Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2009

Οι αναλώσιμοι της Αμερικής






Όταν ο Στίβεν Σόντεμπεργκ, ο διάσημος σκηνοθέτης της “Έριν Μπρόκοβιτς” , της “Συμμορίας των 11” και του “Τσε” , ανακοίνωσε πέρυσι οτι θα ξεκινήσει τα γυρίσματα της νέας του ταινίας “Girlfriend experience”, όλο το ενδιαφέρον εστιάστηκε στην πρωταγωνίστρια του, την Σάσα Γκρέι. Mια ελληνικής καταγωγής σταρ της βιομηχανίας του πορνό, (της οποίας η αμέσως προηγούμενη ταινία είχε τον αποκαλυπτικό τίτλο “Blow me sandwich 11”), θα υποδύονταν περίπου τον εαυτό της. Μιας συνοδού πολυτελείας στελεχών της Γουόλ Στριτ που αναζητούν επί πληρωμή κάτι παραπάνω από σεξ και κάτι λιγότερο από οικογένεια.
Το φιλμ έπρεπε να βγει στο Φεστιβάλ της Τριμπέκα , στο Μανχάταν, για να επισημάνουν τα αμερικανικά μέσα οτι στο φόντο της ταινίας είναι παρών ο οικονομικός κατήφορος της Γουόλ Στριτ και η Αμερική της οικονομικής κρίσης. “Είναι ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ” είπε ο δημιουργός του και εξέφρασε την ικανοποίηση του που είδε στο Φεστιβάλ ταινίες για την οικονομία και τις συνέπειες της κρίσης στη ζωή των ανθρώπων, όπως το ντοκιμαντέρ “American Casino” των Λέσλι και Άντριου Κόκμπερν, η το “The Good guy” του Τζούλιο Ντε Πιέτρο, μια εκ των έσω ματιά στην κουλτούρα της Γουόλ Στριτ και στο τι σημαίνει καλοσύνη στον κόσμο των μπρόκερς.
Την παράσταση όμως έκλεψε , σε εντυπώσεις και προβολή, η ταινία του ζεύγους Κόκμπερν, το οποίο παρουσίασε μια ενδελεχή έρευνα στον κόσμο των στεγαστικών δανείων, δηλαδή στο σημείο μηδέν της κρίσης: όταν η αγορά έπαιξε ρουλέτα στην αγορά κατοικίας το σύστημα έπεσε.
Η Λέσλι Κόκμπερν , δημοσιογράφος του CBS με μεγάλη πείρα στο τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ, προείδε το μέγεθος αυτού που ερχόταν και ξεκίνησε με τον παραγωγό σύζυγο της να ετοιμάζει το “American casino” από τον Ιανουάριο του 2008, τότε που απλώς είχε διαπιστωθεί πόσο μακριά βρισκόταν η Γουόλ Στριτ από τους υπόλοιπους εμπορικούς δρόμους της Αμερικής, όπου καθημερινοί άνθρωποι και όχι χρηματιστές έβγαζαν λίγα ή πολλά χρήματα.
Συνηθισμένη σε δημοσιογραφικές αποστολές στο Αφγανιστάν ή τη Βοσνία, η δημοσιογράφος αδυνατούσε να πιστέψει αυτά που κατέγραφαν οι κάμερες. Ολόκληρες κομητείες στην Καλιφόρνια μισοερειπωμένες , με άδεια σπίτια, γεμάτα τεράστια ποντίκια, ακριβώς όπως στο Μογκαντίσου. Με τις πισίνες να έχουν μετατραπεί σε βρώμικα βαλτόνερα γεμάτα μολυσματικά κουνούπια ,φίδια και βατράχια.
Το ρεπορτάζ στην ταινία ξεκινάει από τους πρώην ιδιοκτήτες αυτών των σπιτιών και κλιμακώνεται προς τα άνω. Μιλούν για την κρίση αυτοί που έχασαν το σπίτι τους, στη συνέχεια αυτοί που έχασαν τις δουλειές τους, αυτοί που ήταν χρηματιστές και δεν είναι πια, οι τραπεζίτες που προώθησαν τα τοξικά ομόλογα και τέλος οι ανέγγιχτοι της κορυφής , αυτοί που έχουν ετήσιο εισόδημα πεντακόσια εκατομμύρια δολάρια. Οι φτωχοί κοιτούν το φακό, οι πλούσιοι μιλούν “πλάτη” , διότι για πρώτη φορά στις ΗΠΑ μετά το Μεγάλο Κραχ, ο πλούτος έγινε πρόκληση. Οι συζητήσεις που άνοιξαν για το “American casino”, αφορούν κυρίως μια υποψία που κατέστη βεβαιότητα στα ρεπορτάζ της Βαλτιμόρης. Στο μεγάλο λιμάνι του Ατλαντικού, στην πολιτεία του Μέριλαντ, που ζούσε κάποτε από τις κατασκευές αλλά τώρα πια της έχει μείνει μόνο η φήμη για τις μεγάλες της χαλυβουργίες και τους μεθυσμένους ναύτες, η κρίση είναι «μαύρη». Στατιστικά καταγεγραμμένο, και με κυβερνητική επιβεβαίωση, η ταινία διαπιστώνει οτι οι μαύροι της μεσαίας τάξης που έχασαν τα σπίτια τους χάρη στα ενυπόθηκα δάνεια υψηλού κινδύνου είναι τέσσερις φορές περισσότεροι από τους λευκούς, γιατί στοχοποιήθηκαν από την αρχή ως αναλώσιμα θύματα. Όλα τα μέσα ενημέρωσης έφεραν στο προσκήνιο το ντοκιμαντέρ των Κόκμπερν εξαιτίας αυτής της αποκάλυψης που θορύβησε το πολιτικό κατεστημένο της Ουάσιγκτον, το οποίο νόμισε οτι οι Ομπάμα έλυσαν το φυλετικό ζήτημα της Αμερικής, απλώς και μόνο επειδή είναι εδώ. Φυσικά οι αλήθειες ήταν πάντοτε πιο σκληρές από τους μύθους, ακόμη και στην Αμερική, όπου από την εποχή του τυφώνα Κατρίνα οι φυσικές καταστροφές επέλεγαν τάξεις και φυλές.
Το “American casino” χάρη στην ιστορία της Βαλτιμόρης, βρήκε διανομέα και θα παίξει στις αίθουσες της Αμερικής. Πιθανόν να βρει το δρόμο του και προς την Ευρώπη, όπως οι ταινίες του Μάικλ Μουρ. Θα σοκαριστούμε κι εμείς, όχι από τον κυνισμό του χρηματιστή που χαρακτηρίζει ηλίθιους όλους αυτούς που ο ίδιος δανειοδότησε γνωρίζοντας οτι είναι χαμένοι, αλλά , όπως λέει η δημιουργός του, από τη βεβαιότητα του οτι αυτό που έκανε ήταν και το σωστό. Η αγορά οφείλει μια παραδεκτή ηθική, το είχε πει και ο Άνταμ Σμιθ, αλλά πάντοτε οι μπρόκερ μάθαιναν μόνο τη βασική του θεωρία, ότι έπρεπε δηλαδή να είναι ελεύθερη!

Δεν υπάρχουν σχόλια: