Ενας έρωτας σαν άρωμα...

Τον Μάιο του 1913 στο Παρίσι, χάρη στη στριγκλιά φωνή ενός φαγκότο στο ξεκίνημα του μπαλέτου υπό τον τίτλο «Ιεροτελεστία της Ανοιξης», η μουσική πέρασε από τον 19ο στον 20ό αιώνα.

Εκείνο τον εξαιρετικά υψηλό τόνο του φαγκότο ακολούθησε μια παράξενη μουσική πανδαισία, την οποία ο δημιουργός της Ιγκόρ Στραβίνσκι εμπνεύστηκε από τους παγανιστικούς μύθους της πατρίδας του, της Ρωσίας.

Οταν τα ρωσικά μπαλέτα βγήκαν στη σκηνή του θεάτρου Des Champs-Elysses να ερμηνεύσουν την εξίσου πρωτοποριακή χορογραφία του Βάσλαβ Νιζίνσκι, άρχιζε αυτό που σήμερα είναι καταγεγραμμένο ως το πιο διάσημο μουσικό σκάνδαλο του περασμένου αιώνα. Θαυμαστές της παράστασης και επικριτές της πιάστηκαν στα χέρια, με αποτέλεσμα στη δεύτερη πράξη να παρέμβει η αστυνομία για να σταματήσει τη σύρραξη και να φυγαδεύσει τον Στραβίνσκι, τους χορευτές και τον ιμπρεσάριό τους, τον Σεργκέι Ντιαγκίλεφ.

Το καλοκαίρι του 1920

Με την αναπαράσταση αυτού του γεγονότος ξεκινά η πολυαναμενόμενη ταινία «Κοκό Σανέλ και Ιγκόρ Στραβίνσκι» του Γιαν Κούνεν που θα προβληθεί σε λίγες ημέρες στις σκοτεινές αίθουσες.

Βασισμένη στη μυθιστορηματική βιογραφία του Κρις Γκρίνχαλτζ «Coco and Igor» (εκδόσεις «Εμπειρία εκδοτική»), η ταινία με τους Μαντς Μίκελσεν και Αννα Μουγκλαλίς έφερε ξαφνικά στο προσκήνιο τον θυελλώδη έρωτα της Κοκό Σανέλ και του Ιγκόρ Στραβίνσκι.

Η ταινία εστιάζει στο πώς αυτό το πάθος της σχεδιάστριας για τον πατέρα του μουσικού μοντερνισμού συνέπεσε και συνταίριαξε με τη δημιουργία του περίφημου αρώματός της, του «Channel Νο 5». Κι από την άλλη, πραγματεύεται το πώς το φιλελεύθερο δυναμικό πνεύμα αυτής της γυναίκας επηρέασε τον μεγάλο μουσουργό.

Κατά το σενάριο, που έγραψε ο συγγραφέας του βιβλίου, η Σανέλ, που παρακολούθησε το 1913 την αποτυχημένη παράσταση της «Ιεροτελεστίας της Ανοιξης», ξανασυναντά τον Στραβίνσκι στο Παρίσι το 1920, σε ένα τραπέζι που διοργάνωσε ο Ντιαγκίλεφ. Είναι πετυχημένη και πλούσια, ενώ εκείνος άσημος και πένης. Επιστρέφει στη γαλλική πρωτεύουσα διεκδικώντας μια δεύτερη ευκαιρία για τη μουσική του και την «Ιεροτελεστία», αλλά ζώντας σε ένα άθλιο δωμάτιο μαζί με τη γυναίκα του και τα τέσσερα παιδιά τους χάνει γρήγορα την έμπνευσή του.

Η Σανέλ αναλαμβάνει να τον χρηματοδοτήσει και προτείνει στην οικογένεια να μετακομίσει στην εξοχική της κατοικία Μπελ Ρεσπίρο. Εκεί το καλοκαίρι του 1920, η Σανέλ και ο Στραβίνσκι, πάντα κατά την ταινία, βιώνουν υπό τη σιωπηλή αποδοκιμασία της Καταρίνα Στραβίνσκι και των υπηρετών ένα πάθος που άλλαξε τη ζωή τους.

Η μετακόμιση της οικογένειας Στραβίνσκι στη βίλα Μπελ Ρεσπίρο και η οικονομική ενίσχυση του συνθέτη από τη Σανέλ αποτελούν γεγονότα που επιβεβαιώνονται από γραπτές πηγές και μαρτυρίες. Τα ενδιάμεσα, όμως, τα μετά την πρεμιέρα του 1913 έως την ταραχώδη σχέση τους, είναι αναπόδεικτα.

