο χρηματιστηριακό άλλοθι τη φράση «Είναι καλό να είσαι άπληστος»(“greed is good”), καταβαράθρωσε το σύστημα. Η ταινία είχε γυριστεί πριν από την Μαύρη Δευτέρα, κι ως εκ τούτου αποδόθηκαν στο σκηνοθέτη διορατικότητα , οικονομικές γνώσεις και προφητικές ικανότητες. Ο Στόουν είπε ότι απλώς έκανε μια ταινία για να τιμήσει τον πατέρα του που ήταν χρηματιστής , αλλά δεν πείστηκαν για το τυχαίο της ταινίας ακόμη και έγκυρες οικονομικές εφημερίδες, οι οποίες τώρα επανήλθαν στην ιστορία του εμβληματικού γιάπι της δεκαετίας του ’80! Αφορμή το γεγονός ότι ο Γκόρντον Γκέκο μετά από 23 χρόνια ξαναχτυπά για να μας πει την ιστορία της κατάρρευσης της Lehman Brothers, έναυσμα για τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Αυτή τη φορά είμαστε πλήρως ενημερωμένοι για τα σπρεντ και τα χεντ φαντς! Τίποτα απ’ όσα θα μας πει από Σεπτέμβρη ο Γκέκο δεν θα μας είναι άγνωστο, μαζί και η απληστία του που εκτός από καλή, στη νέα του ταινία θα γίνει και νόμιμη (“greed is legal”)! Το «Wall Street: money never sleeps» που θα προβληθεί εκτός συναγωνισμού στο 63ο Φεστιβάλ των Κανών το Μάιο, ξεκινάει με την αποφυλάκιση του Γκέκο, ο οποίος λαμβάνει τα προσωπικά του είδη από τον φύλακα! Ο σκηνοθέτης δεν εστιάζει στο χρυσό , πανάκριβο ρολόι του αλλά στο τεράστιο κινητό του τηλέφωνο, έμβλημα δύναμης το ’87- ένδειξη αδυναμίας σήμερα: Έχουν αλλάξει τόσα πράγματα, τι άραγε θα μπορούσε να κάνει αυτός ο άπληστος γερόλυκος; Ιδού η έκπληξη:Ο Γκέκο δεν είναι πια (τόσο) κακός! Βλέπει πόσο στρεβλή είναι η τραπεζική και επενδυτική αγορά και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την επερχόμενη οικονομική κρίση. Παραλλήλως βοηθάει έναν ανερχόμενο χρηματιστή (Σάια Λα Μπεφ) να ανακαλύψει ποιος κρύβεται πίσω απ’ την δολοφονία του μέντορα του. «Αυτοί ξεπέρασαν και μένα» είχε πει ο Αλ Καπόνε , αναφερόμενος στους μπρόκερ! Ο Γκέκο θα μπορούσε να πει ακριβώς το ίδιο καθώς διαπίστωσε ότι ο πλούτος και η απληστία του 1987 ήταν απλώς ο πασατέμπος της οργιώδους διαφθοράς του σήμερα. Το ανησυχητικό με την νέα ταινία του Όλιβερ Στόουν, γράφουν διάφορα οικονομικά έντυπα, δεν είναι η εξιστόρηση αυτών που συνέβησαν αλλά οι προβλέψεις αυτών που έρχονται:του τέλους του καπιταλισμού όπως τον ξέρουμε και του τέλους του τρόπου ζωής μας όπως τον ξέρουμε! Κρατούν πάντα στην άκρη του μυαλού τους ότι στην ταινία παίζει και ο διάσημος καθηγητής Οικονομίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Νουριέλ Ρουμπινί, ο άνθρωπος που προέβλεψε από το 2006 την κρίση του 2008! Δεν μπορεί, σου λένε, θα έδωσε ένα στίγμα για τα μελλούμενα. Ο εν λόγω καθηγητής είναι πολύ γνωστός και σε μας, καθώς πολύ νωρίς προέβλεψε ότι τελικώς δεν θα το γλιτώσουμε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο! Είχε μάλιστα και μια προστριβή στο Νταβός με τον Γιώργο Παπανδρέου για τις εκτιμήσεις του ότι η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει , τις οποίες στήριξε σε ψευδείς πληροφορίες περί δήθεν δανεισμού της χώρας μας από την Κίνα. Στο Διεθνές Νομισματικό ταμείο όμως έπεσε διάνα. Tο σινεμά έχει καταθέσει κι άλλες φορές απόψεις γι αυτό, με ταινίες σαν το «The Take» σε σενάριο της πολύ γνωστής συγγραφέως και δημοσιογράφου Ναόμι Κλάιν, το ντοκιμαντέρ «Life and Debt» και το γαλλοαμερικανικό δράμα «Bamako»!
*Στο Life and Debt περιγράφεται η καταστροφική παρέμβαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην οικονομία της Τζαμάικας και στις ζωές των απλών ανθρώπων.
* Το Bamako μέσα από τη ζωή ενός ζευγαριού που έχει χρεοκοπήσει οικονομικά στο Μάλι, αποδίδει στο Διεθνές Νομισματικό ταμείο την οικονομική καταστροφή της Αφρικής.
*Τέλος το «The Take» περιγράφει την χρεοκοπία της Αργεντινής και την αντίδραση μιας ομάδας εργαζομένων στην καταστροφική για τη χώρα τους πολιτική του ΔΝΤ. Τη γνώμη του για την κρίση καταθέτει και ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, o οποίος βεβαίως δε λέει αυτά που εύγλωττα αντιλαμβάνεται κανείς απ' τις εικόνες!

* Το ΔΝΤ έγινε και τραγούδι: αξίζει ν' ακούσει κανείς όσα του σούρνουν οι Radiohead στο «Electioneering» (ακούστε το στο www.youtube.com/watch?v=Yl-pXpXxK00): «It's just business/ cattle prods and the IMF/ Ι trust Ι can rely on your vote» (Δεν είναι προσωπικό, είναι απλώς μια δουλειά/ να σπρώχνεις φουκαράδες στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο/ πιστεύω ότι μπορώ να στηρίζομαι στην ψήφο σου».

* Ή οι Rage Against the Machine στο «Wind below» (www.youtube.com/watch?v=HetfgR6v1lg):

«Flip this capital eclipse/ then bury life with IMF shifts, and poison lips». («Θάβουν τη ζωή με τα τεχνάσματα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και τα δηλητηριώδη χείλη του».)

* Οι Thievery Corporation στο τραγούδι τους «Vampire» (www.youtube.com/watch?v=jquscqfs-ΧΕ) λένε τα καλύτερα: «Ψέματα και κλοπές, όπλα και χρέος, ζωή και θάνατος, ΔΝΤ»!

* Κι ο Καναδός Μπρους Κόκμπερν στο τραγούδι του «Call it democracy» (www.youtube.com/watch?v= 68zccrskOqQ), γραμμένο αποκλειστικά για το ΔΝΤ και τη στάση του απέναντι στον Τρίτο Κόσμο και τη στήριξη των αγορών εις βάρος των ανθρώπων, αναφέρει: «Διεθνές Νομισματικό Ταμείο/ βρόμικο Νομισματικό Ταμείο/ αρπάζει ό,τι μπορεί/ φροντίζοντας πάντα να τους κρατάει στο χέρι/με ανυπόφορα χρέη».

Καλή κουβέντα, πάντως, δεν είπε κανείς!