Ο ίδιος ο Γκρίνχαλτζ, ερωτηθείς πέρυσι στις Κάνες, μετά την προβολή της ταινίας για τα αληθινά περιστατικά, είπε: «Είναι επιβεβαιωμένο ότι η Σανέλ ήταν στην πρεμιέρα του 1913 και ότι φιλοξένησε τον Στραβίνσκι στο σπίτι της. Για όλα τα υπόλοιπα οι πληροφορίες που υπάρχουν είναι ελάχιστες. Κράτησα ως σκελετό τα γεγονότα και λειτούργησα ελεύθερα όσον αφορά αυτά που διαδραματίστηκαν στη βίλα».

Αλήθειες και φήμες

Ο οίκος Σανέλ, επίσης, χαρακτήρισε ανυπόστατη φημολογία το ειδύλλιο.

Μελετητές του Στραβίνσκι επιμένουν ότι ο κινηματογραφικός Ιγκόρ λίγη σχέση έχει με τον πραγματικό συνθέτη. Κι αναφέρουν ως παράδειγμα ότι ο συνθέτης λανθασμένα παρουσιάζεται εξαρτημένος από τη γυναίκα του, η οποία επιμελείται τα μουσικά του κείμενα, αλλά και από την ερωμένη του, η οποία φέρεται να τον εμπνέει.

Και για τους δύο πάντως, λένε, ακόμη κι αν υπήρξε ερωτική συνάφεια, μάλλον θα ήταν εντός του πλαισίου της καλλιτεχνικής ελευθεριότητας της εποχής. Διότι για τη Σανέλ οι μεγάλοι έρωτες τελείωσαν το 1918, όταν ο βρετανός εραστής της Αρθουρ «Μπόι» Σαπέλ την παράτησε για να παντρευτεί μια αριστοκράτισσα. Σκοτώθηκε μάλιστα, ένα χρόνο αργότερα σε τροχαίο, προκαλώντας της ανείπωτη θλίψη.

Αντίθετα, ο Στραβίνσκι το 1921 ξεκινούσε την εκ παραλλήλου με το συζυγικό βίο σχέση του με την Βέρα ντε Μποσέ. Επί δεκαοκτώ χρόνια μοίραζε τη ζωή του στα δύο, έως το 1939,οπότε και πέθανε η Κατερίνα. Κι όταν ξέσπασε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Στραβίνσκι πήρε τη Βέρα και έφυγαν για την Αμερική. Η Σανέλ, από την άλλη, παρέμεινε στο διάσημο ξενοδοχείο «Ριτζ». Και οι δύο είχαν τελειώσει με τις επαναστάσεις τους... *

Οδύσσειες του διαστήματος

Ενα ταξίδι στο διάστημα, στο χώρο και το χρόνο, υπόσχεται το «Space story», η ειδική προβολή που οργανώνουν οι «Νύχτες πρεμιέρας» του περιοδικού «Σινεμά» για τους θεατές που θα βρεθούν το ερχόμενο Σάββατο στο σινέ «Δαναός».

Οι ταινίες θα είναι μόνο το μισό αυτού του ταξιδιού. Live μουσικές του 21ου αιώνα, διαχρονικές φράσεις και αποφθέγματα διασήμων, ρήσεις ανώνυμες για το χρόνο και το Διάστημα θα ταιριάξουν μαζί με πρωτοποριακά φιλμάκια των αρχών του περασμένου αιώνα.

* Από τα ογδόντα κινηματογραφικά λεπτά της βραδιάς , εύκολα ξεχωρίζουν τα δεκατρία του «Le Voyage dans la Lune», της ταινίας που σκηνοθέτησε το 1902 ο Ζορζ Μελιές, μια ελεύθερη μεταφορά του βιβλίου του Βερν «Από τη Γη στη Σελήνη». Η εικόνα της δακρυσμένης Σελήνης που πληγώνεται όταν δέχεται μια ρουκέτα αποτελεί μέχρι και σήμερα παγκόσμιο σύμβολο της κινηματογραφικής τέχνης.

Τέσσερα χρόνια πριν, το 1898, ο Μελιές είχε γυρίσει και μία κωμωδία για τη Σελήνη.

Η τριλογία του κλείνει το 1907, καθώς ο σκηνοθέτης βάζει τον αστρονόμο και τους φοιτητές του να παρακολουθούν μια έκλειψη Ηλίου η οποία από το τηλεσκόπιο μοιάζει με ερωτική συνεύρεση της νεαρής Σελήνης με τον γέροντα - σάτυρο Ηλιο!

* Το μεσοδιάστημα Φεγγαριού-Γης, πάντως, είναι σίγουρα του Αμερικανού Εντγουιν Πόρτερ, ο οποίος το 1906 γυρίζει το «Dream of a rarebit fiend», μια δεκάλεπτη ταινία βασισμένη σε δημοφιλές κόμικ.

* Το ίδιο βράδυ θα δούμε στο «Δαναό» και την πρώτη ταινία του διάσημου αμερικανού Τσαρλς Βίντορ «The bridge», ένα δεκάλεπτο φιλμάκι που γύρισε το 1929, προϊδεάζοντας ήδη για το λαμπρό του μέλλον (είναι ο σκηνοθέτης της Τζίλντα).

* Ο Μελιές, οι Αμερικανοί και άλλοι δύο Γάλλοι, ο Μαρσέλ Ντισάν με το σουρεαλιστικό εξάλεπτο Anemic Cinema και ο Ζαν Πανλεβέ με το Le Vampire (όπου αντιπαραθέτει τις νυχτερίδες του με τον «Νοσφεράτου» του Μουρνάου), θα εκπροσωπήσουν την κινηματογραφία των πιονέρων που θα δεθεί με τη μουσική του Διαδικτύου.

Εκπρόσωπός της, επί σκηνής, ο Αγγελος Β', ο καλλιτέχνης του οποίου project είναι οι «Φανταστικοί ήχοι», ψυχεδελική ροκ μουσική με πρωτογενές υλικό από την ελληνική ποπ και ροκ σκηνή, από τους Olympians μέχρι τον Κώστα Χατζή! Διαθέτει τη μουσική του δωρεάν από το Ιντερνετ, όπως και ο Αγγελος Κυρίου, έτερη μουσική διασημότητα του Διαδικτύου, ο οποίος αξιοποιεί μουσικά κρυφές ηχογραφήσεις της μάνας του και των λοιπών συγγενών.

Οι δύο Αγγελοι θα συνομιλήσουν μουσικά με τις ταινίες, δίνοντας την ευκαιρία στο κοινό τους να διαπιστώσει πόσο μικρή είναι η απόσταση από το κινηματογραφικό χθες έως το μουσικό αύριο.

Χαμένοι στο Διαδίκτυο

Οι «Νύχτες Πρεμιέρας» αφιερώνουν μια ειδική ενότητά τους σε ταινίες που εξερευνούν και καταγράφουν ένα παράλληλο σύμπαν τόσο μακρινό και τόσο κοντινό

Της ΕΛΕΩΝΟΡΑΣ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ (oimouses.blogspot.com)

Σε ένα από τα ωραιότερα επεισόδια της αστυνομικής σειράς «CSI: Νέα Υόρκη», ο ντετέκτιβ Μάικ Τέιλορ (Γκάρι Σινίζ) ερευνά το φόνο μιας άσημης επαρχιώτισσας που σκοτώθηκε στο «Μεγάλο Μήλο».

Ο θάνατός της δεν συγκίνησε κανέναν στην πόλη! Συγκλόνισε, όμως, τους κατοίκους του Second Life, του εικονικού διαδικτυακού σύμπαντος που δημιουργήθηκε το 2003 και στο οποίο εκατομμύρια άνθρωποι από τον «πραγματικό» κόσμο «μετακομίζουν» για να στήσουν μια δεύτερη ζωή! Εκεί ζούσε με το άβαταρ της (το διαδικτυακό alter ego της) η πρωταγωνίστρια Venus, εκεί βρέθηκε και ο δολοφόνος της.

Ολο αυτό ήταν απλώς επεισόδιο ενός σίριαλ κι η Venus ένα κορίτσι που δεν υπήρξε ποτέ. Αλλά το Second Life είναι εκεί, στο Διαδίκτυο, και ένα πολύ καλό ντοκιμαντέρ, το «Ideal World» του Γκλεν Τόμας, είναι εδώ, στις φετινές «Νύχτες Πρεμιέρας» (16-27/9, «Αττικόν», «Απόλλων», «Δαναός») για να μας μυήσει σε έναν κόσμο όχι και τόσο παράλληλο, αλλά αντιθέτως συνεχώς διασταυρούμενο με τον δικό μας.

Διπλή ζωή

Μαζί με το «We live in Public» της Οντι Τίμονερ, το «Talhotblond» της Μπάρμπαρα Σρόντερ και το «Sexual Graphic Horror» των Μπάρμπαρα Μπελ και Αννας Λόρεντσον, το Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Αθήνας φέρνει στο προσκήνιο τη διαδικτυακή ζωή, συνθέτοντας την ειδική ενότητα με τίτλο «Internet Space».

* Στο «We live in public» πρωταγωνιστής είναι ο Τζος Χάρις, ο δημιουργός της πρώτης ομάδας ανθρώπων που μοιράζονταν on line τις προσωπικές τους στιγμές στο Ιντερνετ. Ηταν τόσο δεμένη η ζωή του με το Ιντερνετ, που ανακοίνωσε στην ετοιμοθάνατη μητέρα του ότι δεν θα πάει στην κηδεία της με ένα βιντεάκι στο You Tube!

* Το «Talhotblond» ξεκινά με το ερωτικό τρίγωνο ενός chat room και καταλήγει με μία τραγωδία. Η διαδικτυακή ζωή, λέει, επηρεάζει με τραγικό μερικές φορές τρόπο την πραγματική, διότι οι ανώνυμοι μέσα είναι επώνυμοι έξω.

* Αν η ανωνυμία θεωρείται το μεγάλο πλεονέκτημα του υπόλοιπου Διαδικτύου, σίγουρα είναι ο παράδεισος των επισκεπτών ερωτικών σαδομαζοχιστικών ιστοσελίδων σαν αυτές που αποτελούν το κύριο θέμα του ντοκιμαντέρ «Sexual Graphic Horror». Εικόνες και συνεντεύξεις που σοκάρουν, για ένα θέμα ταμπού, αλλά και για τη διπλή ζωή των ανθρώπων εντός και εκτός...

* Γι' αυτό το δισυπόστατο της ζωής της μιλάει στην ταινία «Ideal World» έξω από το εικονικό ατελιέ της μία διάσημη κάτοικος του Second Life, η σχεδιάστρια εικονικών ρούχων Nephilaine.

Η κατά κόσμον Κέισι Λιούις δημιούργησε την εικονική φίρμα Pixel Dolls και το ανάλογο κατάστημα, φτάνοντας μετά την τεράστια επιτυχία της να την κατοχυρώσει στον πραγματικό αμερικανικό οργανισμό εμπορίου.

Η Κέισι έγινε και πλούσια και διάσημη, τουλάχιστον μεταξύ των κατοίκων μιας χώρας που έχει περιοχές και πόλεις με ονόματα πιο περίεργα και από αυτά του Τόλκιν στον γνωστό «Αρχοντα των δαχτυλιδιών».

Η ταινία του Τόμας δείχνει το «ταξίδι» των ανθρώπων που με το προσωπικό τους άβαταρ εποίκησαν έναν άγνωστο τόπο, άλλαξαν τα εθνικά τους νομίσματα με το τοπικό λίντεν, αγόρασαν σπίτια, έστησαν επιχειρήσεις. Δεν αναφέρεται στο φιλμ, αλλά η οικονομία του SL υμνήθηκε από τους ισχυρούς στο Νταβός το 2007, ενώ έγκυρες οικονομικές εφημερίδες καλωσόρισαν τον πραγματικό «νέο κόσμο».

Στην ταινία του, ο Γκλεν Τόμας, υπηρετώντας την τεκμηρίωση παρουσιάζει και την αντίθετη άποψη. Οτι, δηλαδή, είναι μεν εκατομμύρια οι κάτοικοι του SL, αλλά πόσοι από αυτούς καταναλώνουν τόσο ώστε να αποτελέσουν μετρήσιμο μοντέλο της ζωής έξω από τον υπολογιστή; Η Κέισι Λιούις έχει πολυπληθή πελατεία, αλλά η πλειονότητα των κατοίκων του SL ξοδεύουν μόνο τα 10 δολάρια της συνδρομής.

Το 2006 οι «Νιου Γιορκ Τάιμς» έγραφαν «Εικονικός κόσμος αλλά πραγματικό χρήμα» και παρουσίαζαν οργανισμούς όπως η Nissan, η Toyota, η Sony BMG και η NASA με δικά τους νησιά στο SL όπου έκαναν μπίζνες ή έρευνα, την ώρα που η Philips δοκίμαζε εκεί νέα προϊόντα ή έπαιρνε ιδέες, όπως η ΝΙΚΕ, με το Reuters να στέλνει ανταποκριτές.

Στον κόσμο του Second Life, βέβαια, δεν κάνεις μόνο μπίζνες. Κάνεις πολύ σεξ, πηγαίνεις σε πάρτι, βλέπεις ταινίες και απατάς τη γυναίκα σου μέχρι διαζυγίου. Αν πάλι είσαι θρησκευόμενος, το «Ideal world» παρουσιάζει και την εκκλησία του SL: Γεμάτη κεριά, αλλά κενή από δόγματα.

Αν, τέλος, είσαι... χώρα, κάνεις πολιτική: Οι Μαλδίβες και η Σουηδία είναι τα πρώτα κράτη που ίδρυσαν εικονικές πρεσβείες. Δεν το λέει η ταινία, αλλά η Wikipedia, η εγκυκλοπαίδεια του Διαδικτύου που επιμένει ότι πρεσβεία στο Second Life έχουν και τα Σκόπια, φυσικά με το όνομα «Μακεδονία»! *